Μαθημένη να κολυμπάει ενάντια στο ρεύμα, η πρωταθλήτρια της ξιφασκίας με τα παγκόσμια μετάλλια πορεύεται σε μοναχικό δρόμο και ονειρεύεται ολυμπιακή διάκριση
Η Δώρα Γκουντούρα βρίσκεται στο Nο2 της παγκόσμιας κατάταξης στο αγώνισμα της σπάθης στην ξιφασκία. Ωστόσο τα όνειρά της για ολυμπιακό μετάλλιο στο Παρίσι περνούν από μια αλλόκοτη στενωπό. Στο 5 της ίδιας λίστας, με ελάχιστη διαφορά, βρίσκεται μια άλλη Ελληνίδα, η Δέσποινα Γεωργιάδου. Ο κανονισμός αναφέρει ότι κάθε χώρα μπορεί να εκπροσωπηθεί από μία και μόνο αθλήτρια, χωρίς αστερίσκους και παραθυράκια. Μία από τις κορυφαίες ξιφομάχους στον κόσμο, μία από τις καλύτερες Ελληνίδες αθλήτριες, θα δει τους αγώνες από την τηλεόραση, ενώ η «Διόσκουρή» της μπορεί να επιστρέψει από το Παρίσι με ένα γυαλιστερό κειμήλιο στο στήθος. «Με τη Δέσποινα δεν έχω πρόβλημα, αλλά είναι πολύ άδικο για όλους αυτό που συμβαίνει» λέει η Γκουντούρα στο Documento. Η Γεωργιάδου γυμνάζεται πια στη Γαλλία, ενώ η 26άχρονη Δώρα Γκουντούρα, με δύο παγκόσμια μετάλλια στο παλμαρέ της (2019, 2023), μισή Λαρισαία και μισή Κρητικιά, παλεύει εν Αθήναις με τη μόνιμη τρικυμία που δέρνει τον ελληνικό αθλητισμό.
Δώρα, σε αυτήν τη συνέντευξη θέλεις να πεις το παράπονό σου ή προτιμάς να εμφανιστείς αισιόδοξη και ακατάβλητη;
Ξέρεις, είναι πολύ δικές μου αυτές οι πλευρές και οι δύο. Είναι δύσκολο να κάνει κάποιος πρωταθλητισμό στη σημερινή Ελλάδα. Δεν με ενοχλεί να δυσαρεστήσω κάποιους, αλλά γενικά προτιμώ να εστιάζω στα θετικά και να μη χαλάω την ψυχολογία μου.
Μα έξι μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες κάνεις προπόνηση σε μια μισοφωτισμένη αίθουσα στο ΟΑΚΑ και μπορεί να μείνεις «άστεγη».
Η ΚΑΕ Παναθηναϊκός πήρε τα γήπεδα και θέλει να τα χρησιμοποιήσει για τους δικούς της σκοπούς, όπως έχει κάθε δικαίωμα. Μέχρι το καλοκαίρι πρέπει να φύγουμε. Γίνεται μια κινητοποίηση για να δημιουργηθεί το «σπίτι του ξιφομάχου», μια εγκατάσταση που θα στεγάζει και άλλα αθλήματα, αλλά δεν έχει ξεκινήσει κάτι. Εμείς οι αθλητές τα μαθαίνουμε τελευταίοι, απλώς μας τα ανακοινώνουν. Η ανασφάλεια είναι δεδομένη. Και αν δεν γίνει τίποτε; Η ξιφασκία δεν μπορεί να στεγαστεί σ’ ένα γήπεδο μπάσκετ. Το προπονητήριο πρέπει να έχει έκταση αρκετά τετραγωνικά, αφού οι πίστες είναι μόνιμες. Δεν αφαιρούνται ούτε είναι εύκολο να συναρμολογηθούν ξανά.
Αλλού δηλαδή είναι καλύτερα; Για το εξωτερικό μιλάω.
