Όταν το φεγγάρι σβήνει το φως του Ήλιου οι άνθρωποι φτιάχνουν μύθους
Ενα εντυπωσιακό ουράνιο φαινόμενο, μια ολική έκλειψη Ηλίου, θα σημειωθεί στις 21 Αυγούστου. Η σκιά της Σελήνης, σε πλάτος 100 χιλιομέτρων, θα ακολουθήσει πορεία από τον βόρειο Ειρηνικό διασχίζοντας διαγωνίως τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα καταλήξει στον νότιο Ατλαντικό. Η διάρκειά της θα είναι 2 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα και θα είναι πλήρως ορατή σε περιοχή ακριβώς επάνω στα σύνορα των πολιτειών Κεντάκι και Τενεσί.
Ολική έκλειψη Ηλίου σημειώνεται όταν η Σελήνη παρεμβάλλεται μεταξύ του Ηλιου και της Γης και αποκόπτει απολύτως το φως του Ηλιου από τη Γη, σε σημείο που να φαίνεται ότι οι δύο δίσκοι επικαλύπτονται.
Ξύπνησε ο δράκος
Οταν μέρα μεσημέρι μαυρίζει ο ουρανός είναι φυσικό να εντυπωσιάζονται οι άνθρωποι, ειδικά την εποχή που δεν ήξεραν ακόμη να ερμηνεύσουν το φαινόμενο. Την πρώτη καταγραφή την έχουμε από την Κίνα το 2134 π.Χ. Οι αστρονόμοι Χο και Χι, τους οποίους είχε προσλάβει ο αυτοκράτορας για να τον κρατούν ενήμερο ώστε να προετοιμάζει τον λαό του, έκαναν λάθος στην πρόβλεψη. Η έκλειψη σημειώθηκε τέσσερις μήνες νωρίτερα απ’ ό,τι είχαν προβλέψει, ο λαός τρομοκρατήθηκε, νόμισε ότι ξύπνησε ο μεγάλος δράκος και επιτέθηκε στα ανάκτορα. Η μικρή διάρκεια της έκλειψης έσωσε τον αυτοκράτορα αλλά όχι τους αστρονόμους. Καταδικάστηκαν σε αποκεφαλισμό. Επειδή όμως ο αυτοκράτορας τους συμπαθούσε, επέτρεψε να οδηγηθούν στον δήμιο τελείως μεθυσμένοι.
Ο θάνατος του Ιησού Χριστού καθώς και του Μωάμεθ έχουν συνδεθεί με την έκλειψη του Ηλιου. Εκλείψεις Ηλίου στην περιοχή της Παλαιστίνης σημειώθηκαν τα έτη 29 και 33 μ.Χ. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι το μαύρισμα του ουρανού που περιγράφει ο ευαγγελιστής Ματθαίος προτού ο Ιησούς πει «Ηλί Ηλί, λαμά σαβαχθανί» (Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες;) ήταν η έκλειψη του έτους 33 μ.Χ. Αυτό αποτελεί και βασικό στοιχείο για τον καθορισμό της ηλικίας του Ιησού.
Κάτι ανάλογο αναφέρεται και για τον προφήτη Μωάμεθ. Μόλις είχε καθιερώσει η νέα θρησκεία του Ισλάμ οι άνθρωποι άρχισαν να μιλούν για την έκλειψη Ηλίου που είχε γίνει ορατή στη Μεδίνα λίγο πριν από τη γέννησή του. Τη θεώρησαν ένδειξη ότι θα εξελισσόταν σε σπουδαίο άνθρωπο. «Ο ήλιος και το φεγγάρι είναι σημάδια του Θεού, δεν βγαίνουν λόγω της γέννησης ή του θανάτου ανθρώπου» τους είχε πει ο Μωάμεθ. Οταν όμως ο γιος του, Ιμπραήμ, πέθανε στις 22 Ιανουαρίου 632 μ.Χ., είχαμε και πάλι ηλιακή έκλειψη και οι άνθρωποι νόμιζαν ότι θα πρέπει να ήταν σημάδι από τον Θεό. Παρά τις νουθεσίες του προφήτη, αυτοί συνέχισαν να πιστεύουν αυτό που πίστευαν.
