Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται μετά την εισβολή των Ρώσων στη χώρα και οι κυρώσεις της Δύσης προς τον Πούτιν και τη Ρωσία σε όλα τα επίπεδα έχουν πάρει μορφή χιονοστιβάδας. Ακόμη και στον αθλητισμό, με τη ΔΟΕ να παίρνει αυστηρά μέτρα και τις παγκόσμιες ομοσπονδίες σε όλα τα σπορ να ακολουθούν.
Από τον χορό των κυρώσεων και των άλλων αυστηρών μέτρων κατά της Ρωσίας δεν ήταν δυνατόν να απουσιάσουν οι δύο πλέον αμαρτωλές ομοσπονδίες του ποδοσφαίρου, η FIFA και η UEFA. Στις οποίες η υποκρισία περισσεύει, καθώς εκείνο που τις ενδιαφέρει είναι μόνο το επικοινωνιακό μέρος του θέματος και τίποτε περισσότερο. Δύο κορυφαίες ποδοσφαιρικές αρχές που τηρούν αυστηρά τις… παραδόσεις και είναι γνωστές για τα δύο μέτρα και δύο σταθμά που ακολουθούν.
Σε πόσες και πόσες περιπτώσεις τόσο η παγκόσμια όσο και η ευρωπαϊκή ομοσπονδία επέδειξαν ευαισθησία αλά καρτ, ανάλογα με τα οικονομικά τους συμφέροντα; Ενδεικτικά, και με αφορμή τον αποκλεισμό των συλλόγων και των εθνικών ομάδων της Ρωσίας από το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο, ας θυμηθούμε κάποιες από τις επιλεκτικές ευαισθησίες τους.
Πρώτα απ’ όλα υπάρχει το Παγκόσμιο Κύπελλο 2022, το Μουντιάλ του Κατάρ τον ερχόμενο Νοέμβριο, το οποίο όλος ο πλανήτης έχει χαρακτηρίσει ως διοργάνωση της διαφθοράς και των θανάτων. Μια διοργάνωση για την οποία, πέρα από τα σκάνδαλα δωροδοκιών που αποκαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια σχετικά με τον τρόπο που η αραβική χώρα ανέλαβε τη διεξαγωγή του, είναι συνεχείς οι καταγγελίες από τη Διεθνή Αμνηστία αλλά και από οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα κυρίως σχετικά με τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας κάτω από τις οποίες δουλεύουν χιλιάδες εργάτες, κυρίως μετανάστες από χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, για την ανέγερση των γηπέδων και των άλλων εγκαταστάσεων και υποδομών. Και εκείνο που σοκάρει είναι ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποίησε στα τέλη Δεκεμβρίου 2021 το γερμανικό κανάλι ZDF, από το 2010 που το Κατάρ πήρε το Μουντιάλ ο αριθμός των νεκρών εργατών αγγίζει τις 15.000.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν διαμαρτυρηθεί στη FIFA και την UEFA ζητώντας να παρθούν μέτρα κατά του Κατάρ, ενώ αρκετές ομοσπονδίες έθεσαν θέμα να του αφαιρεθεί η διοργάνωση, χωρίς ωστόσο να εισακουστούν. Κατά καιρούς εθνικές ομάδες αλλά και μεγάλοι
άσοι του ποδοσφαίρου έχουν διαμαρτυρηθεί έντονα για τις άθλιες συνθήκες, αλλά ποιος να ακούσει; Η FIFA ακολουθεί την τακτική «σπρώχνουμε τα πάντα κάτω από το χαλάκι» γιατί τα λεφτά δεν είναι απλώς πολλά, είναι αστρονομικά, και παράλληλα για να εξευμενίσει τα πλήθη ανακοινώνει ότι διεξάγει έρευνες, οι οποίες φυσικά ξεχνιούνται σε κάποιο συρτάρι.
