Πριν από λίγες μέρες στα γραφεία της ΕΣΗΕΑ πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου για την ανακοίνωση της έκδοσης της σειράς με τον γενικό τίτλο
«Έγκλειστο φεγγάρι- Στις φυλακές Τίρυνθας & Ναυπλίου».
Η σειρά «Έγκλειστο φεγγάρι – Στις φυλακές Τίρυνθας & Ναυπλίου» αποτελούμενη από δεκαοκτώ βιβλία, είναι συνεργασία των εκδόσεων Άπαρσις με το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Η σειρά έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και έχει τη στήριξη του Δήμου Ναυπλιέων.
Στη συνέντευξη μίλησαν και απάντησαν σε ερωτήσεις οι:
– Άλκηστις Κοντογιάννη, Ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου,
Συντονίστρια του Προγράμματος, Επιστημονική επιμελήτρια της έκδοσης
– Ντορέττα Αστέρη, Σύμβουλος Α’ ΙΕΠ, Δρ. Ειδικής Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας ΕΚΠΑ
– Αικατερίνη Δήμα, Εκπαιδευτικός, Υποψήφια διδάκτωρ Τ.Θ.Σ. Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
– Βαλεντίνα Μιχαήλ, Θεατροπαιδαγωγός, Υποψήφια διδάκτωρ Τ.Θ.Σ. Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
– Χριστίνα Θεοδωροπούλου, ηθοποιός
– Κωνσταντία Γραμματικοπούλου, Μάρκετερ – Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων M.Ed.
Συντόνισε η Κατερίνα Θανοπούλου, Εκπαιδευτικός, Msc στην Ειδική Αγωγή, επιμελήτρια της έκδοσης, ενώ σύντομη παρέμβαση έγινε από τον Γεώργιο Χ. Ευσταθίου, υπεύθυνο των εκδόσεων Άπαρσις.
Παρεμβάσεις έγιναν από τους παριστάμενους συγγραφείς:
Άννα Πολίτου, Βίκη Τσιανίκα, Ειρήνη Μελισσηνού, Ελένη Γρίβα, Ελένη Πούλιου,
Κυριάκο Σάμιο, Άννα Ζεβελάκη, Μάγδα Μάρα, Ελπίδα Στράτου, Νάντια Κατή, Τατιαλένα Κατέχη, Ελένη Κοτίνη, Νεκταρία Αναστασίου,Νίκο Βουτενιώτη και Μαρίνα Τσαγρή.
Παραβρέθηκαν, επίσης, μεταπτυχιακοί από Αθήνα και Ναύπλιο, όπως η Μαριάννα Μπορμπόλη, Δημήτρης Παππούς κ.α. και οι Καθηγήτριες Πανεπιστημίου Βασιλική Λαλαγιάννη και Μαρία Σπυριδοπούλου. Επιπρόσθετα, τον λόγο πήρε η Εισαγγελέας Αρείου Πάγου επί Τιμή, κυρία Ξένη Δημητρίου.
Η Άλκηστις Κοντογιάννη, η “ψυχή” όλου του εγχειρήματος των δράσεων/παρεμβάσεων στις φυλακές Ναυπλίου & Τίρυνθας αναφέρθηκε στη συστηματική προσπάθεια που γίνεται επί χρόνια, στα αποτελέσματα που έχουν αυτές οι παρεμβάσεις στον ψυχισμό των εγκλείστων, αλλά και στην κοινωνική τους επανένταξη και στον σταδιακό μετασχηματισμό της τοπικής κοινωνίας,
ευχαριστώντας τον Δήμο Ναυπλιέων και τον Δήμαρχο κύριο Κωστούρο, που συνδράμει συνεχώς το έργο του Πανεπιστημίου, τους διευθυντές των φυλακών για τη στήριξή τους, το προσωπικό, τους μεταπτυχιακούς φοιτητές
και πολίτες για την εθελοντική προσφορά τους στο όλο εγχείρημα, αλλά κυρίως τους έγκλειστους που προσφέρουν τον εαυτό τους και μαζί δημιουργούμε αξέχαστες εμπειρίες.
