Σχεδόν δύο χρόνια μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, η ποινική διερεύνηση της υπόθεσης έχει σφραγιστεί με μια σειρά από μεθοδεύσεις, οι οποίες στοιχειοθετούν προσπάθεια να αποπροσανατολιστεί και να παρεμποδιστεί η έρευνα για τις πραγματικές αιτίες της σύγκρουσης αλλά και της έκρηξης που προκάλεσε την ισοπεδωτική φωτιά.
Η επιχείρηση συγκάλυψης διαφάνηκε και από την ιατροδικαστική διαδικασία, που παραβίασε τα διεθνή πρωτόκολλα αντιμετώπισης μαζικών καταστροφών, όταν δόκιμοι και όχι έμπειροι ιατροδικαστές έβγαλαν πορίσματα χωρίς να προβούν σε τοξικολογικές και ιστολογικές εξετάσεις. Εξετάσεις που διενεργήθηκαν σε άλλες περιπτώσεις απανθρακωμένων θυμάτων, όπως στους μαζικούς θανάτους από πυρκαγιές στην Ηλεία το 2007 και στο Μάτι το 2018, όπου μάλιστα δεν είχε προηγηθεί ανεξήγητη έκρηξη.
Οι ιατροδικαστές βέβαια δήλωσαν ενώπιον του αντεισαγγελέα εφετών Λάρισας, όταν είχαν κληθεί για εξηγήσεις μετά τις μαζικές μηνύσεις συγγενών των θυμάτων, ότι δεν απαιτούνταν διενέργεια τοξικολογικών εξετάσεων καθώς «στις απανθρακωμένες σορούς ο θάνατος επήλθε λόγω της άμεσης επίδρασης της φωτιάς». Ετσι, απεμπόλησαν τις ευθύνες τους και ο εισαγγελέας δέχτηκε τις επιστημονικές αιτιάσεις τους θέτοντας στο αρχείο τις μηνύσεις συγγενών των θυμάτων.
Η αλήθεια όμως ήταν διαφορετική. Πολλά από τα θύματα των Τεμπών βρήκαν τραγικό θάνατο από την έκρηξη-πυρκαγιά που εκδηλώθηκε μετά τη σύγκρουση των τρένων.
Και τα ερωτήματα για τη στάση των ιατροδικαστών, που ήταν υπό την εποπτεία του Νικόλαου Καρακούκη, πληθαίνουν. Αγνοούσαν, π.χ., ότι όφειλαν να αναζητήσουν στοιχεία για όσα συνέβησαν στο τρένο εξετάζοντας τις σορούς των θυμάτων; Γιατί δεν πραγματοποίησαν τις απαραίτητες εξετάσεις που προβλέπονται από το ιατροδικαστικό πρωτόκολλο, οι οποίες θα έδιναν απαντήσεις στο τι προκάλεσε τη φονική έκρηξη μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων;
Θα περίμενε κανείς ότι η πρώτη που θα ύψωνε ανάχωμα στις τρομακτικές αυτές παραβιάσεις θα ήταν η ανεξάρτητη Δικαιοσύνη. Δυστυχώς, οι παραλείψεις της κάνουν εκκωφαντικό θόρυβο.
Οσο για τις ευθύνες της κυβέρνησης που καθιστούν τα Τέμπη ένα διαρκές έγκλημα, μια από τις ενδείξεις ενοχής της αποτελεί ο νόμος-έκτρωμα του υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, ο οποίος προβλέπει τη σύσταση τριμελούς επιτροπής στο υπουργείο Δικαιοσύνης για την ιατροδικαστική επανεξέταση περιστατικών. Τον ρόλο του προέδρου στην επιτροπή, που θα έχει ουσιαστικά τη δυνατότητα να ανατρέψει μια ιατροδικαστική έκθεση, θα έχει ο προϊστάμενος όλων των ιατροδικαστικών υπηρεσιών του κράτους Ν. Καρακούκης, που επρόκειτο να βγει στη σύνταξη φέτος αλλά με ειδική διάταξη η θητεία του παρατάθηκε για ακόμη δύο έτη. Με τη «φωτογραφική» αυτή ρύθμιση, δηλαδή, η κυβέρνηση παραδίδει τον έλεγχο της ιατροδικαστικής υπηρεσίας στον άνθρωπο που διερεύνησε το έγκλημα των Τεμπών παραβιάζοντας a priori την όποια επιστημονική ανεξαρτησία της εν λόγω επιτροπής.
