Ο Βαγγέλης Βλάχος, αδερφός του Βάιου που έχασε τη ζωή του στο πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, σχολιάζει στο documentonews.gr την πορεία των εργασιών της Εξεταστικής Επιτροπής, καυτηριάζοντας την επιμονή της ΝΔ στην απόδοση όλων των ευθυνών στο «ανθρώπινο λάθος», αλλά και τον ρόλο του προεδρείου.
Ποια τα συμπεράσματα σας από τις έως τώρα εργασίες της Επιτροπής;
Ήμουν αρνητικός, όπως και κάποιες άλλες οικογένειες, με την ιδέα να γίνει Εξεταστική αυτή τη στιγμή. Τέτοιες οι διαδικασίες που σε αυτή τη Βουλή, με τη συγκεκριμένη πλειοψηφία, ελέγχονται απόλυτα από τη ΝΔ και που δεν θέλει φυσικά να ρίξει φως στην υπόθεση ό,τι και να λέει. Δέχτηκα πολλή κριτική για αυτό. Πώς είναι δυνατόν να μην θέλω να γίνει εξεταστική για τα Τέμπη, να μην θέλω να ψαχτεί και η απάντηση ήταν η ίδια. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να το κάνουν και με την πλειοψηφία που έχουν, δεν θα το κάνουν. Η εξεταστική και ιδιαίτερα από τη στιγμή που καταρτίστηκε ο κατάλογος μαρτύρων και άρχισαν να εξετάζονται οι μάρτυρες, το αποδεικνύει.
Δείτε επίσης: Τέμπη: Ερωτήματα για την εξαφάνιση στοιχείων σχετικά με το ξυλόλιο από το σημείο της σύγκρουσης
Η πλειοψηφία απέρριψε σχεδόν το σύνολο όλων των μαρτύρων της αντιπολίτευσης, έχει καλέσει μόνο τους μάρτυρες τους οποίους εκείνη ήθελε. Την Πέμπτη ήρθαν και συγκεκριμένα αιτήματα για κομβικότατους μάρτυρες, όπως ο Κώστας Γενιδούνιας, και τα απορρίπτουν. Δεν έχουν καλέσει τον διευθύνοντα σύμβουλο στον ΟΣΕ την περίοδο που έπρεπε να ανακατασκευαστεί το κέντρο τηλεδιοίκησης στη Λάρισα.
Δεν γίνεται να αφήνουν απ’ έξω ανεξάρτητους πραγματογνώμονες και να καλούν μόνο αυτούς που έχει ορίσει ο Γ. Γεραπετρίτης μετά το έγκλημα. Έχει μείνει απ΄έξω ο Κώστας Σπηλιόπουλος που ήταν στην ΕΡΓΟΣΕ και τον ΟΣΕ και υπέγραψε την 717. Μιλάμε τόσο καιρό για τις ευθύνες από τη μη ολοκλήρωση της 717 και τον άνθρωπο που την υπέγραψε δεν τον έχουν καλέσει. Μετά μπήκε στον ΟΣΕ με προσωπική εντολή Μητσοτάκη και επτά μήνες μετά παραιτήθηκε επειδή απ΄ ό,τι φαίνεται είχε προβλήματα με τον υπουργό Μεταφορών.
Γιατί θεωρείτε ότι γίνεται αυτή η επιλογή μαρτύρων από την πλειοψηφία;
Γιατί δεν θέλουν να φτάσουν στους πραγματικούς παράγοντες, οι οποίοι επέτρεψαν να γίνει το δυστύχημα. Εστιάζουν στα ανθρώπινα λάθη, τα οποία τα ξέρουμε. Αναλώνουν συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων για να αποδείξουν τι; Ότι έκανε λάθος ο σταθμάρχης; Αφού το ξέρουμε από την πρώτη μέρα και έχει τεκμηριωθεί στη δικογραφία και τα πορίσματα. Για να το πω διαφορετικά: αν για κάποιο λόγο βγει η Επιτροπή και πει δεν έκανε λάθος ο σταθμάρχης, τότε δεν αλλάζει τίποτα. Εμείς θα λέμε ότι έκανε. Δεν μπορεί να αλλάξει αυτή η Επιτροπή, με τον τρόπο που το κάνει, τις αιτίες του δυστυχήματος.
