Και τούτο το θέρος, αν μη τι άλλο ως προς τα εικαστικά, πετάει η ομάδα. Η Εύα Στεφανή στο ΕΜΣΤ, ο Ανσελμ Κίφερ στην Gagosian, ο Ηλίας Παπαηλιάκης στην Κάντανο Κρήτης, η Σίντι Σέρμαν στο Κυκλαδικό και από χθες οι Διόσκουροι Κώστας Τσώλης και Νίκος Παπαδημητρίου, συνεπικουρούμενοι από τον Αγγελο Σπάρταλη, επίσης στην Κρήτη, στον Αγιο Νικόλαο.
Η φιλία είναι άνοιγμα στο συμπράττειν, είναι μετοχή σε κοινά εγχειρήματα, δεν είναι σούρσιμο στον χρόνο, άσκοπη φλυαρία, όχι, η φιλία δεν είναι παίξε γέλασε, είναι συνομιλία, συναυτουργία, σύμπλευση. Ο Τσώλης και ο Παπαδημητρίου (πολλοί μάλιστα τους περνάνε γι’ αδέλφια) έχουν εμπλακεί εδώ και χρόνια σε ένα γόνιμο και επί του πρακτέου διάλογο. Καρπός αυτής της συναλληλίας είναι, μεταξύ άλλων, και το εγχείρημα «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ», που παραπέμπει στον Μέλανα Δρυμό, σε μια τοπιογραφία διαλεκτικής ανάμεσα στη φύση και τη νόηση.
Εξετάζουν και πραγματεύονται καλλιτεχνικά, με τη μεσολάβηση της φιλοσοφίας και της ιστορίας, τις σχέσεις της εξουσιαστικής βίας και των αντιστάσεων σε αυτή, τους τρόπους άμυνας του θηράματος απέναντι στον θηρευτή, τις συγκρούσεις του εποικισμένου με τον έποικο, την έννοια και το νόημα της δικαιοσύνης σε καιρούς δικαιικού αλαλούμ, αλλά και τις συμπλέξεις του αρχέγονου με το υπερσύγχρονο. Δεικνύουν και αυτοί, όπως και όλοι όσοι αντλούμε την καταγωγή μας από την τέχνη και τη σκέψη που αναδύθηκαν μετά το πέρασμα του Ντυσάν και του Ντεμπόρ, ότι η βιρτουζιτέ είναι παρωχημένη, ότι η όποια καλλιέπεια και καλλιπρέπεια είναι για τα λεγόμενα «κορνιζάδικα», ότι δεν νοείται τέχνη δίχως γνώση βαθιά της ιστορίας των κοινωνιών και δίχως αιχμηρότατο φιλοσοφικό στοχασμό. Κι ακόμη, δίχως (σχεδόν συνωμοτική) συνέργεια.
Οι Τσώλης και Παπαδημητρίου εκκίνησαν το εγχείρημα «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ» από το Πολύτροπον στα Καλύβια της Αττικής τον Ιούνιο του 2018. Συνέχισαν με το τεύχος #2 στην Κρήτη, στο Ηράκλειο και στον χώρο Materia Prima, το φθινόπωρο του 2019. Στο τρίτο «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ» συνέπραξαν με τον Παντελή Χανδρή και τον Κωνσταντίνο Ζβε, στο Κολωνάκι και στην γκαλερί Εκφραση της Γιάννας Γραμματοπούλου. Κατόπιν μεταφέρθηκαν στα Ιωάννινα (όπου και διδάσκει ο Παπαδημητρίου στην εκεί Σχολή Καλών Τεχνών) και στην αίθουσα τέχνης 3portes, με guest τον εικαστικό Δημήτρη Κατσούδα.
Και τώρα, από το Σάββατο 24 Αυγούστου έως τις 15 Σεπτεμβρίου, το «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ V» παρουσιάζεται στον Αγιο Νικόλαο, στον συμβολικά επιλεγμένο και σημασιολογικά ισχυρό χώρο του Παλαιού Ειρηνοδικείου, παρέα με τον πολυμεσικό καλλιτέχνη (και εγκατεστημένο στην περιοχή) Αγγελο Σπάρταλη.