Η Ντορέττα Αστέρη εστίασε την ομιλία της στα δικαιώματα των εγκλείστων, με αφορμή το βιβλίο της από τη σειρά του
Έγκλειστου Φεγγαριού με τίτλο «Συζητώντας για τα ανθρώπινα δικαιώματα με κρατούμενους».
Ενδεικτικά ανέφερε: Αποτύπωσα σε κείμενο με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τις συζητήσεις μας γιατί πιστεύω
ότι η δύναμη των νοημάτων που οι κρατούμενοι απέδωσαν στα δικαιώματα, φιλτράροντάς τα μάλιστα μέσα από τα βιώματά τους, βρίσκεται στην αυθεντικότητά τους. Όταν φτάσαμε στο δικαίωμα της ελευθερίας από τις διακρίσεις και από την προκατάληψη η συζήτηση φούντωσε σαν να συμπυκνώθηκε όλη η βιογραφία τους μέσα σε αυτές τις έννοιες.
«…παντού σαν ξένοι, σαν αλήτες…τώρα χαιρετίσματα, είναι αργά», είπε και γύρισε την πλάτη στην ομάδα
ένας νεαρός βαρυποινίτης.
«Κάνεις λάθος φίλε. Τώρα είναι η ευκαιρία σου να το πάρεις αλλιώς», τον παρηγόρησε ένας συγκρατούμενός του.
Κάποιος τον συμβούλευσε με κάτι πιο πρακτικό: «να κάθεται εκεί που σε γουστάρουν και νιώθεις ασφαλής».
«Μην το ψάχνεις φίλε, παθημένοι είμαστε όλοι», είπε ο πιο λιγομίλητος της ομάδας.
Να, λοιπόν, μια ακόμη αξία της Εκπαίδευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στα καταστήματα κράτησης, σκέφτηκα.
Πλαισιώνει τη συζήτηση των κρατουμένων προφέροντας τη βάση για έναν ισορροπημένο αναστοχασμό της σχέσης θύτη-θύματος, μην αφήνοντας την ψυχική κατάσταση να βυθιστεί ανεπιστρεπτί στον πόνο του έγκλειστου και ατομικού αφηγήματος και ανοίγοντας ένα παράθυρο αντοχής και αποφασιστικότητας για το οικουμενικό ταξίδι προς την αξιοπρεπή και δίκαιη κοινωνία. Άλλη μια δεξιότητα ζωής είχαμε μόλις και απλώς ξεκλειδώσει με το πρόγραμμα της καθηγήτριας Άλκηστις Κοντογιάννη στα καταστήματα κράτησης.
Η Χριστίνα Θεοδωρoπούλου μίλησε για την μοναδική εμπειρία που βίωσε, στη θεατρική δράση που έκανε με τους έγκλειστους, όπως αποτυπώθηκε στο βιβλίο της με τίτλο: «Σκόνη το σπίτι σου, μπαμπάκια ο δρόμος σου»
Χαρακτηριστικά ανέφερε: Με τους έγκλειστους ξεκίνησα, με βάση όσα είχα μάθει από την εισαγωγή της Δραματικής Τέχνης στην εκπαίδευση, τη δημιουργία ενός θεατρικού, που μέσα του περιείχε στοιχεία ετερότητας, απομόνωσης, οικογένειας, σπιτιού, ζεστασιάς. Ένα νησί, όπως το φαντάστηκαν και το ζωγράφισαν οι ίδιοι με τον ξένο να αποτυπώνεται εχθρικά, με τις γυναίκες να εξαφανίζονται και να αναζητώνται. Πλήθος συναισθήματα ανασύρθηκαν, ενώ οι δημιουργίες με ξάφνιασαν θετικά. Η αξία της θεατρικής τέχνης και της εκπαίδευσης σε αυτές τις ψυχές είναι τεράστια.