Η Επιτροπή πρέπει να ασχοληθεί με τα πρόσωπα σε πολιτικό και διοικητικό επίπεδο που είχαν ευθύνη. Αντί να ασχολούνται με το αν έκανε λάθος ένας υπάλληλος, να δουν αν κάποιος εξ αυτών διορίστηκε με ρουσφέτι και με τι διαδικασίες. Νομίζω ότι και το timing που επιλέχθηκε, πέραν του γεγονότος ότι γίνεται σε μια Βουλή όπου η ΝΔ έχει πλειοψηφία, γίνεται ενώ δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της ανακριτικής διαδικασίας από τον εφέτη ανακριτή.
Επομένως, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι επικαλούνται αυτό και δεν καταθέτουν ή δεν έχουν αυτά τα στοιχεία. Έχει ζητηθεί η δικογραφία να κατατεθεί στη Βουλή για να την έχει υπόψιν της η Εξεταστική, αλλά προφανώς όσο είναι ανοιχτή δεν μπορεί να γίνει. Ενδεχομένως έχουν βρει και αυτό το παράθυρο να ξεκινήσει και να κλείσει η υπόθεση σε πολιτικό επίπεδο πριν καν κλείσει η ανακριτική διαδικασία στη Λάρισα και να έχουν βγάλει το πολιτικό τους πόρισμα και ό,τι και να γίνει μετά, που θα είναι το σωστό και το πραγματικό, να μην μετράει.
Δείτε επίσης: Τέμπη: Συγγενείς θυμάτων για την εξεταστική – «Εγκληματική κάθε προσπάθεια μεταφοράς των ευθυνών στο ανθρώπινο λάθος»
Πρόκειται για μια κίνηση εντελώς πολιτική, με σκοπιμότητες για να κλείσει το θέμα πολιτικά πριν κάνουμε το ετήσιο μνημόσυνο στις 28 Φεβρουαρίου. Γιατί η τελευταία κατάθεση μαρτύρων -σύμφωνα με τον προγραμματισμό- θα είναι στις 20 Φεβρουαρίου. Φανταστείτε να κλείσουν την Εξεταστική πριν κλείσει χρόνος από τα Τέμπη. Θα είναι και αυτό μια μεγάλη προσβολή στη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν τόσο άδικα.
Πώς κρίνετε την προσπάθεια ενοχοποίησης του νεκρού μηχανοδηγού από τη ΝΔ;
Καταρχάς, συμπαράσταση στην οικογένεια του μηχανοδηγού, αλλά και όλων των οικογενειών των εργαζομένων, που και αυτοί βρίσκονται σε μια πολύ δύσκολη θέση απέναντι στις οικογένειες των θυμάτων. Αυτό που έγινε προχθές, δεν αξίζει σε καμία οικογένεια. Δηλαδή, τι; Θα αρχίσουν να παίρνουν τους ιατρικούς φακέλους των δικών μας θυμάτων; Θα πάρουν τον ιατρικό φάκελο του αδερφού μου να δουν τι είχε και να πούνε: «Φταίει αυτός τελικά, που έκοψε εισιτήριο, γιατί ξέρω ΄γω τι είχε γίνει πριν 10 χρόνια…». Εκεί θα φτάσουμε;
