Μεταξύ φυγής ή σφαγής βρίσκονται οι Λιβανέζοι λόγω των επιθέσεων του Ισραήλ ενώ η πείνα ή ο διωγμός είναι οι… επιλογές που αφήνει το Τελ Αβίβ για τους Παλαιστινίους
Η σπίθα που άναψε τον περασμένο Οκτώβριο στη Μέση Ανατολή από την αιματηρή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ εξελίχθηκε σε γεωπολιτική πυρκαγιά, μετά το πέρας της οποίας η περιοχή δεν θα είναι ποτέ η ίδια. Το Ισραήλ βρήκε την αφορμή να μετατρέψει τη Γάζα σε τόπο γενοκτονίας, ανοίγοντας στη συνέχεια και δεύτερο μέτωπο στον Λίβανο, με δηλωμένο στόχο την εξάλειψη του «άξονα της αντίστασης», των ένοπλων ομάδων της περιοχής που υποστηρίζονται από το Ιράν, προκειμένου να δρα ανενόχλητο σε μια περιοχή που θεωρεί ζωτικό του χώρο. Την περασμένη εβδομάδα το Ισραήλ σκότωσε αμάχους χτυπώντας κτίριο του δήμου στον νότιο Λίβανο, ενώ εξαπέλυσε μια από τις πιο φρικιαστικές επιθέσεις στη βόρεια Γάζα. Στην έκρυθμη αυτή συγκυρία με τους 42.500 νεκρούς Παλαιστινίους και τους 2.300 νεκρούς στον Λίβανο οι ΗΠΑ συνεχίζουν να τηρούν την αταλάντευτη στάση τους υπέρ της επιθετικότητας του Ισραήλ.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου απειλεί να μετατρέψει τον Λίβανο σε νέα Γάζα, αλλά η κατάσταση στον νότο παραπέμπει ήδη σε εκείνη του παλαιστινιακού θύλακα: δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι κάτοικοι και ισοπεδωμένα κτίρια. Οι ισραηλινές δυνάμεις στοχεύουν αμάχους και βασικές υποδομές, όπως καταδεικνύει η επίθεση σε δημοτικό κτίριο της πόλης Ναμπατίγια, όπου σκοτώθηκαν έξι πολίτες, μεταξύ των οποίων και ο δήμαρχος της περιοχής.
Καθώς οι κοινωνικές εντάσεις σιγοβράζουν στον ρημαγμένο Λίβανο και η κλίμακα των «φιλοδοξιών» του Ισραήλ μεγαλώνει, εγείρονται φόβοι ότι ο Νετανιάχου προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις εσωτερικές ανησυχίες στη χώρα προσφέροντας στους πολίτες του Λιβάνου την επιλογή μεταξύ ενός νέου εμφύλιου πολέμου ή της ίδιας μοίρας με τη Γάζα. Για ορισμένους διεθνείς αναλυτές η επιθυμία του Νετανιάχου να καταστραφεί πλήρως η Χεζμπολάχ αποτελεί επί της ουσίας πρόσκληση για αναζωπύρωση του εμφύλιου πολέμου. Εκτός του ότι θεωρείται η πιο ισχυρή ένοπλη δύναμη στον Λίβανο, ακόμη και τώρα μετά τις δολοφονίες υψηλόβαθμων στελεχών της από το Ισραήλ, είναι παράλληλα μια πολιτική και κοινωνική δύναμη που απλώνεται σε ένα τεράστιο δίκτυο, χαρακτηριστικό που δεν διαθέτει καμία άλλη δύναμη στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των λιβανέζικων ένοπλων δυνάμεων.
Στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων ισραηλινών βομβαρδισμών στον Λίβανο διεθνείς αντιδράσεις προκλήθηκαν από τα πλήγματα κατά των ειρηνευτικών δυνάμεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Μετά τον τραυματισμό πέντε κυανόκρανων ο ΟΗΕ ξεκαθάρισε ότι η ειρηνευτική αποστολή του (UNIFIL) θα παραμείνει στις θέσεις της, παρά τις προειδοποιήσεις του Ισραήλ να αποσυρθούν οι κυανόκρανοι, με τον ισχυρισμό ότι η Χεζμπολάχ χρησιμοποιεί ως ασπίδα τις θέσεις της UNIFIL προκειμένου να εξαπολύει επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ.