H Βαλεντίνα Μιχαήλ αναφέρθηκε στην μοναδική εμπειρία των δράσεων στα Καταστήματα Κράτησης και στο βιβλίο της
με τίτλο «Η ιστορία του Αλέξη», ενώ ευχαρίστησε την Αικατερίνη Δήμα για τη συνεργασία στο 2ο βιβλίο
που έγραψαν από κοινού.
Χαρακτηριστικό απόσπασμα από την ομιλία της: Στο βιβλίο με τίτλο « Η ιστορία του Αλέξη» παρουσιάζεται
ένα ερευνητικό πρόγραμμα παρεμβάσεων μέσω της Δραματικής Τέχνης, που υλοποιήθηκε στο Αγροτικό Κατάστημα
Κράτησης Ενηλίκων Τίρυνθας το 2017. Κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων η ομάδα των κρατουμένων, με την καθοδήγηση
της εμψυχώτριας Βαλεντίνας Μιχαήλ, δημιούργησε και παρουσίασε αυτοσχέδια θεατρική παράσταση βασισμένη στη φανταστική
ιστορία ενός νεαρού κρατουμένου. Στα κεφάλαια του βιβλίου αναλύεται το θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο στηρίχθηκε η έρευνα,
παρουσιάζονται οι παρεμβάσεις, τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της έρευνας, καθώς και οι μαρτυρίες των ιδίων των
κρατουμένων για την εμπειρία τους από το πρόγραμμα. Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στο ανέβασμα της παράστασης από
την ομάδα των κρατουμένων παρουσία κοινού.Τέλος, στο παράρτημα παρατίθενται κείμενα γραμμένα από τα
μέλη της ομάδας και φωτογραφικό υλικό από την παράσταση.
Η Αικατερίνη Δήμα εστίασε την ομιλία της στο 1ο από τα βιβλία που συμμετέχει, σε συνεργασία με τη Βαλεντίνα Μιχαήλ
με τίτλο «Αλλαγή πορείας ζωής. Επανένταξη των κρατουμένων», ενώ ευχαρίστησε για τη συνεργασία
την κυρία Ελπίδα Στράτου για τη συμμετοχή τους στον Συλλογικό Τόμο «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Β) – Συλλογικό» (Τόμος 16), που αφορά την καταγραφή ενός εργαστηρίου με τίτλο
«Επιστροφή στην Ιθάκη μου», το οποίο παρουσιάστηκε σε μια ομάδα εγκλείστων, στο Αγροτικό Κατάστημα
Κράτησης της Τίρυνθας την Άνοιξη του 2019.
Χαρακτηριστικό απόσπασμα της ομιλίας της: Είναι σημαντικό να ειπωθεί, ότι η δύναμη της εκπαίδευσης και της τέχνης
στα σωφρονιστικά περιβάλλοντα είναι τόσο σπουδαία, ώστε η πορεία του έγκλειστου μετά την αποφυλάκιση φαίνεται να
εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιτυχία της εκπαίδευσης που έλαβε στη φυλακή. Το παρόν βιβλίο αναλύει την
καινοτόμα παρέμβαση που ακολουθήθηκε ώστε να αναδυθούν πρότερες επαγγελματικές δεξιότητες 30 έγκλειστων ενηλίκων,
των δύο Καταστημάτων Κράτησης και να επιτευχθεί ένας επαναπροσδιορισμός των επαγγελματικών τους ενδιαφερόντων,
ώστε να ακολουθήσουν ένα επάγγελμα που να αγαπούν και να είναι αποτελεσματικοί κατά την επανένταξή τους στην κοινωνία,
με στόχο πάντα την αποφυγή της υποτροπής.