«Δεν έχω οξυγόνο, δεν μπορώ να αναπνεύσω»
Στις 9 Νοεμβρίου 2024 το Documento αποκάλυψε ένα ανατριχιαστικό ηχητικό ντοκουμέντο από τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, που αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας πως αφενός πολλοί επιβάτες της μοιραίας αμαξοστοιχίας των Τεμπών ζούσαν μετά την πρόσκρουση, αφετέρου ότι κάποιοι δεν πέθαναν εξαιτίας της σύγκρουσης των τρένων αλλά από την έκρηξη-πυρκαγιά που εκδηλώθηκε.
Μια κοπέλα που είχε επιβιώσει από τη σύγκρουση σε μια ύστατη κραυγή αγωνίας ακούγεται να λέει στο συνταρακτικό ηχητικό: «Δεν έχω οξυγόνο, δεν μπορώ να αναπνεύσω». Η φράση αυτή, που έγινε σύνθημα στα χείλη χιλιάδων κόσμου που ζητούν δικαιοσύνη, ήταν τελικά αυτή που «ξεκλείδωσε» σημαντικά κομμάτια της υπόθεσης κι αυτό γιατί επιβεβαίωσε σημαντικά επιστημονικά συμπεράσματα και την ίδια στιγμή κατέδειξε «εγκληματικές» παραβιάσεις/παραλείψεις της ιατροδικαστικής διαδικασίας. Μάλιστα, αυτές οι παραβιάσεις /παραλείψεις δημιούργησαν λανθασμένες εντυπώσεις για το δυστύχημα και η παρέλευση πολύτιμου χρόνου λειτούργησε αποπροσανατολιστικά.
Σημειώνεται σχετικά στο πόρισμα του Βασίλη Κοκοτσάκη, του ειδικού πραγματογνώμονα των συγγενών: «Η φράση αυτή μας δίνει σημαντικότατες πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον. Δηλώνει δηλαδή πως ο αέρας που αναπνέει (όπως προκύπτει από το γεγονός ότι μιλάει) δεν περιέχει αρκετό οξυγόνο, δείγμα ότι έχουμε δυνατή καύση πολύ κοντά, η οποία καταναλώνει μεγάλες ποσότητες οξυγόνου, φαινόμενο που παρατηρείται κυρίως κατά την καύση υδρογονανθράκων».
Εν ολίγοις, ο δρόμος της παράλειψης στοιχείων απομάκρυνε την αλήθεια, η οποία είναι μία κι αδιάσειστη: υπήρξαν επιζήσαντες από τη σύγκρουση οι οποίοι κάηκαν εξαιτίας ισχυρής φωτιάς.
Δεν έγιναν βιοχημικές – ιστολογικές εξετάσεις
Ας ξετυλίξουμε όμως το κουβάρι αυτής της ερεβώδους υπόθεσης σε σχέση με το τι δεν έπραξαν οι ιατροδικαστές.
Λίγο μετά την τραγωδία οι σοροί των νεκρών κατέφτασαν στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, όπου πραγματοποιήθηκε η ιατροδικαστική εξέταση. Ωστόσο, έγινε πρώτα νεκροψία-νεκροτομή, προτού καν αναγνωριστούν οι σοροί, και έπειτα έγινε η ταυτοποίηση DNA και όχι βιοχημικές – ιστολογικές εξετάσεις. Παραλείφθηκαν δηλαδή οι πλέον επίσημες εξετάσεις προκειμένου να εντοπιστούν τα χημικά στοιχεία που βρίσκονταν στον οργανισμό των νεκρών, δεδομένου ότι βρέθηκαν χημικές ουσίες στο σημείο της σύγκρουσης, ως αποτέλεσμα έκρηξης και της μετέπειτα πυρκαγιάς. Οι εξετάσεις αυτές θα έπρεπε να γίνουν ανεξαιρέτως σε όλες τις σορούς, ακόμη και σε εκείνες που αποτελούνταν από υπολείμματα.
Βέβαια, οι ιατροδικαστές των Τεμπών, όταν εκλήθησαν για εξηγήσεις μετά τις μαζικές μηνύσεις συγγενών των θυμάτων για τις παραβιάσεις τους, δήλωσαν στον αντεισαγγελέα εφετών Λάρισας ότι οι «τοξικολογικές – ιστολογικές εξετάσεις στην περίπτωση θανάτων από μαζικές καταστροφές διενεργούνται κατά την κρίση των ιατροδικαστών» και στην περίπτωση της τραγωδίας των Τεμπών δεν υπήρχαν οι «ιδιαίτερες περιστάσεις» για να γίνουν, γιατί «στις απανθρακωμένες σορούς ο θάνατος επήλθε λόγω της άμεσης επίδρασης της φωτιάς».