Η ουσία είναι, πως όταν υπάρχουν ανθρώπινα λάθη, όταν υπάρχουν παραλείψεις, υπάρχουν και ευθύνες, αλλά δεν χρειάζεται να στεκόμαστε μόνο εκεί. Θέλουν να ισχυριστούν, ότι ο σιδηρόδρομος μπορεί να λειτουργήσει άψογα χωρίς κανένα σύστημα ασφαλείας εφόσον όλοι όσοι εμπλέκονται, τηρούν κατά γράμμα το γενικό κανονισμό. Στην ουσία δηλαδή, μας λένε, ότι οι Έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι είναι άψογοι και τηρούν όλους τους κανονισμούς και αυτό είναι το μόνο, που πρέπει να κάνουμε. Αν πάμε να παίξουμε αυτό το παιχνίδι, τα ανθρώπινα λάθη σε αυτήν την αλυσίδα δε σταματάνε μόνο στον σταθμάρχη και στον μηχανοδηγό. Υπάρχει από πάνω του ένας προϊστάμενος, υπάρχει από πάνω του ένας διευθυντής του ΟΣΕ, και μετά από εκεί και πάνω υπάρχει η ΡΑΣ. Και πάνω από τη ΡΑΣ υπάρχει το υπουργείο Μεταφορών και πάνω από το υπουργείο Μεταφορών, υπάρχει ο πρωθυπουργός σε ένα επιτελικό κράτος. Όλοι αυτοί δεν είναι ανθρώπινες δικλίδες ασφαλείας, που με τις αποφάσεις και τις πράξεις τους συντελούν ή όχι στην ασφάλεια του σιδηροδρόμου; Αν πάμε, λοιπόν, στο ανθρώπινο λάθος, σταματάει στον πρωθυπουργό. Δε σταματάει στον μηχανοδηγό…
Συνδέεται η συναίνεση της πλειοψηφίας στη συγκρότηση της Εξεταστικής με το γεγονός ότι απέρριψε δύο αιτήματα συγκρότησης Προανακριτικής σε σχέση με τη σύμβαση 717;
Θεωρώ ότι τις προτάσεις για συγκρότηση Προανακριτικής θα τις απέρριπτε ούτως η άλλως η ΝΔ. Αισθάνομαι -χωρίς να έχω κάποια απόδειξη- ότι η Εξεταστική ήταν για την κυβέρνηση μια αντίδραση προκειμένου να αλλάξει η πολιτική και κοινωνική ατζέντα μετά τις αισχρές δηλώσεις του Άδωνη Γεωργιάδη ότι δεν ενδιαφέρει κανέναν το θέμα. Έγιναν αυτά τα δύο πράγματα την ίδια εβδομάδα. Επομένως, επειδή υπήρξε μια γενική κατακραυγή, φαντάζομαι ότι αν μετά από αυτές τις δηλώσεις δεν έβγαιναν να υποστηρίξουν έστω την Εξεταστική, την οποία ούτως η άλλως θα ήλεγχαν, θα ήταν ακόμη χειρότερα τα πράγματα για εκείνους.
Η άποψή μου είναι ότι με την καταψήφιση των Προανακριτικών ένα κομμάτι πιθανών πολιτικών και ποινικών ευθυνών σε υπουργούς έχει ήδη στην ουσία παραγραφεί. Θα ήταν προτιμότερο να είχαν αποσυρθεί εκείνες οι προτάσεις για Προανακριτική και να μπορούσαν να εξετάσουν τον φάκελο της ευρωπαϊκής εισαγγελίας και στην Εξεταστική. Όλα τα στοιχεία της έρευνας της ευρωπαϊκής εισαγγελίας για σοβαρά οικονομικά εγκλήματα σχετίζονται με τα Τέμπη γιατί αν κάποιος έχει καταχραστεί τα χρήματα, τα οποία έπρεπε να δοθούν για τα συστήματα ασφαλείας, τότε προφανώς υπάρχει συνάφεια. Αυτό το θέμα έχει πεταχτεί στην εξέδρα.