Τους έκαψαν ζωντανούς
Την ώρα που στον Λίβανο τα ισραηλινά χτυπήματα διαδέχονται το ένα το άλλο, ο εφιάλτης των Παλαιστινίων στη Γάζα συνεχίζεται και οι κάτοικοι του βορρά εξαναγκάζονται να επιλέξουν μεταξύ της πείνας ή της φυγής. Μια από τις πιο φρικτές εικόνες των τελευταίων μηνών ήταν ο βομβαρδισμός σκηνών στον προσφυγικό καταυλισμό Τζαμπαλίγια, όπου κάηκαν ζωντανοί εκτοπισμένοι, ανάμεσά τους και παιδιά, οι οποίοι είχαν βρει καταφύγιο στο προαύλιο του νοσοκομείου Αλ Ακσα. Οι ισραηλινές δυνάμεις απέκλεισαν την Μπέιτ Χανούν, την Τζαμπαλίγια και την Μπέιτ Λαχία στο βόρειο τμήμα του παλαιστινιακού θύλακα εμποδίζοντας τις μετακινήσεις των πολιτών, εξαιρώντας τις οικογένειες που έχουν άδεια να ακολουθήσουν τις εντολές απομάκρυνσης και να φύγουν από τις τρεις πόλεις. Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες παραμένουν πολιορκημένες στον καταυλισμό της Τζαμπαλίγια, ενώ η Υπηρεσία Αρωγής του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) υπολογίζει ότι συνολικά περίπου 400.000 άνθρωποι είναι παγιδευμένοι στον βορρά. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι οι ενέργειές του στην πόλη αυτή έχουν στόχο να εμποδίσουν τη Χαμάς να ανασυγκροτηθεί καθώς και να ξεριζώσουν την ένοπλη παλαιστινιακή αντίσταση εξολοκλήρου στον βορρά.
Οι συνθήκες διαβίωσης στη Γάζα είναι άθλιες, με τον συνωστισμό στους καταυλισμούς των εκτοπισμένων, που είναι περικυκλωμένοι από σωρούς σκουπιδιών και αναγκασμένοι να καταναλώνουν μολυσμένο νερό, γεγονότα που επιδεινώνουν την υγειονομική κρίση. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του επικεφαλής της UNRWA Φιλίπ Λαζαρινί ότι η Γάζα «έχει γίνει ένα είδος ερημιάς που είναι πλέον σχεδόν αβίωτο».
Υγειονομική κρίση
Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις της ανθρωπιστικής και υγειονομικής κρίσης υπάρχουν και οι πιο μακροπρόθεσμες που απειλούν με σοβαρά προβλήματα υγείας τους Παλαιστινίους. Σύμφωνα με τη ΜΚΟ Euro-Med Human Rights Monitor, το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει 70.000 τόνους βομβών στη Γάζα μόνο μεταξύ 7 Οκτωβρίου 2023 και 24 Απριλίου 2024, περισσότερους από τους σφοδρούς βομβαρδισμούς στη Δρέσδη, στο Αμβούργο και το Λονδίνο μαζί κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Λόγω αυτού, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι εκατομμύρια Παλαιστίνιοι αναπνέουν τοξικό και μολυσμένο αέρα που δεν αποτελεί τίποτε λιγότερο από «θανατική ποινή» για εκείνους. Συγκεκριμένα, εγείρονται φόβοι για γενετικές ανωμαλίες, καρκίνους του πνεύμονα, καρκίνους του στόματος, χρόνιες ασθένειες του αναπνευστικού και κρούσματα άσθματος στη Γάζα.
Οι ΗΠΑ δεν αντέχουν δύο πολέμους
Μπορεί το Ισραήλ να έχει επιτυχίες απέναντι στη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς, όμως τα πράγματα είναι δύσκολα για μια απευθείας σύγκρουση με το Ιράν. Εκεί οι Ισραηλινοί φαίνεται ότι χρειάζονται ξεκάθαρα τη βοήθεια των ΗΠΑ, αφού τα υπερσύγχρονα συστήματα αεράμυνας του Ισραήλ δεν φάνηκαν ικανά να ανακόψουν τους ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Σύμφωνα με δημοσιεύματα το Ισραήλ έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα επάρκειας σε πολεμοφόδια για την αεράμυνα και την αντιπυραυλική του ασπίδα και γι’ αυτό η κυβέρνηση Μπάιντεν αποφάσισε να μεταφέρει και να λειτουργήσει στο Ισραήλ ένα αντιπυραυλικό σύστημα THAAD. Ομως η κίνηση αυτή δεν έγινε δεκτή με ιδιαίτερο ενθουσιασμό στις ΗΠΑ, αφού σύμφωνα με πληροφορίες από αξιωματούχους και αναλυτές οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν ακριβώς το ίδιο πρόβλημα με το Ισραήλ και αυτό εξαιτίας της… Ουκρανίας. Σύμφωνα με αναφορές και δηλώσεις, η ικανότητα των ΗΠΑ να τροφοδοτούν με πολεμικό υλικό απευθείας την Ουκρανία και το Ισραήλ έχει αρχίσει να φτάνει σε κρίσιμο σημείο, αφού κατά τα φαινόμενα δεν μπορεί να καλυφθεί η ζήτηση. Αντίστοιχα το κόστος των πολέμων για την κυβέρνηση Μπάιντεν αυξάνεται ραγδαία, αν συνυπολογιστεί ότι πέραν της υποστήριξης με όρους εξοπλισμού παρέχει και οικονομική στήριξη. Το θέμα του κόστους των πολέμων όσον αφορά τη βοήθεια έχει αρχίσει να απασχολεί το αμερικανικό κοινό και τα Μέσα, αφού μόνο μέχρι τον Μάιο οι ΗΠΑ είχαν δώσει 175 δισ. δολάρια στην Ουκρανία.
