Κόλαφος για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη προωθεί συγκεκριμένα συμφέροντα -επενδύσεις σε ότι αφορά στην αιολική ενέργεια είναι άρθρο της ελληνικής ιστοσελίδας της Deutsche Welle υπό τον τίτλο: «Ελλάδα: Η έλλειψη διαφάνειας θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή μετάβαση» και υπότιτλο: «Προκειμένου να καταστεί η χώρα ουδέτερη για το κλίμα, η κυβέρνηση στην Αθήνα θέλει να κατασκευάσει αιολικά πάρκα στα νησιά του Αιγαίου. Αλλά η πολιτική και οι επενδυτές διαπραγματεύονται χωρίς τους πολίτες -και έτσι θέτουν σε κίνδυνο τους δικούς τους στόχους».
Το ρεπορτάζ υπογράφουν ο ανταποκριτής στην Ελλάδα Florian Schmitz και η συντάκτρια για θέματα Νοτιοανατολικής Ευρώπης Fanny Facsar. Αναφερόμενοι στη Χώρα της Αμοργού σημειώνουν ότι η κυβέρνηση στην Αθήνα σχεδιάζει να ανεγείρει 15 ανεμογεννήτριες ύψους περίπου 150 μέτρων στα βουνά ακριβώς πίσω από την Χώρα. Συνολικά, έως και 72 ανεμογεννήτριες θα μπορούσαν να κατασκευαστούν στο νησί. Όμως, θα πρέπει να χτιστούν μεγάλοι δρόμοι γι’ αυτό, ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές. Επιπλέον, οι βουνοκορφές θα πρέπει να διαμορφωθούν κατά τρόπον ώστε οι ανεμογεννήτριες να μπορούν να σταθούν. Πρόκειται για σημαντικές παρεμβάσεις εις βάρος των κατοίκων της Αμοργού, που ζουν κυρίως από το ότι οι τουρίστες απολαμβάνουν το ανέγγιχτο νησί.
«Το πράγμα που με εξοργίζει περισσότερο είναι ότι δεν μας εμπλέκουν, ότι λαμβάνουν αποφάσεις χωρίς να μιλούν μαζί μας», λέει η κα. Ψυχογιού κάτοικος στο νησί και ιδρυτικό μέλος της κίνησης πολιτών ενάντια στα αιολικά πάρκα.
«Οι ενεργειακές ανάγκες του νησιού θα μπορούσαν να καλυφθούν από μία ή δύο ανεμογεννήτριες», εξηγεί. Το σύνθημα της ομάδας είναι: Ναι στην πράσινη ενέργεια, αλλά χωρίς να μεταβληθεί το ανέγγιχτο νησί σε σταθμό παραγωγής ενέργειας για την Ευρώπη. Η αναστάτωση, όχι μόνο στην Αμοργό, αλλά και σε άλλα νησιά, έχει τους λόγους της. Τον Μάιο του 2020, η κυβέρνηση στην Αθήνας ψήφισε το νόμο 4685/2020. Η Νέα Δημοκρατία, το συντηρητικό κόμμα του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, καλωσόρισε την κίνηση ως βάση για την ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας. Μέχρι το 2030 η χώρα σχεδιάζει να παράγει το 1/3 των ενεργειακών αναγκών της από μη ορυκτές πηγές. Η Αθήνα ελπίζει επίσης ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα φέρουν επενδυτές στην Ελλάδα, οι οποίοι θα βοηθήσουν την αδύναμη Οικονομία να σταθεί στα πόδια της. Στο μέλλον, όλες οι απαραίτητες άδειες για την κατασκευή αιολικών πάρκων θα εκδίδονται εντός 150 ημερών. Συνήθως αυτό στην Ελλάδα διαρκεί αρκετά χρόνια. Οι επικριτές βλέπουν τον νόμο ως ευκαιρία για την κατασκευή αιολικών πάρκων σε προστατευόμενες περιοχές, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη το περιβάλλον ή οι κάτοικοι. Παραπονούνται επίσης ότι ο νέος νόμος επιτρέπει για πρώτη φορά τις γεωτρήσεις για την εύρεση πετρελαίου σε προστατευόμενες περιοχές».