Αρχειακό υλικό, ηχογραφημένες συνεντεύξεις, κολάζ, κατασκευές, εγκαταστάσεις, ζωγραφικά έργα και πειραγμένα βιτρό συναπαρτίζουν μια ηθικοαισθητική και κοινωνικοπολιτική πολύπτυχη χειρονομία που σχολιάζει, μετ η δέουσα καλλιτεχνική βιαιότητα, τη βαναυσότητα των καιρών, τη λαίλαπα του άκρατου υπερτουρισμού, τον χυδαίο ευτελισμό της προσωπικότητας και τον εκπεσμό της έννοιας της δικαιοσύνης υπό τις αλλόφρονες πιέσεις της απορρυθμισμένης για τα καλά κερδοσκοπίας.
Σημειώνω ότι οι ιθύνοντες νόες του κυλιόμενου εγχειρήματος «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ» ενίοτε αναθέτουν τη σύνθεση θεωρητικού κειμένου που συνοδεύει τη σύμπραξή τους και μάλιστα η ανάθεση γίνεται με αδέκαστα αδιάβλητες διαδικασίες (ολονύκτιες συνομιλίες, ανεπίληπτες κραιπάλες κ.λπ.) σε οικεία τους πρόσωπα, πάει να πει σε φίλους, όπως ο ακραίος μπιτνικοκαταστασιακός που σας τα ιστορεί ή ο αβρός ευρυμαθής λόγιος Σπύρος Τέγος, στα «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ ΙΙΙ» και «V» αντιστοίχως.
Καθώς έχω την τιμή να είμαι αδελφικός φίλος με τον Τσώλη, εγκάρδιος φίλος με τον Παπαδημητρίου, επιστήθιος φίλος με τον Τέγο και εξ αγχιστείας φίλος με τον Σπάρταλη, δεν μπορώ παρά να συνοψίσω απολύτως αμερόληπτα και αντικειμενικά, όπως συνιστούσε για τέτοιες περιπτώσεις ο Μπόρχες: είναι σημαντική και σημαίνουσα η ιστορία των πέντε «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ», καθόσον εν προκειμένω το αισθητικό μετ ο πολιτικό α λ λ η λ ο π ε ρ ι χωρούν τα ι, το ένα δεν επισκιάζει το άλλο, απεναντίας το διαυγάζει, το ενισχύει, το οξύνει, το τροχίζει – όπως στην αδυσώπητης ακρίβειας καταγγελτική λογοτεχνία του Ερίκ Βυϊγιάρ, στον διεισδυτικά ρεαλιστικό κινηματογράφο του Κεν Λόουτς ή στην κομάντο μεταπάνκ επέλαση των Fontaines DC.
INFO
H εικαστική έκθεση «ΣΒΑΡΤΣΒΑΛΝΤ V», με υπότιτλο τη ρήση «Ποτέ μην αφήνεις την αλήθεια να σου χαλάει μια ωραία ιστορία», φιλοξενείται στο πρώην Ειρηνοδικείο του Αγίου Νικόλαου από τις 24 Αυγούστου 2024 μέχρι την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου. Ωράριο 18.00-22.00. Υπό την αιγίδα του Δήμου Αγίου Νικολάου Κρήτης. Με την υποστήριξη του συλλέκτη Γιώργου Σαμπατάκου, του βιβλιοπωλείου Γραφή και του καφέ Central
Face Control
Μες στο τόσο οχληρό τουρλουμπούκι της γενικευμένης τσίτας που ενίοτε ηλεκτρίζει ακόμη και την έμπλεη συνοχής φάρα μας διαλάμπει ένας άνθρωπος που είναι, ακούστε (και λίγα λέω, λόγω τιμής!), πράος, προσηνής, μειλίχιος, καρτερικός, ήπιος, ευγνώμων, ευειδής, δοτικός, δεκτικός, ευφρόσυνος, ευφυής, πεπαιδευμένος, βελούδινος, ευρυμαθής και χαίρομαι πολύ για τη συναναστροφή μας, για τις συναντήσεις μας σε σπίτια φίλων αγαπημένων, για τις συζητήσεις μας, για τα συμπόσιά μας σε ανέγγιχτα απ’ τη χαμέρπεια κουτούκια και μαγέρικα, πότε στα Εξάρχεια, τη δική του επικράτεια, και πότε στην Κυψέλη, το δικό μου οχυρωματικό έργο. Είναι ο Σπύρος Τέγος και, μεταξύ άλλων, διδάσκει νεότερη φιλοσοφία στο τμήμα Φιλοσοφίας και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
