Με την «Σιωπηρή πορεία μνήμης» προς το σημείο της πόλης όπου τα Ναζιστικά στρατεύματα κατοχής στις 24 Μαρτίου 1944 συγκέντρωσαν τα μέλη της Εβραϊκής κοινότητας της Καστοριάς και τους οδήγησαν στο στρατόπεδο Άουσβιτς Μπιρκενάου ολοκληρώθηκαν σήμερα οι διήμερες εκδηλώσεις που διοργάνωσε ο δήμος Καστοριάς σε συνεργασία με το Κέντρο σπουδών Εβραϊκής κληρονομιάς Καστοριάς.
Οι εκδηλώσεις μνήμης για τους 1.000 Εβραίους της πόλης που χάθηκαν στους φούρνους των Ναζί πραγματοποιούνται τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην πόλη με πρωτοβουλία ιδιωτών και συλλόγων. Όμως φέτος είναι η πρώτη φορά που με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ο δήμος όχι μόνο καθιέρωσε ημέρα μνήμης για τα θύματα του ολοκαυτώματος της πόλης, αλλά και όπως ανάφερε δήμαρχος Ανέστης Αγγελής, “θα πρωτοστατεί από δω και στο εξής ως κεντρικός διοργανωτής όλων των εκδηλώσεων που ως στόχο θα έχουν την διατήρηση της μνήμης για την εβραϊκή κοινότητα που ξεκληρίστηκε από την πόλη”.
Ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ μίλησε για την Εβραϊκή κοινότητα Σεφαραδιτών που κατοικούσε στην Καστοριά για τις συνήθειες της και τις σχέσεις της με τους υπόλοιπους κατοίκους της πόλης. Από τους 1.000 Εβραίους κατάφεραν να δασωθούν μόνο 35 άτομα και επέστρεψαν πίσω στην Καστοριά για να βρουν τις περιουσίες και τα σπίτια τους είτε κατεστραμμένα είτε βανδαλισμένα. Από τα 350 παιδιά δεν διασώθηκε ούτε ένα.
Μη μπορώντας να αντέξουν όχι μόνο τις αναμνήσεις από την πόλη που έζησαν αλλά και το νέο περιβάλλον που αντιμετώπιζαν έφυγαν από την Καστοριά σε άλλες πόλεις με πιο ισχυρές κοινότητες στις ΗΠΑ, την Κωνσταντινούπολη και το Ισραήλ.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον και έκπληξη στους παρευρισκόμενους προκάλεσε η παρουσία 5 ατόμων από το Βερολίνο μελών της οργάνωσης «Πορεία ζωής» και που είναι συγγενικά πρόσωπα η απόγονοι ναζί στρατιωτών που έδρασαν στην Ελλάδα και συμμετείχαν σε μαζικές θηριωδίες είτε στα μαρτυρικά χωριά της Βόρειας Ελλάδας είτε στην μαζική εκτόπιση των εβραίων από την Θεσσαλονίκη και αλλά μέρη της Μακεδονίας.
Ο Ραϊνχερ Ρόσβινγκερ στεκόμενος μπροστά στο λιτό μνημείο με την μαρμάρινη πλάκα που θυμίζει ότι εδώ συγκεντρώθηκαν οι Εβραίοι της πόλης πριν οδηγηθούν στο στρατόπεδο του θανάτου ζήτησε συγνώμη από τους παρευρισκόμενους, από τα θύματα και τους συγγενείς αυτών, λέγοντας ότι μπορεί να μην διέπραξε αυτός αυτό το έγκλημα αλλά τον βαραίνει η σιωπή που υπήρξε γύρω από αυτό το θέμα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Στην ίδια ατμόσφαιρα και ο χαιρετισμός της Πίνα Τόμπερ: «είμαι εδώ μαζί σας σήμερα για το νοιώθω την ανάγκη να ζητήσω συγνώμη για κάτι που μπορεί να μην το έκανα αλλά η σιωπή γι αυτό το θέμα δείχνει ενοχή».
Στην εκδήλωση βρέθηκαν και απόγονοι των Καστοριανών Εβραίων που ζουν στις ΗΠΑ όπως ο Λάρρυ Ρούσο πού δημιούργησε το Ντοκιμαντέρ “Trezoros” όπου μέσα από μνήμες και φωτογραφικό υλικό που έχει διασωθεί αφηγείται την ζωή των Εβραίων της πόλης καθώς και η Καστοριανή πιανίστα Ρένα Κοέν που την Παρασκευή το βράδυ έδωσε ρεσιτάλ πιάνου με κύκλους τραγουδιών από το Μαουτχάουζεν του Μίκη Θεοδωράκη.
Παρόντες στην εκδήλωση και πορεία μνήμης ήταν η βουλευτής Καστοριάς της ΝΔ, Μαρία Αντωνίου, ο αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς Σωτήρης Αδαμόπουλος, ο Γενικός πρόξενος της Γερμανίας στην Θεσσαλονίκη Βάλτερ Στέχερ, ο υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το ΚΙΝΑΛ Νίκος Παπανδρέου και ο πρώην πρόεδρος της βουλής την Ελλήνων Φίλιππος Πετσάλνικος.
Φωτογραφίες: Φωνή της Καστοριάς