Τι αλλάζει στη Χαμάς ο θάνατος Σινουάρ
Η ηγεσία εξουδετερώθηκε όμως η οργάνωση και τα αίτια που τη δημιούργησαν παραμένουν…
Ο άνθρωπος που φέρεται να οργάνωσε και να ενορχήστρωσε την αιματηρή και επιχειρησιακά πολύπλοκη επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου πέρσι, πυροδοτώντας τον γενοκτονικό πόλεμο της κυβέρνησης Νετανιάχου εναντίον των Παλαιστινίων και των εχθρών της στην περιοχή, ο Γιαχία Σινουάρ, έπεσε νεκρός στη Γάζα περίπου στα μέσα της εβδομάδας. Ο θάνατός του προτού καν επιβεβαιωθεί έφερε πανηγυρισμούς εντός του Ισραήλ, όμως παράλληλα προκάλεσε έντονο προβληματισμό σχετικά με το τι αλλαγές μπορεί να επιφέρει το γεγονός αυτό στο πλαίσιο στο οποίο επιχειρούν οι ισραηλινές δυνάμεις τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Οχθη και αλλού.
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι, όπως και μετά τις δολοφονίες Χανίγια και Νασράλα, η Χαμάς, όπως και η Χεζμπολάχ, δεν θα διαλυθεί. Παρά ταύτα το Ισραήλ κατάφερε ακόμη ένα ισχυρό πλήγμα στην οργάνωση, ενώ παράλληλα πέτυχε έναν εκ των στόχων του πολέμου του, που στα χαρτιά ήταν η εξάλειψη της ηγεσίας της Χαμάς. Το ερώτημα που ανακύπτει τώρα είναι ποιος θα είναι ο αντικαταστάτης του Σινουάρ στην ηγεσία της οργάνωσης και κατ’ επέκταση με ποιον θα συζητήσει το Ισραήλ μια πιθανή συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων και μια εκεχειρία στη Γάζα;
Μετά τη δολοφονία Χανίγια στην Τεχεράνη και την ανάληψη της αρχηγίας της οργάνωσης από τον Σινουάρ η Χαμάς ουσιαστικά εγκατέλειψε κάθε προσπάθεια συνεννόησης με το Ισραήλ ως προς το θέμα της εκεχειρίας, κάτι που ούτως ή άλλως επιδίωκε και η ίδια η ισραηλινή κυβέρνηση, εκθέτοντας για άλλη μια φορά τις ΗΠΑ και τη διεθνή κοινότητα.
Η στάση αυτή της οργάνωσης και η πιο μαχητική διάθεση που υιοθέτησε επί των ημερών του Σινουάρ είναι ενδεικτικές της προσωπικότητάς του, αφού ο εκλιπών ήταν γνωστός για τις ακραίες θέσεις του και την υποτίμηση της πολιτικής διάστασης του αγώνα της οργάνωσης.
Ο γεννηθείς το 1962 στη Χαν Γιουνίς Σινουάρ ήταν ηγετικό στέλεχος της Χαμάς σχεδόν από την ίδρυσή της το 1987 από τον σεΐχη Αχμέντ Γιασίν. Πριν από την ίδρυση της οργάνωσης είχε συλληφθεί πολλές φορές από τις ισραηλινές δυνάμεις για τη δράση του ενάντια στην ισραηλινή κατοχή εντός του Ισλαμικού Πανεπιστημίου της Γάζας. Ο Σινουάρ συνέβαλε στο να οργανωθεί το δίκτυο της ένοπλης αντίστασης στην ισραηλινή κατοχή, που αργότερα μετατράπηκε στον στρατιωτικό βραχίονα της Χαμάς, τις Ταξιαρχίες Κασάμ, ενώ ήταν υπεύθυνος και για την ίδρυση των σωμάτων εσωτερικής ασφάλειας.
Ο Σινουάρ συνελήφθη το 1988 (μόλις ένα χρόνο μετά την ίδρυση της Χαμάς) για την εμπλοκή του στην απαγωγή και τη δολοφονία δύο Ισραηλινών στρατιωτών και τεσσάρων Παλαιστινίων που θεωρούνταν κατάσκοποι του Ισραήλ. Πέρασε 23 χρόνια στις ισραηλινές φυλακές και απελευθερώθηκε το 2011 στο πλαίσιο της συμφωνίας ανταλλαγής κρατουμένων για τον Γκιλάτ Σαλίτ. Το 2012 εκλέχτηκε μέλος του πολιτικού γραφείου της οργάνωσης και ήταν υπεύθυνος για τις Ταξιαρχίες Κασάμ. Το 2017 ανέλαβε επικεφαλής της Χαμάς στη Γάζα, αντικαθιστώντας τον Ισμαήλ Χανίγια που ορίστηκε πρόεδρος του πολιτικού γραφείου. Πλέον με τη δολοφονία του, που έγινε τυχαία σε ανταλλαγή πυροβολισμών με Ισραηλινούς στρατιώτες, σχεδόν το σύνολο της ηγεσίας της οργάνωσης, μετά τον Χανίγια, τον Αλ Αρούρι, τον Μοχάμεντ Ντέιφ έχει εξουδετερωθεί.