Το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης μου τηλεφώνησε στην εφημερίδα ένας κύριος 86 ετών. Μου συστήθηκε με το όνομά του και με αφορμή το θέμα Μπογδάνου με ρώτησε γιατί τα ΜΜΕ δεν γράφουν ποιος ήταν ο στρατηγός Γρίβας («που τον θεωρούμε και ήρωα», έτσι μου είπε) και ποιες ήταν οι ευθύνες του στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Δεν ήξερα τι να του απαντήσω και προτίμησα να τον αφήσω να τα πει, να τα βγάλει από μέσα του. Μου είπε για την οικογένειά του που ήταν Αιγυπτιώτες, που ήρθαν το ’32 στην Ελλάδα «νομίζοντας ότι ήρθαν στον παράδεισο», για τον αδερφό του και τον ίδιο, που ως αριστεροί και δημοκρατικοί άνθρωποι κυνηγήθηκαν σε όλη τους τη ζωή. Κάποια στιγμή λύγισε, η φωνή του έγινε κόμπος και δεν μπορούσε να συγκρατήσει τη συγκίνησή του από τα χρόνια που έφυγαν τόσο άδικα και τόσο δύσκολα. Γιατί το κυνήγι είναι κυνήγι, δεν είναι παίξε γέλασε.
Μπορεί κάποιοι να έζησαν μέχρι σήμερα, αλλά η ζωή όταν σου στερούν τις ομορφιές της είναι άγος, δεν είναι δώρο. «Είμαστε η χώρα που δοξάσαμε τους προδότες, κύριε» μου είπε, «που αποθεώσαμε τους Μπογδάνους και φυλακίσαμε τους ήρωες». Και ντράπηκα. Ντράπηκα γιατί δεν ήξερα τι να του απαντήσω. Τι να του πω που στα σχολεία μας μαθητές χαιρετούν ναζιστικά; Τι να του πω που κορυφαίοι υπουργοί όταν καλούνται να σχολιάσουν τον χαιρετισμό ανασύρουν τη σαχλαμάρα των δύο άκρων;
Δεν φτάνει που του στέρησαν μια καλή ζωή, που τον έστειλαν στις φάμπρικες της Γερμανίας, στις φυλακές και στα ξερονήσια, δεν φτάνει που του πήραν όσα αγαπούσε, που έφαγε πικρό ψωμί για όσα πίστευε και όσα δεν πίστευε, έρχονται τώρα και τον εξισώνουν με τον θύτη κάτι τύποι που πήγαιναν στα Εξάρχεια στις 6 το πρωί να τραβήξουν βίντεο την αφεντομουτσουνάρα τους «στο σπίτι του ταξικού εχθρού» και επιβραβεύτηκαν να ορίζουν την υγεία μας εν μέσω πανδημίας!
