Ο Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε ότι ο κόσμος βρίσκεται μια λάθος κίνηση πριν από το πυρηνικό ολοκαύτωμα. Στην εναρκτήρια ομιλία του την Δευτέρα, στο συνέδριο των χωρών που έχουν υπογράψει τη Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την προοπτική ενός πυρηνικού πολέμου, ενώ εκτίμησε ότι ο κίνδυνος να συμβεί είναι μεγαλύτερος από την εποχή του Ψυχρού πολέμου.
«Έχουμε σταθεί εξαιρετικά τυχεροί έως τώρα», επεσήμανε ο γενικός γραμματέας, συμπληρώνοντας σιβυλλικά: «η ανθρωπότητα είναι μια παρεξήγηση, μια λάθος εκτίμηση μακριά από την πυρηνική εξαφάνιση». Ο Γκουτέρες ανέφερε επίσης ότι η «τύχη» που απολαμβάνει ο κόσμος μέχρι τώρα, ότι δηλαδή δεν έχει γίνει κάποιος πυρηνικός πόλεμος, μπορεί να μην κρατήσει για πάντα. Γι αυτό και προέτρεψε όλες τις χώρες να ανανεώσουν τις προσπάθειες για την εξάλειψη των πυρηνικών όπλων από το οπλοστάσιό τους.
«Η τύχη δεν είναι στρατηγική, ούτε ασπίδα από τις γεωπολιτικές εντάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε πυρηνική σύγκρουση», υπογράμμισε. Προσέθεσε ότι αυτές οι γεωπολιτικές εντάσεις φθάνουν τον τελευταίο καιρό σε νέα υψηλά, αναφέροντας συγκεκριμένα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τις εντάσεις στην κορεατική χερσόνησο και τη Μέση Ανατολή.
Έμφαση στη Ρωσία
Η Ρωσία κατηγορήθηκε ευθέως για την κλιμάκωση της έντασης όταν λίγες μέρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έθεσε τις σημαντικές πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας σε κατάσταση συναγερμού. Η Μόσχα απείλησε επίσης όποιον στέκεται εμπόδιο με συνέπειες «που δεν έχετε δει ποτέ στην ιστορία σας». Η πυρηνική στρατηγική της Ρωσίας περιλαμβάνει τη χρήση πυρηνικών όπλων εάν απειλείται η ύπαρξη του κράτους.
Τη Δευτέρα, ο Πούτιν έγραψε επιστολή στην ίδια διάσκεψη για τη μη διάδοση που άνοιξε ο Γκουτέρες, δηλώνοντας ότι «δεν μπορεί να υπάρχουν νικητές σε έναν πυρηνικό πόλεμο και δεν πρέπει ποτέ να εξαπολυθεί».
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν καταδίκασε τη Ρωσία για τον εκφοβισμό χρήσης πυρηνικών όπλων και επεσήμανε ότι η Ουκρανία είχε παραδώσει τα πυρηνικά όπλα της σοβιετικής εποχής το 1994, αφού έλαβε διαβεβαιώσεις για τη μελλοντική της ασφάλεια από τη Ρωσία και άλλους.
Σήμερα, περίπου 13.000 πυρηνικά όπλα πιστεύεται ότι παραμένουν σε λειτουργία στα οπλοστάσια των εννέα πυρηνικών δυνάμεων του κόσμου. Το νούμερο αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από τα εκτιμώμενα 60.000 που είχαν αποθηκευτεί κατά την κορύφωση του Ψυχρού πολέμου, στα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Τι είναι η Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών
Η συμφωνία του 1968 καθιερώθηκε μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας, ένα γεγονός που θεωρείται ό,τι πιο κοντινό στον κόσμο στον πυρηνικό πόλεμο. Η συνθήκη σχεδιάστηκε για να σταματήσει την εξάπλωση των πυρηνικών όπλων σε περισσότερες χώρες και να επιδιώξει τον απώτερο στόχο του πλήρους πυρηνικού αφοπλισμού. Σχεδόν κάθε χώρα στη Γη έχει υπογράψει τη συνθήκη μη διάδοσης, συμπεριλαμβανομένων των πέντε μεγαλύτερων πυρηνικών δυνάμεων. Αλλά μεταξύ των ελάχιστων κρατών που δεν υπέγραψαν ποτέ είναι τέσσερα γνωστά ή ύποπτα ότι διαθέτουν πυρηνικά όπλα: η Ινδία, το Ισραήλ, η Βόρεια Κορέα και το Πακιστάν.
