Ακόμη και το επονομαζόμενο λίφτινγκ στην ιατροδικαστική υπηρεσία της χώρας ακολουθεί, όπως όλα δείχνουν, την πεπατημένη της απευθείας ανάθεσης στα «δικά μας παιδιά». Με υπογραφή του υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, το Eργαστήριο Υπολογιστικής Βιοϊατρικής του Πανεπιστημίου Πειραιά (ΠΑΠΕΙ) βαφτίστηκε το «μοναδικό» στην Ελλάδα που έχει τη δυνατότητα να φέρει εις πέρας τον εκσυγχρονισμό που επιδιώκει στην ιατροδικαστική υπηρεσία ο υπουργός και ανέλαβε με απευθείας ανάθεση έργο 751.235.34 ευρώ (με ΦΠΑ). Υπό κανονικές συνθήκες ο υπουργός θα έπρεπε να διενεργήσει ανοιχτό διαγωνισμό για να αξιολογηθούν οι προτάσεις των πανεπιστημίων που θα λάμβαναν μέρος.
Πόσο κανονικές όμως μπορούν να είναι οι συνθήκες όταν ειδικά αυτό το πανεπιστήμιο έχει πραγματικά μια μοναδικότητα, διαφορετική βέβαια από αυτή που περιγράφεται στην επίμαχη σύμβαση; Μέλος στην ερευνητική ομάδα του εν λόγω εργαστηρίου είναι και ο γιος της υπηρεσιακής γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης και δεξιού χεριού του υπουργού Βασιλικής Γιαβή.
Παινεύοντας… το σπίτι μας
Στη γραμμή Φλωρίδη είναι βεβαίως και η υπηρεσιακή γραμματέας. Η Β. Γιαβή στην πρώτη της αποκλειστική συνέντευξη στην εκπομπή «Ανοιχτές υποθέσεις» διαφήμισε και το έργο εκσυγχρονισμού της ιατροδικαστικής υπηρεσίας λέγοντας: «Eχουμε έρθει σε μια συνεργασία με το τμήμα Υπολογιστικής Βιοϊατρικής στο Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Πειραιώς, το οποίο έχει μοναδικότητα στην Ελλάδα γι’ αυτό που κάνει. […] Θα σταματήσουν (σ.σ.: ιατροδικαστικές υπηρεσίες) πια να λειτουργούν με το χαρτί και το μολύβι, αλλά θα πάνε στην εποχή της κάμερας, της φωτογραφικής μηχανής. Θα πάνε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Γι’ αυτό μιλάμε για ένα πρωτοποριακό σύστημα που θα μας πάει στον επόμενο αιώνα. Αρκεί να σας πω ότι στην Ευρώπη δεν υπάρχει σήμερα τέτοιο σύστημα».
Η σύμβαση μεταξύ του υπουργείου Δικαιοσύνης και του Πανεπιστημίου Πειραιώς αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το Εργαστήριο Υπολογιστικής Βιοϊατρικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς «είναι το μοναδικό στην Ελλάδα που ασχολείται συνδυαστικά με τη βιοϊατρική μηχανική και τεχνολογία, την επεξεργασία και ανάλυση ιατρικών δεδομένων, την ανάλυση ιατρικών εικόνων από ιστολογικές εξετάσεις, την ερμηνευσιμότητα – εξηγησιμότητα των αλγορίθμων μηχανικής μάθησης στον τομέα της υγείας, τη μεταφορά και αποθήκευση ιατρικών δεδομένων στο διαδίκτυο αντικειμένων, τη δημιουργία περιβαλλόντων για την ανεξάρτητη διαβίωση και τη βιοπληροφορική».
Η επίμαχη σύμβαση έχει ημερομηνία υπογραφής 15 Δεκεμβρίου 2023 και χρόνο υλοποίησης 24 μήνες. Το έργο πατάει πάνω στην ανάγκη της Δικαιοσύνης να εκσυγχρονιστεί και να γίνει αποδοτικότερη ως προς τον χρόνο απονομής της. Οπως όλα δείχνουν, η ανάθεση έγινε χωρίς να υπάρξει κώλυμα λόγω της στενής συγγενικής σχέσης της Β. Γιαβή με το μέλος στην ερευνητική ομάδα του εν λόγω εργαστηρίου.