Ξεχειλίζει υποκρισία
Η UEFA από την πλευρά της φημίζεται για την απόλυτη υποκρισία της. Τι να πρωτοθυμηθεί κάποιος;
Το 1992 και ενώ έχει ξεκινήσει ο εμφύλιος στην πρώην Γιουγκοσλαβία η UEFA αποφάσισε να αποβάλει την εθνική Γιουγκοσλαβίας –που είχε κερδίσει επάξια την πρόκριση– από το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, θεωρώντας τη Σερβία τον κακό λύκο που στάθηκε αιτία για την έναρξη του πολέμου. Και απέβαλε τη Γιουγκοσλαβία από το Euro 1992 στη Σουηδία (αντικαταστάθηκε από τη Δανία) κυρίως γιατί ήθελε να αποφύγει τα όποια μηνύματα διαμαρτυρίας για τη διάλυση μιας χώρας, κάτι που θα της χαλούσε τη βιτρίνα και το προϊόν που θα πωλούσε.
Συνολικά στη δεκαετία του 1990 η εθνική Γιουγκοσλαβίας αποκλείστηκε από τρεις συνεχόμενες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Εκτός του Euro 1992, δεν της δόθηκε το δικαίωμα να συμμετάσχει στα προκριματικά του Μουντιάλ 1994 στις ΗΠΑ και του Euro 1996 στην Αγγλία.
Η στάση όμως της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ήταν προκλητική και την περίοδο των νατοϊκών βομβαρδισμών κατά της Σερβίας το 1999: απαγόρευσε να ακουστεί οποιοδήποτε πολιτικό σύνθημα στα γήπεδα. Μάλιστα επέβαλε βαρύτατο πρόστιμο στην ΑΕΚ όταν εκείνη την περίοδο σε αγώνα για το Κύπελλο Κυπελλούχων με αντίπαλο τη Λοκομοτίβ Μόσχας ακούστηκε από τις εξέδρες του σταδίου της Νέας Φιλαδέλφειας το σύνθημα «φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι».
Την ίδια περίοδο και ενώ οι μορφές διαμαρτυρίας συνεχώς αυξάνονταν, αρχικά απείλησε με τιμωρία την Παρτίζαν και την ΑΕΚ όταν αποφάσισαν να δώσουν φιλικό παιχνίδι στο Βελιγράδι εν μέσω των βομβαρδισμών, αλλά λόγω της γενικής κατακραυγής δεν αντέδρασε, χωρίς βέβαια να στηρίξει την κίνηση της ελληνικής ομάδας να μεταβεί στο Βελιγράδι και να στείλει μήνυμα ειρήνης σε όλο τον κόσμο.
Με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας οι δύο νέες χώρες που δημιουργήθηκαν το 1991, η Κροατία και η Σλοβενία, άλλα και η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η οποία έγινε επισήμως δεκτή, πήραν μέρος ως ανεξάρτητες χώρες. Εξαιτίας των κυρώσεων που επιβλήθηκαν από τον ΟΗΕ οι Γιουγκοσλάβοι αθλητές (μετέπειτα Σέρβοι) αγωνίστηκαν με την ολυμπιακή σημαία ως ανεξάρτητοι. Τα μέλη της ανεξάρτητης ομάδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 στη Βαρκελώνη αποτελούνταν από την τότε Γιουγκοσλαβία (σημερινές Σερβία και Μαυροβούνιο) και την τότε πΓΔΜ (νυν Βόρεια Μακεδονία). Μετέπειτα ξεκίνησε η ίδρυση των εθνικών ολυμπιακών επιτροπών και συμμετείχαν ανεξάρτητα από τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 1996 στην Ατλάντα και έπειτα. Στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 2016 του Ρίο ντε Τζανέιρο έκανε την πρώτη του εμφάνιση και το Κόσοβο ως ανεξάρτητη χώρα.