Αγριοι και κακόπιστοι
Τουλάχιστον μία έκλειψη έχει σώσει ανθρώπινες ζωές. Ο Τζορτζ Ντάβιντσον, αστρονόμος από τις ΗΠΑ, είχε οργανώσει ένα ταξίδι στη νότια Αλάσκα για να παρατηρήσει το φαινόμενο. Ομάδα ιθαγενών επιτέθηκε σ’ αυτόν και στους συνεργάτες του. Τους ζήτησε λίγες ώρες για να τους «κρύψει τον ήλιο». Το έκαναν. Οταν είδαν να σκοτεινιάζει ο ουρανός έφυγαν τρομαγμένοι. Ο Ντάβιντσον μερικά χρόνια αργότερα έγραψε σε βιβλίο του: «Είμαι βέβαιος ότι εκείνη η έκλειψη μου έσωσε τη ζωή».
Μία ακόμη απέκτησε μεγάλη αξία στην ιστορία των επιστημών. Ηταν 29 Μαΐου του 1919 όταν ο Βρετανός αστρονόμος και μαθηματικός Αρθουρ Εντινγκτον πήγε στο νησί Πρίνσιπε της Αφρικής για να παρατηρήσει το φαινόμενο. Ηθελε κυρίως να ελέγξει αν ισχύει μέρος της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Η έκλειψη κράτησε πολύ, συνολικά 6 λεπτά και 51 δευτερόλεπτα. Στο έβδομο λεπτό μια τρύπα στα σύννεφα επέτρεψε στον Εντινγκτον να φωτογραφήσει τα αστέρια δίπλα στον Ηλιο. Σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία, οι θέσεις των αστέρων θα φαίνονταν ελαφρώς μετατοπισμένες, καθώς ο Αϊνστάιν αναφέρει ότι το φως δεν κινείται πάντα σε ευθεία γραμμή, αλλά καμπυλώνει ελαφρώς λόγω της βαρύτητας. Αυτό το στοιχείο παρατήρησε ο Εντινγκτον όταν μελέτησε τις φωτογραφίες του. Η 29η Μαΐου του 1919 θα αναφέρεται ως η ημερομηνία επαλήθευσης της θεωρίας του Αϊνστάιν.
Γνωρίζετε ότι…
…η απόλυτη έκλειψη Ηλίου μπορεί να παρατηρηθεί μόνο από την εσωτερική πλευρά της Σελήνης;
…ο ουρανός στην αριστερή πλευρά όπως κοιτάμε τον Ηλιο είναι πάντα σκοτεινός πριν από την ολική έκλειψη;
…το 1715 ο αστρονόμος Εντμοντ Χάλεϊ επεξεργάστηκε τον κατάλογο με τις ημερομηνίες που θα γίνουν οι επόμενες εκλείψεις;
…ένα ισχυρό κύμα φωτός που βγαίνει από την ηλιακή ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της έκλειψης περιέχει ένα στοιχείο το οποίο οι χημικοί ονόμασαν ήλιον;
…το ειδικό ηλιακό τηλεσκόπιο είναι εξοπλισμένο με ένα όργανο σε σχήμα σφαίρας το οποίο εμποδίζει το φως του Ηλιου ώστε οι ερευνητές να παρατηρούν το φαινόμενο της έκλειψης με την ευκολία που μπορούν να παρατηρήσουν την έκλειψη της Σελήνης;
…το φωτεινό στεφάνι που βλέπουμε κατά την πλήρη έκλειψη Ηλίου δεν είναι η μάζα του αλλά η ηλιακή ακτινοβολία που φωτίζει τα αέρια που εκπέμπονται από την επιφάνειά του; Οφείλεται στο γεγονός ότι ακόμη κι όταν βρίσκεται σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη Γη και τον Ηλιο, ο όγκος της Σελήνης δεν είναι τόσο μεγάλος ώστε να καλύψει και αυτά.
