Για πρώτη φορά στα χρονικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης έγινε σύνοδος υπουργών εκτός των συνόρων του μπλοκ, με τους διπλωμάτες να υπόσχονται τη συνέχιση της στήριξης στο Κίεβο. Η συνάντηση διεξάγεται ενώ η ενότητα στο στρατόπεδο της Δύσης σχετικά με τη βοήθεια στην Ουκρανία φαίνεται να ραγίζει.
Αλληλεγγύη και ευρωπαϊκή προοπτική
Σκοπός της συνόδου ήταν η επίδειξη «αλληλεγγύης και στήριξης στον ουκρανικό λαό», σύμφωνα με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος εμμέσως παραδέχθηκε ότι η συνάντηση είχε ξεκάθαρα συμβολικό χαρακτήρα, αφού δεν είχε το στόχο να καταλήξει σε «συμπαγή συμπεράσματα και αποφάσεις».
We are convening a historic meeting of EU Foreign Ministers here in Ukraine, candidate country and future member of the EU.
We are here to express our solidarity and support to the Ukrainian people.https://t.co/zcv6agCcIy
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) October 2, 2023
Την πεποίθηση επιβεβαίωσε και ο ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, ο οποίος ανέφερε σε δηλώσεις δίπλα στον Μπορέλ ότι «για πρώτη φορά το συμβούλιο εξωτερικών υποθέσεων λαμβάνει χώρα εκτός των τωρινών συνόρων, αλλά εντός των μελλοντικών συνόρων της ΕΕ». Τα περισσότερα μέλη της ΕΕ έχουν δείξει ομοιογένεια στη στάση του απέναντι στη Ρωσία, αφού έχουν επιβάλλει 11 «γύρους» κυρώσεων στη Μόσχα, ενώ έχουν εξοπλίσει το Κίεβο με στρατιωτικά μέσα αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η συνάντηση γίνεται λίγες μέρες πριν από τη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στη Γρανάδα για τη διεύρυνση της Ε.Ε. Αναμένεται να συζητηθεί η ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας παρουσία του επιτρόπου για τη διεύρυνση Όλιβερ Βάρχελι. Η Ουκρανία έχει λάβει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας, με την πρώτη έκθεση προόδου να έρχεται στα τέλη Οκτωβρίου. Τον Δεκέμβριο του 2023, στη Σύνοδο Κορυφής, θα αποφασιστεί από τους αρχηγούς κρατών της Ένωσης αν θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις τόσο για την Ουκρανία, όσο και για τα Δυτικά Βαλκάνια και τη Μολδαβία.
Ρωγμές
Ωστόσο, αυξάνονται οι φόβοι ότι αυτή η στάση ενότητας απέναντι στη Ρωσία θα αρχίσει να φθίνει, ενώ η στήριξη προς το Κίεβο τέθηκε εν αμφιβόλω στην προεξάρχουσα υποστηρίκτρια της Ουκρανίας, ΗΠΑ.
Από την άλλη πλευρά, η Ουγγαρία, ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας στην ΕΕ, μπορεί να βρει τώρα ένα σύμμαχο στη Σλοβακία καθώς ο λαϊκιστής Ρόμπερτ Φίτσο αναζητεί συμμαχίες για να σχηματίσει κυβέρνηση μετά τη νίκη του στις εκλογές αυτό το Σαββατοκύριακο. Υπήρξαν επίσης εντάσεις μεταξύ του Κιέβου και ορισμένων από τους πιο έντονους υποστηρικτές του στο ανατολικό άκρο της ΕΕ – κυρίως την Πολωνία – σχετικά με την εισαγωγή ουκρανικών σιτηρών στις αγορές τους.
Η υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Κατρίν Κολονά, φάνηκε να αντιμετωπίζει τις ανησυχίες της αμφιταλαντευόμενης υποστήριξης, λέγοντας ότι η συνάντηση ήταν ένα μήνυμα προς τη Μόσχα για την αποφασιστικότητα του μπλοκ να στηρίξει την Ουκρανία μακροπρόθεσμα.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Λετονίας δεν παρευρέθηκαν στη σύνοδο κορυφής, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ουκρανός κυβερνητικός αξιωματούχος υπό τον όρο της ανωνυμίας. Οι εκπρόσωποι της Πολωνίας και της Λετονίας ήταν άρρωστοι, ανέφερε ο αξιωματούχος.
Ο ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Χάνκε Μπρούινς Σλοτ δήλωσε ότι είναι «πραγματικά σημαντικό να συναντηθούμε εδώ σήμερα για να δείξουμε την αλληλεγγύη μας προς την Ουκρανία».