Υπάρχει διαφορά στις υποδομές, στη στήριξη, την υγειονομική περίθαλψη. Ο ερασιτέχνης αθλητής στην Ελλάδα αγωνίζεται ανασφάλιστος. Εάν έχουμε κάλυψη, το οφείλουμε στον Σπύρο Καπράλο, που φρόντισε για συνεργασία με μεγάλα νοσοκομεία. Οσο μπορώ να κάνω ποιοτική προπόνηση στον τόπο μου θα επιλέγω την Ελλάδα. Εάν όμως δω ότι πέφτω σε τέλμα, τότε ναι, θα σκεφτώ το εξωτερικό, μαζί με τον προπονητή μου.
Η αίσθησή μου είναι ότι είστε τρελοί για δέσιμο.
Ναι, λιγάκι… Μπορείς να το πεις κι έτσι! Χρειάζεται μια δόση τρέλας για να γίνουν τα όνειρα πραγματικότητα. Πρέπει αρχικά να αγαπάς αυτό που κάνεις. Εάν έχεις απώτερο σκοπό το κέρδος ή τη δόξα, ασχολήσου καλύτερα με κάτι άλλο. Απαιτείται επίσης ισχυρό υποστηρικτικό πλαίσιο, όπως αυτό που έχω εγώ με την οικογένεια, τον προπονητή, τους φίλους μου, τους χορηγούς που πίστεψαν σε μένα χωρίς να περιμένουν κάποιο όφελος. Τέλος, χρειάζονται γερό στομάχι και σκληρό πετσί για να αντέχεις αυτά που βλέπεις και ακούς. Την παράνοια που αντιμετωπίζεις…
Ποια είναι αυτή η παράνοια; Και πώς αντιμετωπίζεται;
Παράνοια είναι όταν πρέπει να εξηγώ τα αυτονόητα. Οτι χρειάζομαι κάποια οδοιπορικά για να ζήσω. Οτι πρέπει να υπάρχει στο προπονητήριο θέρμανση για να μην κρυώνω. Ντουζιέρες για να κάνω μπάνιο. Δεν μου αρκεί ένα χτύπημα στην πλάτη και μια κουβέντα παρηγοριάς. Τελικά ακολουθώ αυτό που μου λένε οι φίλοι μου. «Μην εστιάζεις στα αρνητικά, μάθε να ζεις με αυτά που έχεις» με συμβουλεύουν.
Ο πρωταθλητισμός στην Ελλάδα είναι μάχη επιβίωσης.
Ακριβώς. Αυτό λέω στον εαυτό μου για να παρηγορούμαι και να παίρνω αυτοπεποίθηση. «Δώρα, αφού άντεξες να κάνεις πρωταθλητισμό στην Ελλάδα, μπορείς να κάνεις τα πάντα. Μη μιζεριάζεις, προχώρα παρακάτω». Αντίθετα με τους επαγγελματίες του μπάσκετ ή του ποδοσφαίρου που ζουν προστατευμένοι σε φούσκα και τα βρίσκουν όλα έτοιμα, οι ερασιτέχνες αθλητές είναι σε ποσοστό 90% αυτάρκεις. Και έτοιμοι για τη ζωή μετά τον αθλητισμό.
Είσαι όμως ερασιτέχνης ή επαγγελματίας; Δεν αναφέρομαι προφανώς στις αποδοχές.
Επαγγελματίας εκατό τοις εκατό. Κι ας μη με ξέρει ο κόσμος, δεν έχω ψώνιο με την αναγνωρισιμότητα. Οποιος θέλει να γίνει γνωστός μπορεί να πάει στα ριάλιτι και τα μεσημεριανάδικα και πάντως όχι στον αθλητισμό. Εχω χτίσει τη ζωή μου γύρω από την ξιφασκία. Απλώς δεν έχω τις αμοιβές και τις παροχές. Πρέπει να τρέξω μόνη για να βρω διατροφολόγο, ψυχολόγο, φυσιοθεραπευτή, δεν έχω τίποτε έτοιμο. Και να τους πληρώσω από την τσέπη μου φυσικά.
