Πεντακόσια χρόνια μετά τη θυροκόλληση των θέσεων του Λούθηρου κατά του παπισμού (το 1517 στον καθεδρικό ναό της Βιτεμβέργης), θυροκολλήθηκαν την Κυριακή στην Deutsche Bank, αυτή τη φορά -αλλά στην ίδια πόλη- oι 95 θέσεις για την οικονομική μεταρρύθμιση.
Ο συμβολισμός και της επίσημης παρουσίασής τους πάλι στη Βιτεμβέργη είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.
Τις θέσεις συνέταξαν, με πρωτοβουλία του Γερμανού διανοουμένου και πολιτικού Αντρέ Μπρι, επίσης 95 επικριτές του νεοφιλελεύθερου χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού από το χώρο της επιστήμης, της οικονομίας, της θεολογίας και της τέχνης και ζητούν με αυτές να τεθεί υπό δημοκρατικό έλεγχο. Σύνθημά τους: «Οι τράπεζες να γίνουν άροτρα. Μαζί κατά της κυριαρχίας του αγορών», το οποίο παραπέμπει στο ανάλογο σύνθημα του κινήματος ειρήνης και την προφητεία του Ησαΐα (“…καὶ συγκόψουσι τὰς μαχαίρας αὐτῶν εἰς ἄροτρα… / …τα ξίφη τους θα τα σφυρηλατήσουν σε άροτρα…”).
«Θέλω να καταστήσω σαφές ότι χρειαζόμαστε ξανά μια μεταρρύθμιση. Αυτή τη φορά όχι κατά της κατάχρησης εξουσίας από την καθολική εκκλησία, αλλά κατά της κατάχρησής της από τη χρηματοπιστωτική οικονομία. Οι μεγάλες τράπεζες καθορίζουν το τι θα γίνει στον κόσμο. Η πολιτική προσαρμόζεται σε αυτές και αυτό γίνεται ολοένα και πιο ανυπόφορο. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι», είπε κατά την παρουσίασή τους ο Γκρέγκορ Γκίζι, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και ένας εκ των συντακτών των θέσεων. Ένας άλλος, ο ευαγγελιστής θεολόγος Ούλριχ Ντούχροφ, από τους επιφανέστερους επικριτές της παγκοσμιοποίησης στη Γερμανία, διαβλέπει στον «αχαλίνωτο, παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό τον μεγαλύτερο καταστροφέα του ανθρώπου και της φύσης, την ατμομηχανή της ιμπεριαλιστικής καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, την οποία πρέπει επειγόντως να κατανικήσουμε».
Στις θέσεις διατυπώνεται ένα δριμύ «κατηγορώ» κατά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της αυστηρής πολιτικής της λιτότητας της γερμανικής κυβέρνησης η οποία παράγει φτώχεια και κρίσεις όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. «H δημοκρατία βρίσκεται σε κίνδυνο… Η πολιτική προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών», αναφέρει επίσης χαρακτηριστικά μια από τις θέσεις.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου Φρίντερ-Ότο Βολφ, βετεράνο του πράσινου κινήματος και προέδρου της Ανθρωπιστικής Ένωσης της Γερμανίας «εάν καταστεί σαφές -τόσο κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στη Γερμανία όσο και στις άλλες ευρωπαϊκές εκλογές-, ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, τότε αυτό θα ήταν ένα μεγάλο βήμα».
Μεταξύ των συντακτών περιλαμβάνονται επίσης οι προτεστάντες ιερωμένοι Ρουτ και Χανς Μίσελβιτς, οι οποίοι ίδρυσαν αντικαθεστωτική οργάνωση για την ειρήνη στην πρώην Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας, ο πρωθυπουργός του κρατιδίου της Θουριγγίας Μπόντο Ράμελοφ, ο Όιγκεν Ντρέβερμαν, πρώην καθολικός θεολόγος και νυν διάσημος ψυχολόγος, ο Ρούντολφ Χίκελ, ένας από τους γνωστότερους οικονομολόγους της Γερμανίας, ο Ούβε-Κάρστεν Χάιε, πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος της κυβέρνησης Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο Κρίστοφ Μπουτερβέγκε ερευνητής φτώχειας και υποψήφιος πρόεδρος της Γερμανίας, ο Πέτερ Βαλ, ιδρυτικό μέλος της Attac και ο Ζαν Τσιγκλέρ, ο σφοδρός Ελβετός επικριτής της παγκοσμιοποίησης.
