Κλείνουν τέσσερα χρόνια από τον πρόωρο θάνατο, στις 15.10.2015, της διακεκριμένης ιστορικού και Διευθύντριας Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.), Ευρυδίκης (Ρούρας) Σιφναίου, που αφιέρωσε μεγάλο μέρος του επιστημονικού της έργου στη μελέτη και την ανάδειξη του ιστορικού παρελθόντος του νησιού της καταγωγής της, της Λέσβου.
Πριν τρία χρόνια, στην πρώτη επέτειο του θανάτου της, η Πολιτιστική “Εταιρεία Αρχιπέλαγος” – δημιουργός και φορέας λειτουργίας του Ελαιοτριβείου-Μουσείου Βρανά – της οποίας η Ρούρα Σιφναίου υπήρξε ιδρυτικό και ακούραστο μέλος, τίμησε την προσφορά της, δίνοντας το όνομά της στην αίθουσα του ιστορικού βιομηχανικού συγκροτήματος του Παπάδου, στο χώρο που στεγάζεται το αρχείο του Ελαιοτριβείου, το οποίο η ίδια φρόντισε και ανέδειξε ως υπεύθυνη του έργου συντήρησης και ψηφιοποίησής του.
Φέτος, το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2019, στις 7 το βράδυ, η αίθουσα “Ευρυδίκη Σιφναίου” θα φιλοξενήσει μια εκδήλωση μνήμης και αγάπης για τη Ρούρα, την οποία διοργανώνει το “Αρχιπέλαγος”, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των τεσσάρων χρόνων της απουσίας της, προσκαλώντας όσους τιμούν το έργο της και δεν ξεχνούν τη φωτεινή της προσωπικότητα να έρθουν στο Ελαιοτριβείο-Μουσείο Βρανά στον Παπάδο για να τη θυμηθούν και να ανιχνεύσουν τη σχέση της με το γενέθλιο χώρο της, μέσα από μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία του καθηγητή αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, συνεργάτη και φίλου της, Βασίλη Κολώνα, η οποία έχει τίτλο «Η Μυτιλήνη της Ρούρας».
Θα προλογίσει ο σκηνοθέτης Μάνος Ευστρατιάδης, ιδρυτικό μέλος της “Εταιρείας Αρχιπέλαγος”, ενώ την εκδήλωση θα κλείσει με σύντομη ομιλία του ο Αρχιτέκτων και τ. Υπουργός, Νίκος Σηφουνάκης, Πρόεδρος της “Εταιρείας Αρχιπέλαγος”, ο οποίος θα αναφερθεί στην δημιουργική σχέση της Ρούρας με το Μουσείο.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΣΙΦΝΑΙΟΥ
Η Ευρυδίκη (Ρούρα) Σιφναίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 και έφυγε από κοντά μας το 2015. Καταγωγή της και σημείο επιστροφής παρέμεινε στη διάρκεια της ζωής της η Μυτιλήνη. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στην Αθήνα (Φιλοσοφική Σχολή) και ιστορία στο Παρίσι (École des Hautes Études en Sciences Sociales). Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές με θέμα την οικονομική και κοινωνική ιστορία της Λέσβου στο 19ο αιώνα. Έζησε και εργάστηκε για τέσσερα χρόνια στη Νικαράγουα της Κεντρικής Αμερικής. Το 1994 έγινε διδάκτωρ Ιστορίας στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Από το 1996 εργάστηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών όπου και έγινε Διευθύντρια Ερευνών στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών.