Και πώς βιοπορίζεσαι;
Αυτή την εποχή είμαι σχετικά καλά. Καλύτερα από πριν. Ο κόσμος βλέπει στα social media ότι έχουμε χορηγούς και νομίζει ότι παίρνουμε χρήματα από αυτούς. «H Γκουντούρα βγάζει λεφτά» θα πουν. Οχι. Ενας σπόνσορας θα προσφέρει υλικό, άλλος συμπληρώματα διατροφής. Ετσι με απαλλάσσουν από κάποια έξοδα, αλλά δεν φέρνουν ψωμί στο τραπέζι. Ευτυχώς έχω δύο μεγάλους χορηγούς που με στηρίζουν. Αυτούς και τον κ. Καπράλο…
Πόσα άτομα θα ανέβαζες δίπλα σου στο βάθρο εάν μπορούσες;
Βαριά βαριά δέκα ανθρώπους. Τον δικό μου κύκλο. Αυτούς που έχουν αποδείξει σε βάθος χρόνου ότι στέκονται έμπρακτα δίπλα μου στα εύκολα και τα δύσκολα. Και το κάνουν με την καρδιά τους.
Εχεις τον ίδιο προπονητή, τον Θανάση Δελενίκα, από το ξεκίνημα της καριέρας σου.
Ναι, μεγαλώσαμε και εξελιχθήκαμε μαζί. Δεν έχω λόγο να αλλάξω, αν και πολλοί, τάχα ειδήμονες, με συμβουλεύουν για το αντίθετο. Πέρα από τον συναισθηματικό παράγοντα θέλω να διαπιστώνω δύο πράγματα: πρώτον, ότι με τα διδάγματά του συνεχίζω να κερδίζω και να προοδεύω και, δεύτερον, ότι και ο ίδιος ψάχνεται για να γίνεται ολοένα καλύτερος. Εάν δεν ίσχυαν τα παραπάνω, μπορεί να σκεφτόμουν διαφορετικά. Εχει φάει και ο προπονητής μου άφθονο πόλεμο, ειδικά στις αρχές…
«Πόλεμος» είναι βαριά λέξη, Δώρα.
Η αμφισβήτηση ξεκινάει από νωρίς. Λένε ότι όλα οφείλονται στην τύχη ή στο ταλέντο του αθλητή. Θα ασπαστώ το αγαπημένο ρητό της μάνας μου: «Οσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια». Οταν δεν μπορείς να φτάσεις στο μπόι του άλλου τού ροκανίζεις τα πόδια για να τον κατεβάσεις στο δικό σου επίπεδο και να αποκτήσεις αξία. Να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα, δεν λένε; Τα αποτελέσματα βέβαια κάνουν τους καλοθελητές να φαίνονται ανόητοι. Τώρα μεγάλωσε πολύ η ψαλίδα, δεν μπορούν πια να μας μειώσουν.
Ζωή κανονική έχεις; Είσαι ένας νέος άνθρωπος 26 ετών.
Ναι, προσπαθώ να έχω, όσο αφοσιωμένη κι αν είμαι στο άθλημά μου. Εάν όλη σου η μέρα είναι ξιφασκία, καίγεσαι. Χρειάζεται και μια παύση. Να βγαίνεις παραέξω, να ακούς την πραγματική ζωή, να διατηρείς κοινωνικές σχέσεις, να μην εγκλωβίζεσαι στα 20 άτομα του μικρόκοσμού σου. Βλέπω θέατρο, έχω χόμπι, είμαι άνθρωπος που ψάχνεται.
Φαίνεσαι κατασταλαγμένη και σίγουρη για τον εαυτό σου.
