Όλες τις αλλαγές στη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, που επηρεάζουν περίπου 1,4 εκατ μη μισθωτούς ασφαλισμένους, εμπεριέχει απόφαση που υπέγραψε ο υφυπουργός Εργασίας, κ. Τάσος Πετρόπουλος.
Στην απόφαση επισημαίνεται ότι από την 1.1.18 και μετά ως βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών θα είναι το καθαρό φορολογητέο εισόδημα σύμφωνα με το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος, συν τις καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές της ίδιας χρονιάς. Ειδικά για το 2018 προβλέπεται έκπτωση 15% επί του τελικού ποσού ασφαλιστικών εισφορών που θα πρέπει να καταβληθεί, αφού η απόφαση ορίζει ότι αυτές θα υπολογιστούν επί του ποσού που αντιστοιχεί στο 85% της βάσης προσδιορισμού των εισφορών. Όπως προκύπτει όμως από τη συμφωνία με τους θεσμούς και αποτυπώθηκε και στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο (ν.4472/17) από το 2019 και μετά δεν θα υφίσταται έκπτωση και έτσι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι θα υπάρξει επιβάρυνση για εισοδήματα άνω των 5.000 ευρώ. Βέβαια το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι σχεδόν το 70% των μη μισθωτών ασφαλισμένων (ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών) δεν θα έχουν την παραμικρή επιβάρυνση από την αλλαγή της βάσης υπολογισμού των εισφορών προς τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Στην υπουργική απόφαση τονίζονται επίσης τα εξής:
* Μηνιαία βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί το ποσό που προκύπτει από τη διαίρεση της βάσης υπολογισμού για κάθε έτος δια του δώδεκα.
* Εάν η προσδιοριζόμενη βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών είναι μικρότερη του ποσού που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, δηλαδή 586 ευρώ μικτές μηνιαίες αποδοχές, ως μηνιαία βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών λαμβάνεται το ύψος του κατά τα ανωτέρω κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις ζημιών ή μηδενικών κερδών ή υποχρεωτικής ασφάλισης λόγω ιδιότητας χωρίς άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας.
* Το ίδιο ισχύει και για τους δικηγόρους που βρίσκονται σε αναστολή άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας και για τους υγειονομικούς που απασχολούνται χωρίς αμοιβή της παρ. 4 του άρθρου 18 του ν. 3232/2004.
* Εάν ο υπόχρεος δεν υποβάλλει φορολογική δήλωση, τότε οι οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται προσωρινά επί της βάσης του βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.
*Συνεχίζει να ισχύει η έκπτωση που είχε οριστεί για συγκεκριμένες κατηγορίες αυτοαπασχολούμενων. Ειδικότερα, για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους κατά τη διάκριση του ν. 2084/1992, οι οποίοι υπάγονται ή θα υπάγονταν, σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, όπως ίσχυαν έως την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 στην ασφάλιση του ΕΤΑΑ, καθώς και για τους αυτοαπασχολούμενους αποφοίτους σχολών ανώτατης εκπαίδευσης, που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, η ελάχιστη μηνιαία βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τα πέντε πρώτα χρόνια ασφάλισης αντιστοιχεί στο 70% επί του προβλεπόμενου κατά τα ανωτέρω κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.
* Στην περίπτωση που η βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών είναι μεγαλύτερη του ποσού που αντιστοιχεί στο δεκαπλάσιο του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, ως μηνιαία βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών λαμβάνεται το ύψος του δεκαπλάσιου των 586 ευρώ.
* Εάν κάποιος ελεύθερος επαγγελματίας – αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές ως μισθωτών (κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 38 του ν. 4387/2016), μηνιαία βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί το άθροισμα του εισοδήματος από την παροχή των μισθωτών υπηρεσιών και του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος από τη δραστηριότητά του (με την επιφύλαξη των ειδικότερων ρυθμίσεων του άρθρου 38 του ν. 4387/2016).
* Εάν διαπιστωθεί πολλαπλή δραστηριότητα, η κάθε μία εκ των οποίων δημιουργεί υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση σύμφωνα με τις γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ, μηνιαία βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί το άθροισμα του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος από έκαστη δραστηριότητα. Τα ανωτέρω εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις που προκύπτει υποχρέωση πολλαπλής ασφάλισης λόγω ιδιότητας.
*Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες, πέραν των ανωτέρω, ασκείται και μία ή περισσότερες δραστηριότητες που υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΓΑ, μηνιαία βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί το άθροισμα του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος από έκαστη δραστηριότητα.
* Ειδικά για τις περιπτώσεις ύπαρξης και μισθωτής απασχόλησης για την εξεύρεση της βάσης υπολογισμού λαμβάνεται καταρχάς υπόψη το μηνιαίο εισόδημα από την παροχή της μισθωτής υπηρεσίας και σε αυτό προστίθεται το εισόδημα των άλλων δραστηριοτήτων κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους, ώστε η βάση υπολογισμού, όπως προκύπτει από την άθροιση των επιμέρους εισοδημάτων, να μην υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας βάσης υπολογισμού και να μην ξεπερνά το δεκαπλάσιο του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Στις λοιπές περιπτώσεις πολλαπλής ή παράλληλης απασχόλησης καταρχάς λαμβάνεται το σύνολο του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος από τη δραστηριότητα που προκύπτει ότι αποτελεί τη βασική πηγή βιοπορισμού και σε αυτό προστίθεται το εισόδημα των άλλων δραστηριοτήτων κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους, ώστε η βάση υπολογισμού, όπως προκύπτει από την άθροιση των επιμέρους εισοδημάτων, να μην υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας βάσης υπολογισμού και να μην ξεπερνά το δεκαπλάσιο του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.
* Εάν προκύψει διαφορά μετά από τον υπολογισμό των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών βάσει του πραγματικού εισοδήματος του προηγούμενου φορολογικού έτους αναζητείται και συμψηφίζεται ισομερώς κατανεμημένη σε μηνιαία βάση έως το μήνα Δεκέμβριο εκάστου έτους.
* Για όσους προβαίνουν για πρώτη φορά από 1/1/2017 και μετά σε έναρξη εργασιών ή δραστηριοτήτων, μηνιαία βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών τους εισφορών για τους μήνες που μεσολαβούν από το μήνα της έναρξης εργασιών έως το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, αποτελεί το ποσό που αντιστοιχεί στο προβλεπόμενο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.
* Ειδικά για εταιρίες, μέλη εταιριών και διαχειριστές ΙΚΕ με βάση μερίσματα που λαμβάνουν, η υπουργική απόφαση ορίζει ότι: Τα μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, Κοινοπραξιών ή κάθε μορφής Εταιρειών, πλην των Ανωνύμων και των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών, των οποίων ο σκοπός συνιστά δραστηριότητα, για την οποία τα ασκούντα αυτή πρόσωπα υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ (επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα), τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων των Ανωνύμων Εταιρειών με αντικείμενο επιχειρήσεως επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα σε όλη την επικράτεια εφόσον αυτά είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον, οι μέτοχοι των Ανωνύμων Εταιρειών, των οποίων ο σκοπός είναι η μεταφορά προσώπων ή πραγμάτων επί κομίστρω με αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, εφόσον είναι κάτοχοι ονομαστικών μετοχών, οι διαχειριστές Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας (ΙΚΕ) που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων και τέλος, ο μοναδικός εταίρος Μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα για την επιβολή ασφαλιστικής εισφοράς αντιστοιχεί στο ποσό που προκύπτει κατ’ εφαρμογή του άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (που αφορά τα μερίσματα).