Από αυτή την εξεταστική, μέχρι στιγμής, δεν έχουμε μάθει τίποτα καινούργιο. Να πω πως είχαμε νέα στοιχεία, να πω εντάξει. Ακούμε γνωστά και τεκμηριωμένα πράγματα που υπάρχουν και σε δημόσια πορίσματα. Πολλοί μάρτυρες, μάλιστα, επειδή είναι καλεσμένοι για την περίοδο 1996, 1997, 1998 κάνουν και λάθη. Μπερδεύουν τα συστήματα ασφαλείας ή περιγράφουν την κατάσταση εκείνης της εποχής στον σιδηρόδρομο, που δεν έχει σχέση με αυτή που εξετάζουμε σήμερα. Βγαίνουν άνθρωποι που υποτιμούν τα συστήματα ασφαλείας γιατί αυτά δεν υπήρχαν ή δεν τα είχαν την περίοδο που ήταν υπουργοί Μεταφορών ή στελέχη στον ΟΣΕ. Δεν με ενδιαφέρει τι καθεστώς υπήρχε στο σιδηρόδρομο 50 χρόνια πριν! Με ενδιαφέρει τι καθεστώς υπήρχε και τι θα έπρεπε να υπάρχει στον σιδηρόδρομο τη μέρα που σκοτώθηκε ο αδερφός μου.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης συμβάλλουν στη διερεύνηση της τραγωδίας;
Εγώ πιστεύω ότι κάνουν ό,τι μπορούν. Εκεί υπάρχουν διάφορες στρατηγικές. Το ΠΑΣΟΚ στην αρχή δεν ήθελε να νομιμοποιήσει αυτή τη διαδικασία, επιμένοντας στην Προανακριτική. Επομένως, το πρώτο διάστημα έλεγε, ότι «εμείς, δεν αναγνωρίζουμε αυτή τη διαδικασία». Βέβαια, στις τελευταίες συνεδριάσεις άρχισε να συνεισφέρει σημαντικά με ερωτήσεις. Οπότε, εμένα μου φαίνεται καλή αυτή η μετατόπιση.
Το ΚΚΕ έχει τη δική του ατζέντα, την οποία τη σέβομαι απόλυτα, αν και δε συμφωνώ με πάρα πολλές ερωτήσεις σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την ιδιωτικοποίηση, με τον τεμαχισμό και την τμηματοποίηση των έργων. Οπότε, ένα βασικό κομμάτι των ερωτήσεων πάει εκεί. Στη συνέχεια έχουμε τα υπόλοιπα κόμματα και ανάλογα με τον χρόνο που τους δίνεται και τους βουλευτές που έχουν, προσπαθούν να φωτίσουν τις πτυχές του εγκλήματος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ασχολείται πολύ με τα συστήματα ασφαλείας που θα έπρεπε να υπάρχουν και προς τιμήν του γιατί είναι προφανές ότι υπάρχουν ενδεχομένως ευθύνες και για άτομα, τα οποία ήταν στη δική του κυβέρνηση και δεν ολοκλήρωσαν συμβάσεις ή έδωσαν παρατάσεις. Παρόλα αυτά, επιμένει πολύ, οπότε, εγώ αυτό το εκτιμώ. Δείχνει τουλάχιστον μια ακεραιότητα και μια ηθική.
Κάποιοι εστιάζουν πολύ στο θέμα της πυρασφάλειας, που είναι πολύ σημαντικό. Για παράδειγμα, ο βουλευτής της ΝΙΚΗΣ, κ. Οικονομόπουλος, εστιάζει πολύ σε αυτό το θέμα και καλά κάνει, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που απανθρακώθηκαν. Πάνω από τα μισά θύματα. Κάποιοι κάηκαν ζωντανοί. Επομένως, το θέμα της πυρασφάλειας είναι κομβικό. Και οι υπόλοιποι φυσικά όσο μπορούν και τους δίνεται η δυνατότητα, γιατί όταν φτάνει η σειρά των μικρότερων κομμάτων, η συμπεριφορά του προεδρείου δεν είναι σωστή. Δεν τους αφήνει σχεδόν να μιλήσουν. Οπότε, όσο μπορούν, κάνουν τη δουλειά τους.
