Μπούμερανγκ σε βάρος της ελευθερίας του Τύπου μπορεί να γίνει προτεινόμενος νόμος της ΕΕ που υποτίθεται ότι στοχεύει να σταματήσουν οι κυβερνήσεις να παραβιάζουν τηλέφωνα δημοσιογράφων και να προστατεύσει την ανεξαρτησία και τον πλουραλισμό, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Guardian που επικαλείται συνδικαλιστές και ακτιβιστές των Μέσων Ενημέρωσης.
Η πρόταση για τον νόμο ήρθε έπειτα από τις πολλές αποκαλύψεις – και από το Documento- για τα κατασκοπευτικά λογισμικά Pegasus και Predator που κυκλοφορούσαν ανεξέλεγκτα και ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας χρησιμοποιήθηκαν για να παρακολουθούνται πολιτικοί, δημοσιογράφοι, δικαστικοί και ανώτατοι στρατιωτικοί ενώ η κυβέρνηση Μητσοτάκη κρύβεται συνεχώς και προσπαθεί να το αποσυνδέσει από τη δράση της ΕΥΠ, η οποία επίσης παρακολουθούσε ανεξέλεγκτα.
Διαβάστε επίσης: Έκθεση Ευρωπαϊκής Ένωσης: Ανησυχία για τη χρήση του Predator, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και των ΜΜΕ στην Ελλάδα
«Είμαστε πολύ στεναχωρημένοι για τον τρόπο που εξελίσσεται», δήλωσε η Renate Schroeder, διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων.
Η ίδια και άλλοι λένε ότι ο ευρωπαϊκός νόμος για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης (EMFA), ο οποίος βρίσκεται στα τελευταία στάδια των διαπραγματεύσεων μεταξύ κρατών μελών και ευρωβουλευτών, έχει «ποτιστεί» τόσο πολύ στα παρασκήνια που ο αρχικός του στόχος ήταν να παράσχει ισχυρή προστασία στον Τύπο ενδέχεται να μην επιτευχθεί.
Επικίνδυνοι συμβιβασμοί μπορούν να θα επηρεάσουν όλους τους δημοσιογράφους στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και διεθνών ανταποκριτών που εργάζονται στην Ευρώπη. Οι ανησυχίες περιλαμβάνουν τον μελλοντικό ανταγωνισμό και τον πλουραλισμό των ιδιωτικών και δημόσιων Μέσων Ενημέρωσης.
Στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρουσιάζεται ένα κείμενο που συντάχθηκε από δημόσιους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τροποποιήθηκε από τα κράτη μέλη. Ωστόσο, αυτό το κείμενο μπορεί να τροποποιηθεί περαιτέρω στο τελικό σύνολο των διαπραγματεύσεων, γνωστών ως τριμερείς διάλογοι, τους οποίους η ισπανική Προεδρία ελπίζει να ολοκληρώσει μέχρι το τέλος του έτους.
Μόλις επιτευχθεί συμφωνία, το κείμενο συνήθως εγκρίνεται από το ευρωκοινοβούλιο.
Μία από τις σημαντικότερες ανησυχίες σχετίζεται με το δικαίωμα των κρατών μελών να εγκαθιστούν κατασκοπευτικό λογισμικό σε τηλέφωνα δημοσιογράφων. Στα αρχικά στάδια της σύνταξης της νομοθεσίας, η Γαλλία, υποστηριζόμενη από άλλα κράτη μέλη, επέμεινε ότι αυτό θα μπορούσε να δικαιολογηθεί σε περιπτώσεις «εθνικής ασφάλειας». Ωστόσο, οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων του Τύπου λένε ότι το κύριο συμφέρον των κυβερνήσεων θα είναι ο εντοπισμός των πηγών διαρροών.