Δεν είμαι πάντα έτσι. Οταν περνάω τις μαύρες μου, περνάω δύσκολα. Βλέπω μπροστά μου το ένα εμπόδιο μετά το άλλο και να μην ανοίγει ο ορίζοντας και μου φαίνεται βουνό. Τότε χρειάζομαι βοήθεια, μια κουβέντα, μια αγκαλιά, ένα ερέθισμα. Στήριξη. Η δουλειά γίνεται μέσα μου, αλλά κανένας δεν μπορεί να ποντάρει μόνο στον εαυτό του. Εάν κάποιος τα βγάζει πέρα ολομόναχος, θα ήθελα να μου το διδάξει κι εμένα. Επιτυχημένος είναι όποιος ξανασηκώνεται όταν πέφτει. Ευάλωτοι είναι ακόμη και οι πιο σκληροί.
Και πότε γυαλίζει το μάτι σου;
Οταν με κοροϊδεύεις μες στη μούρη μου και υποτιμάς τη νοημοσύνη μου. Προτιμώ τη σκληρή ειλικρίνεια και την ντομπροσύνη παρά την κοροϊδία. Πες μου ευθέως ότι δεν με γουστάρεις, δεν έχω πρόβλημα, θα το εκτιμήσω. Αρκεί να μην ξεπερνάς τα όρια της ευγένειας. Την αγένεια δεν την αντέχω.
Τι σημαίνει για σένα η φράση «Με το σπαθί μου»;
Θα την ξεστομίσω εάν φτάσω στον τερματισμό χωρίς εύνοια. Μπορεί να πάρω ίδιο μετάλλιο με τον ευνοημένο υπερόπτη που θα ξεκινήσει δύο βατήρες μπροστά από μένα επειδή ίσως έχει πολιτικό μέσο, αλλά εγώ θα είμαι εντάξει με τον καθρέφτη μου. Θα έχω ξεπεράσει τα όριά μου και θα έχω κερδίσει με το σπαθί μου.
«Με ποιον μίλησα; Ποιον άγγιξα; Κι αν κολλήσω κορονοϊό;»
Στο Τόκιο ταξίδεψες με ελπίδες διάκρισης αλλά αποκλείστηκες στον γύρο των 32.
Ναι, και με πείραξε πολύ. Το πήρα βαριά, περισσότερο επειδή δεν μπόρεσα να ζήσω τη στιγμή. Ψυχολογικά δεν ήμουν εκεί. Οι συνθήκες με την πανδημία με επηρέασαν πολύ. Υπήρχε ανασφάλεια, η προπόνηση δεν γινόταν σωστά, έλειπε η συγκέντρωση. Είχαμε στο μυαλό μας χίλια πράγματα και όχι τον αγώνα. «Με ποιον μίλησα; Ποιον άγγιξα; Κι αν κολλήσω κορονοϊό και δεν αγωνιστώ;». Κάθε εμπόδιο για καλό, όμως.
Το καταλαβαίνεις εκ των προτέρων ότι δεν θα πας καλά;
Μερικές φορές νιώθω από πριν αδύναμη. Είναι ένα φίλινγκ, ένα βαρύ αίσθημα, που δεν δαμάζεται εύκολα. Πάντως η ξιφασκία είναι παιχνίδι στρατηγικής, τακτικής, σαν σκάκι. Καλός είναι ο ξιφομάχος που κρύβει τα ελαττώματα και αναδεικνύει επιδέξια τα προτερήματά του.
Η ηρεμία είναι προτέρημα ή ελάττωμα;
Εγώ προτιμώ την επίθεση από την άμυνα, αλλά στον αγώνα δεν χρειάζεται δυναμισμός – αρκεί ένα άγγιγμα για να νικήσεις. Ειδικά στις γυναίκες δεν κερδίζει στην ξιφασκία αυτή που βαράει και που καρφώνει αλλά εκείνη που μπορεί να στήσει παγίδες. Μια αθλήτρια που νιώθει αγρίμι δεν θα άντεχε ούτε τον εαυτό της. Θα ήταν ψυχοφθόρος ο εκνευρισμός. Εγώ είμαι τελείως άκακη, αλλά δεν φοβάμαι τις συγκρούσεις. Θα διεκδικήσω πάντοτε όσα μου αναλογούν, αλλά τίποτε παραπάνω.