Με το Ισραήλ
Είναι η ίδια UEFA που δεν τόλμησε να τιμωρήσει τόσα χρόνια το Ισραήλ για τις στρατιωτικές επεμβάσεις του στα κατεχόμενα εδάφη της Παλαιστίνης και το… επιβράβευσε κι από πάνω κάνοντάς το μέλος της, προκειμένου τόσο η εθνική του ομάδα όσο και οι σύλλογοί του να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα στις διεθνείς υποχρεώσεις τους, αφού θα μετείχαν στις διοργανώσεις της Ασίας που περιλαμβάνουν τα αραβικά κράτη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Δεν τόλμησε να ακουμπήσει το Ισραήλ ακόμη κι όταν πραγματοποιούσε στρατιωτικές επιδρομές στον νότιο Λίβανο. Ούτε κυρώσεις ούτε αποκλεισμοί από διοργανώσεις. Αντίθετα, φρόντισε να παίξουν κανονικά οι ομάδες του στα ευρωπαϊκά κύπελλα σε ουδέτερος έδαφος και ουδέποτε καταδίκασε τους βομβαρδισμούς των αμάχων του νότιου Λιβάνου.
To «no politica» πήγε περίπατο
FIFA και UEFA απαγορεύουν πολιτικά συνθήματα ανάλογα με το ποιος είναι ο… εχθρός. Η περιβόητη τακτική «no politica» την οποία έχουν κάνει σημαία, ειδικά η UEFA, πετάχτηκε πάλι στις ελληνικές καλένδες. Το «no politica» ισχύει κι εδώ επιλεκτικά, ανάλογα με τις ορέξεις των ισχυρών κρατών της Ευρώπης απέναντι στο εκάστοτε… μαύρο πρόβατο. Σε αυτές τις ορέξεις και πιέσεις η UEFA σκύβει υποτακτικά το κεφάλι και αποφασίζει με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Η υποκρισία περισσεύει και αν κοιτάξει κάποιος τι συμβαίνει αυτές τις μέρες στα ποδοσφαιρικά γήπεδα της Ευρώπης με τις εκδηλώσεις συμπαράστασης στον λαό της Ουκρανίας, θα καταλάβει αμέσως πώς αντιλαμβάνεται η ευρωπαϊκή ομοσπονδία (και όχι μόνο αυτή) τη φράση «ο αθλητισμός δεν έχει σχέση με την πολιτική» που διατυμπανίζει.
Στο παιχνίδι του Ολυμπιακού με την Αταλάντα ο Ουκρανός Ρουσλάν Μαλινόφσκι σε ένα από τα γκολ που σημείωσε σήκωσε τη φανέλα του για να δείξει από κάτω το σύνθημα υπέρ της πατρίδας του και το «σταματήστε τον πόλεμο». Σύμφωνα με τον κανονισμό της UEFA θα έπρεπε να τιμωρηθεί με κίτρινη κάρτα και η ομάδα του με πρόστιμο.
Ο ρέφερι, προς τιμήν του, δεν του έδειξε κίτρινη κάρτα καθώς κατάλαβε τη φόρτιση της στιγμής κι έτσι γλίτωσε και η Αταλάντα με πρόστιμο κι επίπληξη. Από την UEFA ούτε λέξη για το ότι δεν εφαρμόστηκε ο κανονισμός. Ομως σε όλα τα γήπεδα καταγράφονται εκδηλώσεις συμπαράστασης στην Ουκρανία με το σύνθημα «σταματήστε τον πόλεμο και τον Πούτιν». Εννοείται πως τόσο η UEFA όσο και οι ομοσπονδίες κάνουν τα στραβά μάτια. Δεν συνέβη όμως το ίδιο σε πολλές άλλες περιπτώσεις όπως αυτές που αναφέραμε ήδη. Δεν συνέβη φυσικά το ίδιο με την Τουρκία όταν το 2019 απροκάλυπτα εισέβαλε στη βόρεια Συρία. Τότε που τις μέρες βομβαρδισμού των αμάχων στη χώρα η κίνηση των Τούρκων διεθνών να χαιρετήσουν στρατιωτικά μετά τη νίκη τους 1-0 επί της Αλβανίας για τα προκριματικά του Euro 2020 προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στη διεθνή ποδοσφαιρική κοινότητα. Οι Τούρκοι τότε είχαν δικαιολογηθεί λέγοντας ότι το έκαναν προκειμένου να στείλουν «μήνυμα στήριξης και συμπαράστασης στους συμπατριώτες τους στρατιώτες που πολεμούσαν στο βόρειο τμήμα της Συρίας», όπου κατοικούσαν κυρίως Κούρδοι.
