Η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), που ως ο Εθνικός Θεσμός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΘΑΔ) στην Ελλάδα, παρακολουθεί στενά, από την ίδρυση της, τα ζητήματα μεταχείρισης αλλοδαπών, με αναλυτική ανακοίνωση της αναφέρεται στις «ανησυχητικές πληροφορίες για την επικείμενη μαζική «έξωση» δικαιούχων διεθνούς προστασίας από τους χώρους φιλοξενίας αυτών μετά τη λήξη και της παράτασης διμήνου που είχε δοθεί για την οικειοθελή αποχώρησή τους συνεπεία της πανδημίας στη χώρα».
Η ΕΕΔΑ επισημαίνει ότι “σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, κατά το διάστημα που οι πρόσφυγες είναι αιτούντες άσυλο, η Πολιτεία οφείλει να τους εξασφαλίζει ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης σε κατάλληλα καταλύματα για τις ανάγκες τους” και καλεί την Πολιτεία :
1) Να μην προχωρήσει στην εξαγγελθείσα μαζική και αδιάκριτη εκκένωση των χώρων φιλοξενίας αιτούντων διεθνή προστασία από τους αναγνωρισμένους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, χωρίς την ταυτόχρονη διασφάλιση εναλλακτικής λύσης στέγασης για τους τελευταίους, σε συνεργασία με δημόσιους ή/και ιδιωτικούς φορείς.
2) Να διασφαλίσει ότι τα σχέδια αποκατάστασης της οικονομίας την επόμενη ημέρα του εγκλεισμού λόγω Covid-19 δεν παραβιάζουν την αρχή της μη διάκρισης και της ίσης μεταχείρισης όλων των ομάδων του πληθυσμού που διαβιούν στη χώρα σχετικά με την απόλαυση των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων και των μεταναστών. Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω. Η Πολιτεία οφείλει να προχωρήσει σε ενδελεχή αξιολόγηση των επιπτώσεων των μέτρων αποκατάστασης στα ανθρώπινα δικαιώματα με γνώμονα την προστασία των ανθρώπων από τις διακρίσεις και την αποφυγή διεύρυνσης των υφιστάμενων ανισοτήτων.
3) Να σχεδιάσει και να εφαρμόσει μια ολιστική πολιτική για την ένταξη των προσφύγων ήδη από το στάδιο κατά το οποίο είναι αιτούντες άσυλο, με συγκεκριμένα μέτρα που να διευκολύνουν την πρόσβαση αυτών στην εργασία, την εκπαίδευση και την υγεία αλλά και ρυθμίζοντας το κενό που υπάρχει στη νομοθεσία και την πράξη ως προς την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης κατά το μεταβατικό στάδιο από την αναγνώριση αυτών ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας και τη συμπερίληψή τους σε ένα πρόγραμμα ένταξης.
4) Να καταρτίσει μια αποτελεσματική και βιώσιμη λύση για την αντιμετώπιση των προσκομμάτων που αντιμετωπίζουν οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας στην πρόσβαση σε στέγη, σύμφωνα και με τις ρητές υποχρεώσεις που απορρέουν από το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.
5) Να εξασφαλίσει την ουσιαστική πρόσβαση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας στην εργασία μέσω της εναρμόνισης της διοικητικής πρακτικής σε ζητήματα φορολογικά, κοινωνικοασφαλιστικά ή άλλα συναφή καθώς και την ισότιμη μεταχείριση αυτών ως προς τους όρους και τις συνθήκες εργασίας, καταπολεμώντας φαινόμενα παράνομης εργασίας και εργασιακής εκμετάλλευσης.
6) Να ενισχύσει, οικονομικά και υλικοτεχνικά και να επεκτείνει τα προγράμματα ένταξης ώστε οι αναγνωρισμένοι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας να έχουν καθολική πρόσβαση σε αυτά με στόχο την απόκτηση των κατάλληλων δεξιοτήτων και γνώσεων προκειμένου να έχουν πράγματι ισότιμες ευκαιρίες με τους Έλληνες πολίτες στην εύρεση εργασίας και να μπορέσουν να διεξάγουν έναν αυτόνομο βίο.
7) Να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων, το ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία έναντι των προσφύγων και μεταναστών ώστε να έχουν οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας πραγματικές πιθανότητες ένταξης στην ελληνική κοινωνία.