Μπιλιετάκια που ζητούν πρόσθετες πληροφορίες αποστέλλουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες στους Ελληνες καταθέτες που έχουν βγάλει τα λεφτά τους στο εξωτερικό πριν από τα capital controls το καλοκαίρι του 2015.
Ολλανδικές και γερμανικές τράπεζες αποστέλλουν στους Ελληνες «μικροκαταθέτες» της τάξης των 100.000 και 150.000 ευρώ statements, έντυπες φόρμες πάνω στις οποίες θα πρέπει να εγγράψουν συμπληρωματικά στοιχεία για την επαγγελματική τους ιδιότητα, την προέλευση των χρημάτων, τον λόγο που τα έβγαλαν στο εξωτερικό και βεβαίως φορολογικά στοιχεία, όπως τον ΑΦΜ τους. Οι ελληνικές τράπεζες είναι ενημερωμένες για την εξέλιξη αυτή, η οποία εκτυλίσσεται εδώ και τουλάχιστον δύο μήνες. Οι εγχώριοι τραπεζίτες εκτιμούν ότι σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή αν οι Ελληνες αποταμιευτές του εξωτερικού δεν απαντήσουν στο αίτημα αποστολής στοιχείων προς τις τράπεζες του εξωτερικού, τότε θα επιβληθούν προμήθειες διατήρησης των χρημάτων τους στο εξωτερικό! Κάτι που ήδη συμβαίνει στις γερμανικές τράπεζες, αν σκεφτεί κανείς ότι η Γερμανία όχι μόνο έχει μηδενικό επιτόκιο απόδοσης καταθέσεων, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικό. Κατάσταση που πρακτικά σημαίνει ότι οι γερμανικές τράπεζες κατ’ ουσία λειτουργούν σαν πάρκινγκ κεφαλαίων, αφού για να δέχονται καταθέσεις όχι μόνο δεν δίνουν τόκους αλλά… πληρώνονται τελικά.
Η επιστροφή κεφαλαίων
Ο Τ. Ζαμάνης, υπεύθυνος συναλλαγών της Beta Χρηματιστηριακή ΑΕΠΕΥ, μιλώντας στο Documento επισημαίνει ότι «όσο διαρκούν τα capital controls τόσο στις ευρωπαϊκές τράπεζες όσο και στις ελληνικές δεν θεωρώ πιθανό να επιστρέψει μεγάλος αριθμός κεφαλαίων στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα. Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, όμως, τουλάχιστον τελευταία και όπως αποτυπώνεται από τα βασικά μεγέθη, τείνει να χτίσει την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία που απαιτούνται για την επιστροφή κεφαλαίων στην χώρα». Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι «πιθανότερο το σενάριο για κάποιον που έχει βγάλει τα χρήματά του σε τράπεζα του εξωτερικού να επιστρέψει 2% με 3% των κεφαλαίων του στη χώρα και να επενδύσει είτε σε μετοχές είτε σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, τα οποία τελευταία οδεύουν προς σταθερές αποδόσεις της τάξης του 3,5-3,8% ή ακόμη σε ομολογιακές εκδόσεις ελληνικών επιχειρήσεων, όπως ο Μυτιληναίος, η Sunlight, o ΟΠΑΠ και η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή».
Πηγές από ελληνική συστημική τράπεζα αναφέρουν στο Documento ότι οι γερμανικές τράπεζες υφίστανται σαρωτικούς ελέγχους από την κεντρική τράπεζα της χώρας τους, την Bundesbank, για λόγους που συνδέονται με το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, και δεν τις συμφέρει να διατηρούν «μικροκαταθέσεις» της τάξης των 100-250 χιλιάδων ευρώ και μάλιστα να είναι υποχρεωμένες να πληρώνουν και τόκο σε κάθε λήξη. Οπότε ζητούν από τους Ελληνες ή άλλους ξένης υπηκοότητας καταθέτες να τις αποσύρουν ή να τις στρέψουν σε άλλου είδους επενδύσεις, όπως μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, που όμως ενέχουν ρίσκο.
Ολοι συμφωνούν πάντως ότι χρειάζεται πολύς χρόνος ακόμη μέχρις ότου επιστρέψει μεγάλο ποσοστό των ελληνικών αποταμιεύσεων από το εξωτερικό. «Ας μην ξεχνάμε ότι χρειάστηκαν δύο περίπου χρόνια την περίοδο 2012-14 για να επιστρέψουν γύρω στα 10-15 δισ. ευρώ στις τράπεζες – και αυτό σε περίοδο που δεν υπήρχαν capital controls. Επίσης, αυτά τα πράγματα θέλουν χρόνο και ηρεμία» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, φαίνεται ότι το μέτρο που επιτρέπει σε όσους επιστρέψουν από το εξωτερικό τις καταθέσεις τους στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα να κάνουν ανάληψη έως και το 50% του ποσού αρχικά και 100% πλέον δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα, καθώς –όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές– ο φόβος εξακολουθεί να κυριαρχεί και θα ενταθεί, δεδομένων και των όποιων πληροφοριών θα διαρρέουν μέχρι την οριστικοποίηση των stress tests.