Μεταξύ πολλών άλλων, στις 95 θέσεις αναφέρονται και τα εξής :
«Οι 8 πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο κατέχουν όσα κατέχουν 3,8 δισ. άνθρωποι, δηλαδή το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού. Η αντιστροφή της κατάστασης, η μεταρρύθμιση είναι αναγκαία». (Θέση 1)
«Αν πριν από 500 χρόνια τα συγχωροχάρτια ήταν η έκφραση μιας μεγάλης κρίσης, σήμερα αυτή εκφράζεται με την υποταγή της πολιτικής στην οικονομία. Δημοκρατία ή χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός, αυτό είναι το ερώτημα σήμερα». (Θέση 2)
«Η αυστηρή πολιτική της λιτότητας η οποία έχει επιβληθεί από την ΕΚΤ, το ΔΝΤ, την Άγγελα Μέρκελ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει οδηγήσει στο να λάβει δραματικές διαστάσεις η ανεργία των νέων και η φτώχεια στον νότο της Ευωπαϊκής Ένωσης». (Θέση 3)
«Ο Πάπας Φραγκίσκος το διατυπώνει σωστά: “Οπως η εντολή “Ου φονεύσεις” θέτει ένα όριο για να προστατεύσει την ανθρώπινη ζωή, έτσι πρέπει και σήμερα να πούμε “όχι” σε μια οικονομία η οποία προκαλεί ανισότητες, διότι αυτή η οικονομία σκοτώνει». (Θέση 7)
«Το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι εκτός ελέγχου και -εκτός από τις καταστρεπτικές συνέπειες του κραχ για το ίδιο- οδηγεί την πραγματική οικονομία, το περιβάλλον, την ανάπτυξη στο νότο και την ειρήνη στο γκρεμό». (Θέση 8)
«Πολλές χώρες του νότου απειλούνται από την παγίδα το χρέους και την πτώχευση». (Θέση 11)
«Οι φτωχοί πληρώνουν τον πλουτισμό των ευπόρων. Η κρίση επιδεινώνει τα κοινωνικά προβλήματα». (Θέση 12)
«Ο κοινωνικός και δημοκρατικός καπιταλισμός της μεταπολεμικής εποχής θυσιάστηκε στο βωμό των αγορών». (Θέση 21)
«Η παγκοσμιοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών οδήγησε στη διάβρωση της δημοκρατίας». (Θέση 22)
«Ο λαός πληρώνει το τίμημα της αυστηρής λιτότητας στις χώρες της Ευρώπης οι οποίες περνάνε κρίση». (Θέση 29)
«Η κινητήρια δύναμη της καταστρεπτικής κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής της αυστηρής λιτότητας είναι εδώ και καιρό οι συντηρητικές κυβερνήσεις και ιδίως η καγκελάριος και ο υπουργός οικονομικών Σόιμπλε» οι οποίοι περιφέρουν την υπαγόρευση αυτή ως μάντρα. (Θέση 31)
«Πρέπει να μπει ένα τέλος στην επιβληθείσα εντός της ΕΕ από την Άγγελα Μέρκελ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αυστηρή πολιτική λιτότητας». (Θέση 83)
«Αντί αυτής η ΕΕ, χρειάζεται μια ευρεία επενδυτική πολιτική για τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και για βιώσιμα συστήματα στέγασης, μεταφορών, εκπαίδευσης και πολιτισμού, υγείας και περίθαλψης». (Θέση 84)
«Το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα το οποίο είναι καταστρεπτικό για πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αναστραφεί προς την κατεύθυνση των εσωτερικών επενδύσεων. Παράλληλα, το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων». (Θέση 85)
«Η περαιτέρω άνοδος της λαϊκιστικής Δεξιάς μπορεί να σταματήσει με μιαν άλλη οικονομική, κοινωνική πολιτική και πολιτική ειρήνης». (Θέση 86)
«Ήδη η κρίση του 1929 απετέλεσε ένα από τα αίτια για την άνοδο του φασισμού». (Θέση 89)
«Δεν πρόκειται για τίποτα λιγότερο ή τίποτε περισσότερο από την υπεροχή της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το απαραβίαστο της αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου μέσω της αλληλέγγυας δράσης κατά των χρηματαγορών». (Θέση 93)
«Μόνο με την πίεση της κοινωνίας και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών θα καταστεί δυνατόν να ξεπεραστεί το μπλοκάρισμα του πολιτικής και κοινωνικού συστήματος».
«Αυτές είναι οι θέσεις μας για έναν διαφορετικό κόσμο και δεν μπορούμε να αλλάξουμε τίποτε σε αυτές!», καταλήγει το κείμενο.
Για το κατά πόσο θα έχουν την απήχηση των Θέσεων του Λούθηρου μένει βέβαια να αποδειχθεί…