Υποστήριξαν επίσης ότι, αφού «για καμία σορό δεν υπήρξε αμφισβήτηση ως προς την αιτία θανάτου», έκριναν πως δεν απαιτούνταν διενέργεια τοξικολογικών εξετάσεων για την αναζήτηση ανθρακυλαιμοσφαιρίνης ούτε στις απανθρακωμένες σορούς, καθώς «δεν συνδεόταν με την αιτία και τον μηχανισμό ασφυκτικού θανάτου».
Ωστόσο, οι «κρίσεις» αυτές των ιατροδικαστών συνιστούν ξεκάθαρη παραβίαση του ευρωπαϊκού πρωτοκόλλου αναφορικά με τους κανόνες διενέργειας ιατροδικαστικών πράξεων, που καθορίζονται στη Σύσταση Νο R99-3. Η σύσταση αυτή προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες για τον ασφαλή προσδιορισμό αιτίας θανάτου που σε καμία περίπτωση δεν πραγματοποιήθηκαν κατά την ιατροδικαστική διαδικασία. Ετσι, θα έπρεπε να γίνουν τοξικολογικές και ιστολογικές εξετάσεις αλλά και απεικονιστικοί έλεγχοι, όπως προέβλεπε το ευρωπαϊκό πρωτόκολλο, για να διαγνωστεί εάν τα θύματα ήταν ζωντανά ή όχι όταν εκδηλώθηκαν η έκρηξη και η φωτιά.
Δεν έδωσαν σημασία στα εγκαύματα
Τα διάτρητο της ιατροδικαστικής διαδικασίας που ακολουθήθηκε καταδεικνύεται και από κάτι ακόμη. Επί της ουσίας, είχαμε σφοδρή σύγκρουση δύο συρμών, έκρηξη αλλά και πυρκαγιά άγνωστης αιτιολογίας. Συνεπώς, σε πολλά θύματα υπήρξαν και εγκαύματα, των οποίων η εξέταση ήταν ισχνή ή και ανύπαρκτη. Ετσι, δεν ήταν εφικτό να απαντηθούν καίρια ερωτήματα, όπως για παράδειγμα τι προέλευσης ήταν αυτά τα εγκαύματα, αν δηλαδή ήταν χημικά, από ακτινοβολία κ.λπ.
Η σημασία των εγκαυμάτων έγκειται σε έναν ακόμη λόγο. Η διάγνωσή τους θα πρόσφερε στοιχεία κομβικής σημασίας, καθώς θα επέτρεπε να προσδιοριστούν τόσο η θέση στην οποία βρισκόταν το κάθε θύμα όσο και το πόσο κοντά στην εστία ανάφλεξης βρισκόταν.
Με προφορική εντολή η μετάβαση ιατροδικαστών
Η έρευνα όμως του Documento είχε πολύ νωρίς καταδείξει και το εξής πολύ σοβαρό: για ένα πρωτοφανές έγκλημα, όπως είναι αυτό των Τεμπών, κλήθηκε ομάδα ιατροδικαστών από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη Λαμία, παρόλο που η Λάρισα διέθετε επαρκή αριθμό ιατροδικαστών για να αναλάβει τη διαδικασία.
Ειδικότερα, επιλέχτηκε μια ομάδα από αρκετούς δόκιμους ιατροδικαστές για μια τόσο σοβαρή υπόθεση. Μάλιστα, η δόκιμη ιατροδικαστής Χρυσαυγή Κούση ανέλαβε τουλάχιστον 30 σορούς. Να θυμίσουμε ότι στην ομάδα ιατροδικαστών που μετέβη στη Λάρισα από τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα ήταν και ο ιατροδικαστής Ν. Καρακούκης, προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών. Ωστόσο, τις ιατροδικαστικές εκθέσεις τις υπογράφουν μόνοι οι τρεις ιατροδικαστές Λαρίσης, καθώς για να υπογράψουν και οι υπόλοιποι χρειαζόταν εισαγγελική εντολή που θα τους επέτρεπε να παρίστανται στη διαδικασία. Τέτοια εντολή όμως δεν υπήρξε.