Οι αποδοκιμασίες της κοινής γνώμης ήταν έντονες, αλλά οι αντιδράσεις άφησαν αδιάφορους τους Τούρκους διεθνείς, οι οποίοι στο επόμενο παιχνίδι έπειτα από πέντε μέρες στο Παρίσι απέναντι στη Γαλλία και αμέσως μετά την ισοφάριση του σκορ σε 1-1 επανέλαβαν παρόμοια συμπεριφορά, πάλι δίχως συνέπειες. Ισα ίσα που η τουρκική ομοσπονδία σχεδόν ηρωοποίησε τους διεθνείς ποδοσφαιριστές που «έκαναν υπερήφανους όλους τους Τούρκους», αγνοώντας το γεγονός πως οι κανονισμοί της FIFA και της UEFA απαγορεύουν οποιαδήποτε αναφορά σε πολιτικά, ρατσιστικά ή θρησκευτικά μηνύματα. Στις αντιδράσεις των Ευρωπαίων που ζητούσαν την παραδειγματική τιμωρία της εθνικής ομάδας της Τουρκίας η ευρωπαϊκή ομοσπονδία ψέλλισε δειλά πως θα ερευνήσει το θέμα. Τι προέκυψε από την… έρευνα; Υστερα από δύο ολόκληρους μήνες ανακοινώθηκε πως αποφάσισε να τιμωρήσει με πρόστιμο
Η UEFA όχι μόνο δεν τιμωρεί το Ισραήλ για τις στρατιωτικές επεμβάσεις του στα κατεχόμενα εδάφη της Παλαιστίνης, αλλά το επιβράβευσε κάνοντάς το μέλος της
50.000 ευρώ την τουρκική ομοσπονδία για τους στρατιωτικούς χαιρετισμούς των παικτών της εθνικής της και παράλληλα επέπληξε τους Τούρκους διεθνείς που είχαν πάρει μέρος στο θλιβερό σκηνικό πως αν το ξανακάνουν θα τιμωρηθούν. Και συνόδευσε την απόφασή της με τα γλυκανάλατα «η πολιτική δεν έχει θέση στον αθλητισμό» και «το ποδόσφαιρο ενώνει τους λαούς». Οπως συνέβη την περασμένη Τετάρτη, που η Σπαρτάκ Μόσχας μόλις έγινε γνωστός ο αποκλεισμός των ομάδων της Ρωσίας από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις μέχρι να σταματήσει ο πόλεμος εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «ο αθλητισμός χτίζει γέφυρες δεν γκρεμίζει», αλλά ποιος να ακούσει στη Νιόν…
Στο Ναγκόρνο Καραμπάχ
H UEFA, τέλος, ήταν εκείνη που αποφάσισε να αποκλείσει Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν εξαιτίας των εχθροπραξιών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ από το τέλος Σεπτεμβρίου 2020 και μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου. Μέτρο που έπληξε τότε την ομάδα της Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν, η οποία μετείχε στο Europa League. Ομως επειδή οι δύο πρώην χώρες της Σοβιετικής Ενωσης βρίσκονται μακριά από την Ευρώπη και ίσως ο φίλαθλος κόσμος τις θεωρεί ασιατικές, ουδείς κατάλαβε την απουσία τους και σχεδόν πουθενά, πλην μεμονωμένων ενεργειών κάποιων ποδοσφαιριστών ή προπονητών από αυτές τις χώρες, δεν υπήρξαν δηλώσεις συμπαράστασης για κάποια από τις δύο.