«Ποια μοναδικότητα;»
Ως εφημερίδα ήρθαμε σε επαφή με στελέχη ελληνικών πανεπιστημίων, μεταξύ των οποίων της Κρήτης και της Θεσσαλίας, τα οποία διαθέτουν ανάλογα εργαστήρια που θα μπορούσαν να πραγματώσουν το συγκεκριμένο έργο. Μαντέψτε τι μας είπαν για την περίφημη μοναδικότητα…
Στελέχη των ΑΕΙ που για ευνόητους λόγους ζήτησαν να κρατήσουν την ανωνυμία τους χαρακτήρισαν την εν λόγω σύμβαση γενικόλογη και πρόσθεσαν ότι υπάρχουν πολλά εργαστήρια πανελλαδικώς που θα μπορούσαν να φέρουν εις πέρας το εν λόγω έργο.
«Αυτό που αναφέρεται ως το μοναδικό εργαστήριο με αυτήν τη δεξιότητα και αυτό το επιστημονικό αντικείμενο είναι αναληθές» τόνισε χαρακτηριστικά στο Documento ένας εκ των συνομιλητών μας και συμπλήρωσε: «Αυτά που απαιτούνται είναι πράγματα τα οποία πολλά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια της χώρας θα μπορούσαν να φέρουν εις πέρας. Αν υπήρχε μια διαγωνιστική διαδικασία, είμαι σίγουρος ότι θα συμμετείχαν».
Επιπρόσθετα, επισήμανε ότι «η μοναδικότητα πάνω στην οποία πατάει το κείμενο για να τεκμηριώσει τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης δεν τεκμαίρεται. Σειρά πανεπιστημίων όπως της Αθήνας, ο “Δημόκριτος”, της Κρήτης και το ΑΠΘ, θα μπορούσαν να φέρουν εις πέρας το έργο».
Το θέμα θεωρείται ταμπού στην ακαδημαϊκή κοινότητα, όμως φαίνεται πως η επίκληση της επίπλαστης μοναδικότητας ενός εργαστηρίου – ερευνητικού κέντρου δεν αφορά μόνο την επίμαχη σύμβαση. Με τον τρόπο αυτό πραγματώνεται η πλάγια χρηματοδοτική ροή προς τα υποχρηματοδοτούμενα ελληνικά πανεπιστήμια και γι’ αυτό τον λόγο όσοι μίλησαν στο Documento θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.
Εντέλει… εξειδικεύεται;
Το Documento απέστειλε σχετικά ερωτήματα στον επικεφαλής του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοϊατρικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, καθηγητή Ηλία Μαγκλογιάννη. Στην απάντησή του περιγράφει ακριβώς ένα κομμάτι της επίμαχης σύμβασης (αυτό που αμφισβήτησαν πρόσωπα από άλλα πανεπιστήμια), θέλοντας όμως να υπερασπιστεί τη μοναδικότητα του εργαστηρίου που διευθύνει ανέφερε:
«Το εργαστήριο, μεταξύ άλλων, ειδικεύεται στην ανάλυση ιατρικών εικόνων στον τομέα των ιστολογικών εξετάσεων και της αναγνώρισης και ανάλυσης τραυμάτων και δερματικών παθήσεων, την ερμηνευσιμότητα – εξηγησιμότητα των αλγορίθμων μηχανικής μάθησης στον τομέα της υγείας, τη μεταφορά και αποθήκευση ιατρικών δεδομένων στο διαδίκτυο αντικειμένων, τη δημιουργία υποδομών για την ανεξάρτητη διαβίωση και τη βιοπληροφορική, και την ενσωμάτωση μεγάλων γλωσσικών μοντέλων σε ιατρικά δεδομένα, γεγονός που το καθιστά μοναδικό στην περιοχή αυτή, η οποία σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την ιατροδικαστική διερεύνηση».