«Ο Τάκης Γρηγορίου, ακτιβιστής του Κλίματος και της Ενέργειας στην Greenpeace Greece, επικρίνει επίσης τον νέο νόμο. Αλλά τα μεγαλύτερα του ελλείμματα εντοπίζονται στην υλοποίηση. Ένα σχέδιο για το πού ακριβώς μπορούν να χτιστούν αιολικά πάρκα δεν υπάρχει ακόμη και η κυβέρνηση ενεργεί με μη διαφανή τρόπο: “Δεν γνωρίζουμε καν πώς κατηγοριοποιούνται οι καθορισμένες ζώνες”, εξηγεί ο Γρηγορίου σε σχέση με τις περιοχές που είναι επιλέξιμες για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Αλλά αυτό θα έπρεπε να είχε καθοριστεί ήδη από το 2020. Η ΕΕ έχει ήδη κινηθεί δικαστικά εναντίον της Ελλάδας για αυτήν την καθυστέρηση. “Έχουμε μια εντελώς χαοτική κατάσταση, στην οποία δεν είναι καν σαφές τι επιτρέπεται και πού”, δηλώνει ο ακτιβιστής στην DW. Αυτό το πρόβλημα αφορά και την Αμοργό. “Τα αιολικά πάρκα στην Αμοργό ίσως δεν καταστεί ποτέ δυνατόν να κατασκευαστούν”, συνεχίζει ο Γρηγορίου. “Υπάρχουν ήδη δύο διαδικασίες αδειοδότησης για το νησί, μία από την ΔΕΗ και μία από την EDF (Électricité de France – Electricity France). Και οι δύο εκδόθηκαν το 2013. Αλλά τίποτα δεν συμβαίνει. Εικάζω ότι οι επενδυτές έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους”. Μόνο οι Γάλλοι θα μπορούσαν σε αυτό το χρονικό σημείο να έχουν αποκτήσει μία από τις τρεις άδειες, αλλά η εταιρεία φαίνεται να μην κάνει καμία προσπάθεια για τα επόμενα βήματα. Η Αμοργός δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση εδώ, εξηγεί η Γρηγορίου: “Υπάρχουν χιλιάδες αιτήσεις για αιολικά πάρκα που εξετάζονται ή έχουν λάβει την πρώτη άδεια”. Ωστόσο, αυτή η λεγόμενη άδεια παραγωγής θα εκδοθεί από την ΡΑΕ βάσει καθαρά οικονομικών παραγόντων. Μόνο τότε ξεκινά η πραγματική διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας διεξάγονται μελέτες σε σχέση με την περιβαλλοντική συμβατότητα ή την αρχαιολογική σημασία του χώρου. Ο Γρηγορίου είναι ιδιαίτερα ενοχλημένος από το γεγονός ότι η μη διαφανής επικοινωνία οδηγεί σε αβεβαιότητα και παρεξηγήσεις. Στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ, όλα τα έργα που αφορούν τα αιολικά πάρκα, ανεξαρτήτως της φάσης στην οποία βρίσκονται, εμφανίζονται σε ψηφιακό χάρτη: “Βλέπει κανείς αυτόν τον χάρτη της ΡΑΕ και πιστεύει ότι η χώρα είναι γεμάτη αιολικά πάρκα. Αλλά λιγότερο από το 10% αυτών των έργων θα υλοποιηθούν οριστικά”. Προς το παρόν, η κυβέρνηση στην Αθήνα φαίνεται να βλάπτεται η ίδια από τις αδιαφανείς ενέργειές της. Στο νησί της Τήνου, στο οποίο θα εγκατασταθούν επίσης ανεμογεννήτριες, σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ κατοίκων και αστυνομίας».
Αρνήθηκε να απαντήσει το υπουργείο
Οι δημοσιογράφοι της DW αποκαλύπτουν ότι απευθύνθηκαν στην Ελληνική κυβέρνηση για το θέμα αλλά εισέπραξαν την άρνησή της. «Η ελληνική κυβέρνηση», γράφουν, «δεν θέλησε να συνομιλήσει στην DW για το ζήτημα, την κατάσταση στην Αμοργό ή τα αιολικά πάρκα γενικά. Απορρίφθηκε η πραγματοποίηση συνέντευξης με κάμερα και το Υπουργείο Περιβάλλοντος άφησε να παρέλθει άπρακτη επταήμερη προθεσμία απάντησης στις ερωτήσεις της DW. Κι αυτό παρόλο που η Αθήνα εξαρτάται από την υποστήριξη των πολιτών για την εφαρμογή της ενεργειακής μετάβασης. Υπάρχουν ήδη παραδείγματα για το πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτό», εξηγεί ο Γρηγορίου. «Στη Δανία υπάρχει ένας νόμος, σύμφωνα με τον οποίο τουλάχιστον το 20% των αιολικών πάρκων θα πρέπει να βρίσκονται στα χέρια των πολιτών. Το προτείναμε αυτό στην κυβέρνηση, αλλά μας αγνόησαν». Οι ιδιώτες επενδυτές είναι επίσης διστακτικοί όσον αφορά τη συμμετοχή του ντόπιου πληθυσμού στην ανάπτυξη έργων ή τους επιτρέπουν να συμμετέχουν στα κέρδη από το νόμο. Για την Greenpeace, ωστόσο, αυτές οι πτυχές είναι θεμελιώδεις για την υλοποίηση της ενεργειακής μετάβασης: «Έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε. Η πρόκληση θα είναι να προχωρήσουμε με κοινωνικά δίκαιο και συμμετοχικό τρόπο”».
Από την Ελληνική ιστοσελίδα της DW