Αυτή η Εξεταστική θα έπρεπε να ξεκινήσει από όλους τους πραγματογνώμονες. Υπάρχουν τρεις διαφορετικές ομάδες πραγματογνωμόνων που θα μπορούσαν να παραθέσουν τα αίτια και τους παράγοντες του δυστυχήματος. Τους παράγοντες, δηλαδή, που οδήγησαν ή συνετέλεσαν σε αυτό. Και με βάση αυτό να ξεκινήσουν να ρωτάνε. Να έχουν, δηλαδή, σαν δεδομένα τα πορίσματα και όσα λένε οι επιστήμονες και να μη χρειάζεται οι ίδιοι να προσπαθήσουν να τα ανακαλύψουν.
Να καλέσουν, επίσης, τις ομάδες της νομικής υπηρεσίας για τα θέματα των συμβάσεων. Να τους τα εξηγήσουν ποιες ήταν οι συμβάσεις, τι παρατάσεις πήραν, τα ποσά. Ποιοι ήταν υπεύθυνοι, ποιοι υπέγραψαν. Αυτά τα στοιχεία έχει η Βουλή. Δεν χρειάζεται να τα βρουν με ερωτήσεις σε μάρτυρες. Επομένως, έπρεπε να υπάρχει μια προετοιμασία πιο σοβαρή από τη μεριά του προεδρείου. Να τους δώσουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται και μετά να ξεκινήσουν να κάνουν τις ερωτήσεις τους. Αλλά, κάποιες φορές δεν ήξεραν ποιον μάρτυρα θα εξετάσουν την επόμενη μέρα. Οπότε, τι να λέμε τώρα;
Επειδή αναφερθήκατε δύο φορές στο προεδρείο. Ποια η άποψή σας για τη διαχείριση των διαδικασιών από τον Δημήτρη Μαρκόπουλο, ο οποίος χαρακτήρισε «γουρλίδικη» την Επιτροπή και μετά απολογήθηκε;
Ναι, μόλις λίγο ξεχαστεί το θέμα, κάνει τα ίδια. Το προεδρείο δεν λειτουργεί σύμφωνα με τον ρόλο που έχει. Καταρχάς, θεωρώ, ακόμη και να μην έχει γίνει σε άλλες Εξεταστικές, θα έπρεπε τουλάχιστον κάποιος από το ΚΚΕ, που κατέθεσε την πρόταση για την Εξεταστική, να είναι στο προεδρείο. Νομίζω ότι θα ήταν το πιο σωστό και το πιο ηθικό πράγμα να γίνει. Και φυσικά, το προεδρείο θα έπρεπε να δείχνει το ίδιο ενδιαφέρον για την τήρηση των διαδικασιών για όλα τα κόμματα. Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι πολλές φορές, όταν ολοκληρώνεται η εξέταση ενός μάρτυρα, ανακεφαλαιώνουν πολλές φορές με κάποια ερώτηση προβοκατόρικη που προφανώς εστιάζει στο ανθρώπινο λάθος ή σε κάτι αντίστοιχο για να κοπεί και το αντίστοιχο βίντεο. Οπότε, φαίνεται ότι λειτουργούν περισσότερο κομματικά, παρά προς όφελος της όλης διαδικασίας. Πέρα από τις δηλώσεις, που είναι εντελώς αισχρές και σε επίπεδο συμπεριφοράς, η οποία είναι πραγματικά μειωτική για πάρα πολλούς από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, δεν θεωρώ ότι κάνει τη δουλεία που θα έπρεπε να κάνει για μια τέτοια υπόθεση.
Διαβάστε επίσης: Τέμπη: Συλλογή υπογραφών για την αναβάθμιση της ανθρωποκτονίας από αμέλεια σε ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο ζητάνε συγγενείς
Τέμπη: Η Κομισιόν αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