Η Κωνσταντία Γραμματικοπούλου αναφέρθηκε στο βιβλίο της με τίτλο «Εργαστήρια Δραματικής Τέχνης και Επιχειρηματικότητας στις Φυλακές».
Χαρακτηριστικό το απόσπασμα της ομιλίας της: Σήμερα το βιβλίο αποτελεί μια απάντηση στο επίκαιρο πρόβλημα της
εφηβικής παραβατικότητας και της βίας που αναπτύσσεται εντός και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος. Δυστυχώς στο προφίλ
των φυλακισμένων συναντάμε ανθρώπους που, στα τρυφερά ίσως και πολυτάραχα χρόνια της εφηβείας, έχασαν τον δρόμο τους,
απομακρύνθηκαν από την εκπαιδευτική διαδικασία και έκαναν λανθασμένες επιλογές που τους οδήγησαν στην φυλακή.
Η πρόληψη αυτής της κατάστασης έρχεται μέσα από την πρόταση η Δραματική Τέχνη να εμπλακεί στην εκπαίδευση και να
δημιουργηθεί ένα νέο σχολείο που θα αποτελεί για όλους/ες τους μαθητές/τριες ένα προστατευτικό περιβάλλον μέσα στο
οποίο θα μπορούν να δημιουργήσουν και να εξελιχθούν.
Οι δάσκαλοι θα είναι πρωτίστως εμψυχωτές και θα διευκολύνουν τους εκπαιδευόμενους να αποκτήσουν γνώσεις,
να καλλιεργήσουν προσωπικές δεξιότητες, να κοινωνικοποιηθούν.
Τα θετικά αυτά αποτελέσματα επιτυγχάνονται και μέσα στις αντίξοες συνθήκες των φυλακών και η Δραματική τέχνη λειτουργεί
ως θεραπεία παραβατικών συμπεριφορών σε ανθρώπους που αναζητούν μια δεύτερη ευκαιρία επανένταξης στην κοινωνία.
Στο σημείο αυτό εντοπίζεται η σπουδαιότητα του μεταπτυχιακού προγράμματος στις φυλακές γιατί αποτελεί μια γέφυρα
επικοινωνίας των φυλακών με τον έξω κόσμο και μια έμπρακτη απόδειξη ότι η κοινωνία αντιμετωπίζει τους φυλακισμένους ως
ανθρώπινες υπάρξεις και όχι ως χαμένες υποθέσεις.
Στη συνέντευξη, ενώ παρουσιάζονταν τα εξώφυλλα των βιβλίων διαβάστηκε η επιστολή της art director Γεωργίας Αλεβιζάκη,
για τα εξώφυλλα που επιμελήθηκε: Στο περίκλειστο-τιμωρητικό σύμπαν των σύγχρονων κοινωνιών, όπου το σωφρονίζω
σημαίνει απομονώνω, τιμωρώ, κατακερματίζω, εκδικούμαι, αποκλείω, η οποιαδήποτε άλλη αντίληψη βλέπει-συντάσσεται διαφορετικά: Με μια άλλη διάταξη των πραγμάτων προσπαθεί να «ενώσει τα σημεία» με επίγνωση τόσο της δυσκολίας όσο και των αντιφάσεων που μπορεί να περιέχει ένα τέτοιο εγχείρημα. Έτσι, η υπερχείλιση των χρωμάτων της ζωής έναντι των ζοφερών όγκων, το «μεθοδικά αμέθοδο» των γραμμών και των σχημάτων που αντιστέκονται στο «δύσκολο δεδομένο» της βαρύτητας και
πετάνε ή αιωρούνται, αλλά κυρίως αυτή η επιμονή στη συνέχεια,– ένα θέμα μετακινείται στην άκρη του βιβλίου
προσπαθώντας να αναπτύξει μα ταχύτητα διαφυγής και να ενωθεί με το επόμενό του– και συνήθως τα καταφέρνει είναι
η εκφραστική στίξη που προσπάθησε να αποδώσει ή έστω να πλησιάσει το νόημα αυτής της πλούσιας, ανήσυχης, πεισματικής
διεργασίας που πιστεύει βαθιά και αποδεικνύει έμπρακτα πως υπάρχουν τρόποι αντιστροφής της συνθήκης· κυρίως μέσα από τη δημιουργικότητα. Εδώ η ύλη αναδιατάσσεται και γεννά καινούργια μέτρα: Η δημιουργικότητα γίνεται το μέτρο της ανθρωπινότητας. Γι’ αυτό και κυκλοφορεί ελεύθερα. Πέρα από περιορισμούς ή και ενάντιά τους· Όπως οφείλει.
