Δράκουλας: Στα σκοτάδια της ύπαρξης

Αν και_x000D_
οι ιστορίες με απέθαντους κρατούν από αρχαιοτάτων χρόνων, η εποποιία του_x000D_
βρικόλακα σφραγίστηκε με τον «Δράκουλα». Μετά το κλασικό έργο του Στόκερ ποτέ_x000D_
πια το αίμα δεν αντιμετωπίστηκε με τον ίδιο τρόπο.

Πλέον θα είχε ακόμη μια ανάγνωση, θα αποτελούσε το σύμβολο της ζωής για εκείνον που φέρνει τον θάνατο. Όλα ξεκινούν με το ταξίδι του Βρετανού δικηγόρου Τζόναθαν Χάρκερ στα Καρπάθια Όρη και συγκεκριμένα στον πύργο του Κόμη Δράκουλα προκειμένου να τον βοηθήσει να αγοράσει ένα σπίτι στο Λονδίνο. Σύντομα θα αντιληφθεί ότι ο οικοδεσπότης είναι βρικόλακας, ο οποίος θα ταξιδέψει στη βρετανική πρωτεύουσα για να ικανοποιήσει την ακόρεστη δίψα του για αίμα.

Στο μυθιστόρημα, το οποίο είναι γραμμένο σε επιστολική μορφή, αξιοποιούνται στοιχεία από τον θρύλο του ηγεμόνα της Βλαχίας Βλαντ Τέπες (γνωστός και ως Παλουκωτής) μπολιασμένα με βαμπιρικές δοξασίες του Μεσαίωνα και της σλαβικής παράδοσης. Ο «Δράκουλας» δεν θα μπορούσε να υπάρξει αν δεν είχαν προηγηθεί άλλα σημαντικά έργα αντίστοιχης θεματολογίας, όπως ο «Βρικόλακας» του Πολιντόρι, η «Καρμίλα» του Λε Φανού και το «Transylvania superstitions» της Έμιλι Γκέραρντ. Ο Στόκερ χρησιμοποίησε το μοντέλο του γοτθικού μυθιστορήματος, όπως αυτό αναπτύχθηκε με το αρχετυπικό «Κάστρο του Οτράντο» του Ουόλπολ και καθιερώθηκε μέσα από αριστουργήματα όπως «Ο καλόγερος» του Λιούις, ο «Φρανκενστάιν» της Σέλεϊ, ο «Μέλμοθ ο περιπλανώμενος» του Μάτσουριν και τα έργα του Γουίλκι Κόλινς και του Πόε, όπου κυριαρχούν υποβλητικοί πύργοι και «ζωντανές» επαύλεις που κατοικούνται από σκοτεινούς ήρωες, αραχνοειδείς ενσαρκώσεις του Κακού, οι οποίοι παρασέρνουν ανυποψίαστους ανθρώπους στα ασαφή σύνορα μεταξύ λογικής και παραλογισμού. Για τον Δράκουλα ο πύργος δεν είναι απλώς το σπίτι του, είναι η προβολή στον χώρο της αρχαίας, ερεβώδους ψυχής του.

Ο Δράκουλας έχει χαρακτηριστικά ρομαντικού ήρωα. Η ψυχική του διάθεση επηρεάζει και επηρεάζεται από τα στοιχεία της φύσης. Αν και ο βαμπιρισμός τού είναι ανεπιθύμητος, χρησιμοποιεί προς όφελός του την ικανότητα της μεταμόρφωσης. Ο Στόκερ μετέρχεται του οχήματος του ζωομορφισμού για να εκφράσει τα συναισθήματα του ήρωά του. Μεγάλοι κυνόδοντες βγαίνουν όταν διψάει για αίμα, ενώ καταλαμβάνει σώματα ζώων για να αποκτήσει τις ιδιότητές τους. Η νυχτερίδα ταυτίστηκε για τόσες δεκαετίες με τον βρικόλακα, ώστε έπρεπε να επέμβει ο Μπάτμαν στα μέσα του 20ού αιώνα προκειμένου να αποκαταστήσει τη φήμη της.

Το έργο είναι γραμμένο το 1897, στο τέλος δηλαδή της βικτοριανής περιόδου και την αυγή του 20ού αιώνα. . Μεταξύ άλλων αποτελεί σχόλιο για την κατάρρευση της αριστοκρατίας την ίδια στιγμή που η κοινωνία μετρούσε τις πληγές της Βιομηχανικής Επανάστασης. Οι φριχτές συνθήκες διαβίωσης, τα πτωχοκομεία, η παιδική εργασία, οι ατελείωτες ώρες δουλειάς, οι ασθένειες από την αιθαλομίχλη ήταν ό,τι κόστισε το βιομηχανικό «θαύμα». Το βικτωριανό Λονδίνο μύριζε θάνατο, μα δεν ήταν νεκρό. Η εργατική τάξη ήταν τόσο σημαντική όσο ο άνθρακας. Χρήσιμη μέχρι να κάνει τη δουλειά της, παρασυρμένη σε ένα νοσηρό παιχνίδι θνητότητας και αθανασίας.

Ίσως η διαχρονική γοητεία του Δράκουλα να οφείλεται στο ότι εκφράζει τον πανανθρώπινο φόβο της μοναξιάς και του θανάτου. Ακόμη και την αιώνια προσπάθεια για ισορροπία μεταξύ ενστίκτων και λογικής. Όπως και να ’χει, το πολυεπίπεδο μυθιστόρημα του Στόκερ θα αποτελεί για πολύ καιρό ακόμη έμπνευση για ιστορίες που αντλούν τη θεματολογία τους από τα σκοτάδια της ύπαρξης.

Το μυθιστόρημα του Μπραμ Στόκερ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο στη σειρά Μεγάλες Αφηγήσεις, σε μετάφραση του Βασίλη Κιμούλη και εισαγωγή του Δημήτρη Στεφανάκη.