Το κείμενο μετριάστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να αναγκάσει τις κυβερνήσεις να περιγράψουν δημόσια τα εκ πρώτης όψεως αποδεικτικά στοιχεία για κατασκοπεία σε βάρος δημοσιογράφου, μια κίνηση που πίστευε ότι θα καθιστούσε αδύνατη την παρακολούθηση.
Δημοσιογραφικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει καμία θέση για το κατασκοπευτικό λογισμικό στο σώμα του νόμου.
Ο Λοράν Ριτσάρντ, Γάλλος δημοσιογράφος, είπε: «Η θέση μου είναι ότι χρειαζόμαστε οπωσδήποτε μια πλήρη κατάργηση αυτού του άρθρου». Ο Ριτσάρντ ίδρυσε το Forbidden Stories, το οποίο μαζί με τον Guardian και άλλους συνεργάτες αποκάλυψαν τη χρήση του λογισμικού Pegasus από τις κυβερνήσεις για να κατασκοπεύουν δημοσιογράφους και πολιτικούς της αντιπολίτευσης.
«Αυτό που είναι πιο επικίνδυνο από την άποψη της δημοκρατικής διαδικασίας, είναι όταν δημιουργείς έναν κανονισμό αλλά δεν έχεις τα μέσα να ελέγξεις τη χρήση του», πρόσθεσε.
«Καθώς κανείς δεν ελέγχει τους ανθρώπους που παίρνουν αυτές τις αποφάσεις [να τοποθετήσουν λογισμικό κατασκοπείας σε τηλέφωνα], πώς θα ανακαλύψουμε καταχρήσεις αυτού του νόμου;»
Διαβάστε επίσης: Κασσελάκης: Τα στοιχεία κατατείνουν σε ενιαίο κέντρο Predator και ΕΥΠ – Θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να λάμψει το φως
Ο Ριτσάρντ είπε ότι ακόμη και οι χώρες που υπερασπίζονται τις αρχές της ελευθερίας της έκφρασης δεν μπορούν να εμπιστευτούν όταν πρόκειται για τον Τύπο μετά την κράτηση στο Παρίσι της δημοσιογράφου Αριάν Λαβριλό, η οποία ανέφερε ότι διέρρευσαν έγγραφα που ισχυρίζονταν ότι οι γαλλικές πληροφορίες χρησιμοποιήθηκαν για να στοχοποιήσουν αμάχους στην Αίγυπτο.
«Θα πρέπει να δώσουμε προσοχή σε αυτό που συνέβη στη Γαλλία. Συνελήφθη επειδή οι γαλλικές υπηρεσίες ασφαλείας ήθελαν απλώς να ταυτοποιήσουν την πηγή. Αυτό συνέβη στη Γαλλία. Δεν μιλάμε λοιπόν για την Ουγγαρία και τον Όρμπαν ή την Πολωνία εδώ. Μιλάμε για μια από τις χώρες ή κράτη που ήταν συνιδρυτής της ΕΕ και παγκόσμιος υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», είπε.
Ο φόβος της είναι ότι οι διαπραγματευτές στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο τώρα αποδυναμώνουν περαιτέρω τις τροπολογίες.
«Αντί να παρέχει ισχυρές διασφαλίσεις και προστασία στους δημοσιογράφους, ο EMFA μπορεί να επιτύχει το αντίθετο: να νομιμοποιήσει τις κυβερνήσεις που κατασκοπεύουν δημοσιογράφους για πολιτικούς λόγους, επικαλούμενοι απλώς την ασαφή φόρμουλα πέρι “εθνικής ασφάλειας”» έγραψε σε σχετική ανάρτησή της η ευρωβουλευτής και εισηγήτρια της Επιτροπής Pega του Ευρωκοινοβουλίου Σόφι Ιντ Βελντ.
Instead of providing robust safeguards and protection to journalists, #EMFA may achieve the opposite: legitimise governments spying on journalists for political reasons, by simply invoking the fuzzy all-purpose formula “national security”. https://t.co/wu2yfmdyHW
— Sophie in ‘t Veld (@SophieintVeld) November 22, 2023