Τη συνέντευξη έκλεισε η συντονίστρια της παρουσίασης Κατερίνα Θανοπούλου, μετά τις ερωτήσεις που έγιναν και τις απαντήσεις που δόθηκαν, ευχαριστώντας όλες και όλους που συμμετείχαν,αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Μακάρι όλες αυτές οι δράσεις να συνεχιστούν και να στηριχτούν από την κοινωνία και την Πολιτεία, ώστε το ΕΓΚΛΕΙΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ να γίνει ένας ανατέλλοντας ήλιος».
Η σειρά θα κυκλοφορήσει στα κεντρικά βιβλιοπωλεία και απευθείας από τις εκδόσεις Άπαρσις στις 23 Νοεμβρίου.
Όλα τα ονόματα των συγγραφέων των 18 τόμων του ΈΓΚΛΕΙΣΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ
Κωνσταντίνος Αγκιναρασταχάκης |Μαρία Αθανασoπούλου|Νεκταρία Αναστασίου|Ντορέττα Αστέρη |Γιώτα Βγενοπούλου | Ελένη Βλαχογιάννη |Νίκος Βουτενιώτης|Aιμιλία Γιαννακοπούλου|Κωνσταντία Γραμματικοπούλου | Χριστίνα Γούση| Ελένη Γρίβα |Μαρία Δέδε|Βενετία Δεληγιαννίδη|Δημήτρης Δερζέκος|Αικατερίνη Δήμα|Δέσποινα Διακάκη |Δημήτρης Δίπλας | Άννα Ζεβελάκη |Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος|Χριστίνα Θεοδωροπούλου |Καλλιόπη Καλποδήμου|Στυλιανός Καρατάσος| Μαρίνα Καργιωτάκη|Νάντια Κατή|Τατιαλένα Κατέχη |Γεώργιος Η. Κόνδης|Ελπίδα Κομιανού|Ασπασία Κοντογεώργη | Άλκηστις Κοντογιάννη |Ελένη Κοτίνη |Μαρίνα Κυπριανίδου|Όλγα Κωσταντίνου | Κατερίνα Κωστή |Μαίρη Λούμου | Αντωνία Λάππα |Τώνης Λυκουρέσης |Μάγδα Μάρα |Χριστίνα Μελέτη|Ειρήνη Μελισσηνού|Αναίς Μισκάλ|Βαλεντίνα Μιχαήλ | Σοφία Μιχαλοπούλου |Βάσια Μιχαλοπούλου|Μαντώ Μπεκιάρη|Κωνσταντίνος Μυλώνης|Γιώργος Ντέμος |Χαρά Ορφανού| Mυρτώ Παπαγιάννη |Θεοδώρα Πάτσια |Άννα Πολίτου |Έλενα Πούλιου |Κυριάκος Σάμιος |Νένα Σιδηροπούλου | Αλεξάνδρα Στεργιάννη |Ελπίδα Στράτου|Μαρία Τερζανίδου |Μαρίνα-Σταυρούλα Τσαγρή |Αγγελική Τσάκωνα|Βίκη Τσιανίκα| Κωνσταντίνα Τσίρου| Άννα Τσίχλη-Μπουασσόννα|
Chen Youxi |Μαρία Φάσσα