Κι εδώ έρχεται να χτυπήσει ένα ακόμη καμπανάκι. Ποιος έδωσε εντολή να αναλάβουν οι συγκεκριμένοι ιατροδικαστές; Γιατί ανέλαβε η ομάδα από την Αθήνα όταν τελικά οι ιατροδικαστές που υπέγραψαν είναι οι ιατροδικαστές Λαρίσης;
Καταστράφηκε βιολογικό υλικό
Σύμφωνα μάλιστα με νέες πληροφορίες, μόλις 40 μέρες μετά την τραγωδία και προτού καν τελειώσει η προανάκριση η υπόθεση όχι μόνο έκλεισε με διαδικασίες fast track, αλλά και ο ανακριτής έδωσε εντολή να καταστραφεί βιολογικό υλικό των 57 θυμάτων που είχε ληφθεί για την ταυτοποίηση, εμποδίζοντας έτσι να ριχτεί άπλετο φως στην υπόθεση.
Σύμφωνα με νομικές πηγές, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει ποτέ προτού περατωθεί η ανάκριση και βγει μια πρωτοβάθμια απόφαση. Επίσης, αν διατηρούσαν το υλικό αυτό, θα μπορούσαν να γίνουν μεταγενέστερος έλεγχος και τοξικολογικές εξετάσεις. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η εντολή δόθηκε να καταστραφούν στο νοσοκομείο Λάρισας. Ομως τα υλικά αυτά, εφόσον είχαν συλλεχθεί από την ιατροδικαστική υπηρεσία, θα έπρεπε να επιστραφούν στην ιατροδικαστική υπηρεσία για να καταστραφούν.
«Να κάνεις τοξικολογική σε τι;»
Το Documento είχε επικοινωνήσει με την ιατροδικαστή Χρυσαυγή Κούση (φωτογραφία) που διενήργησε νεκροψία – νεκροτομή στις περισσότερες σορούς, ρωτώντας την ευθέως εάν τηρήθηκαν τα πρωτόκολλα και εάν έγιναν όλες οι απαραίτητες εξετάσεις. Η ιατροδικαστής μάς είχε απαντήσει: «Βεβαίως και ακολουθήθηκαν τα πάντα και ακολουθήσαμε τη γραμμή του διεθνούς πρωτοκόλλου αντιμετώπισης μαζικών καταστροφών ως Ιατροδικαστική Υπηρεσία Λάρισας».
Στην επισήμανση του Documento όμως ότι αυτό το πρωτόκολλο προβλέπει τοξικολογικές και ιστολογικές εξετάσεις, οι οποίες δεν έγιναν ποτέ, επιβεβαιώνοντας το γεγονός αυτό, ότι τελικώς το πρωτόκολλο δεν εφαρμόστηκε, η Χρ. Κούση υποστήριξε: «Οταν έχεις μια σορό να ταυτοποιήσεις από ένα μικρό ιστοτεμάχιο, να κάνεις τοξικολογική σε τι;». Βέβαια, από τις ιατροδικαστικές εκθέσεις προκύπτει ότι υπήρχαν πολλές σοροί που δεν βρίσκονταν στην κατάσταση που η ίδια περιέγραψε. Η Χρ. Κούση όμως επέμενε: «Τι να την κάνω την τοξικολογική; Ηταν οδηγός αυτοκινήτου, ήταν οδηγός του τρένου; Επιβάτης ήταν ο άνθρωπος που απανθρακώθηκε. Τι να δω στην τοξικολογική, να δω ότι πήρε ναρκωτικά; Να δω ότι έκανε χρήση αιθανόλης; Οι ολόκληρες σοροί που ήταν μέσα στο τρένο που μας ήρθαν με βαρύτατες κακώσεις ήταν επιβάτες». Τοξικολογικές εξετάσεις έγιναν μόνο στον μηχανοδηγό, γεγονός που η Χρ. Κούση απέδωσε στο ότι ο οδηγός του τρένου είναι αυτός που το χειρίζεται.
Διαβάστε επίσης
Το έλλειμμα συναλλαγών πριονίζει την οικονομία
Έγκλημα των Τεμπών: «Βαβέλ» η αντιπολίτευση την ώρα που η κοινωνία βράζει
Το διαρκές έγκλημα και η ένοχη στάση Μητσοτάκη – Αυτή την Κυριακή στο Documento
Μέλος της οικογένειας του Μητσοτάκη, τον κατηγορεί για συγκάλυψη στα Τέμπη
Μισέλ-Gate: Ζητούν 3,8 εκατομμύρια ευρώ από την Ασημακοπούλου για τη διαρροή προσωπικών δεδομένων