Μελέτησε την οικονομική και κοινωνική ιστορία της Ανατολικής Μεσογείου και την Ιστορία της ελληνικής Διασποράς. Ερεύνησε ανέκδοτα λεσβιακά αρχεία της οθωμανικής περιόδου, βιομηχανικά και ιδιωτικά αρχεία και συνεργάστηκε με άλλους επιστήμονες για τη διάσωση τους. Επιμελήθηκε το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς στην Αγία Παρασκευή Λέσβου (2006) και το Ελαιοτριβείο-Μουσείο Βρανά της Εταιρίας Αρχιπέλαγος στον Παπάδο Γέρας (2009). Στη διάρκεια της καριέρας της συμμετείχε σε πάνω από είκοσι (20) ελληνικά, μεσογειακά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της αφιέρωσε στο ερευνητικό πρόγραμμα που σχεδίασε μαζί και συνδιηύθυνε με τη Τζελίνα Χαρλαύτη με θέμα “Μαύρη Θάλασσα και πόλεις λιμάνια από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα. Ανάπτυξη, σύγκλιση και διασυνδέσεις με την παγκόσμια οικονομία”,«ΘΑΛΗΣ», 2012-2015. Το πρόγραμμα αυτό έθεσε τα θεμέλια συστηματικής αρχειακής έρευνας, επιστημονικής επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ 95 ιστορικών από πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα της Ουκρανίας, Ρωσίας, Γεωργίας, Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας, Ισραήλ, Νορβηγίας, Ιταλίας και Ηνωμένων Πολιτειών.
Η Ευρυδίκη Σιφναίου ήταν μια διεθνώς αναγνωρισμένη ιστορικός. Έλαβε υποτροφίες από το Business School του Harvard University, από το Institute for Advanced Study, School for Historical Studies, του Princeton University και από το Jordan Center for Advanced Study of Russia, του New York University. Δημοσίευσε σε διεθνώς αναγνωρισμένα και έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, και διεξήγαγε έρευνα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έγραψε πενήντα (50) επιστημονικά άρθρα που δημοσιεύτηκαν σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και βιβλία. Από το 1995 έως το 2015 συμμετείχε σε πενήντα-πέντε (55) συνέδρια στην Ελλάδα, στην Ουκρανία, στη Ρωσία, στη Ρουμανία, στην Ιταλία, στη Γαλλία, στην Ολλανδία και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έδωσε σεμινάρια και διαλέξεις στα Πανεπιστήμια Princeton και Yale, στο City University της Νέας Υόρκης, στο New York University, στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Συνέγραψε δέκα βιβλία: 1) Λέσβος. Οικονομική και κοινωνική ιστορία (1840-1912), Αθήνα, 1996, 2) Αρχεία Βιομηχανικών Επιχειρήσεων. Ζητήματα Διαχείρισης. Πρακτικά Σεμιναρίου Ευρωπαϊκού προγράμματος «Leonardo ‘95”,Τετράδια Εργασίας 21, Αθήνα 1998, (με Χριστίνα Αγριαντώνη), 3) Άρωμα σαπουνιού. Ετικέτες, σφραγίδες και κασετίνες σαπουνιών από πλωμαρίτικα και λεσβιακά σαπωνοποιεία, 1890-1950, Aθήνα, 2000, 4) Ενθύμιον Σαπωνοποιίας Λέσβου, Αθήνα, 2002, (με Ν. Σηφουνάκη και Γ. Κουτσουρίδη), 5) Βιομηχανία και κοινοτισμός. Η «μηχανή του Κοινού» στην Αγία Παρασκευή Λέσβου, Αθήνα, Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς, 6) Έλληνες έμποροι στην Αζοφική. Η δύναμη και τα όρια της οικογενειακής επιχείρησης, ΕΙΕ, 2009, 7) Το Ημερολόγιο του Γεωργίου Κούμπα, 1871-1891. Έμποροι, παράδοση και νεοτερικότητα στον Δούναβη, Αθήνα 2013, 8) Οι Έλληνες της Αζοφικής τον 19ο αι. Νέες προσεγγίσεις στην Ιστορία των Ελλήνων της Νοτίου Ρωσίας, Αθήνα, 2015, (με Τζελίνα Χαρλαύτη) 9), Port-Cities of the Νorthern Shore of the Black Sea: Institutional, Economic and Social Development, 18th – early 20th Centuries, Black Sea Working Papers, vol. 2, Κέρκυρα 2016, (με Oksana Iurkova and Valentina Shandra) και 10) Imperial Odessa: Peoples, Spaces, Identities, που είναι υπό έκδοση (2017) στο Brill Publishers, Leiden, Ολλανδία.
