Το επεισόδιο της περασμένης Κυριακής –με τους πέντε κρανοφόρους της διαβόητης ΔΡΑΣΗΣ να δέρνουν ανηλεώς έναν πολίτη, ο οποίος είχε την αποκοτιά να διαμαρτυρηθεί για την αυταρχική και άξεστη συμπεριφορά τους– δεν ήταν ακριβώς όπως φαίνεται στις εικόνες που κυκλοφόρησαν στα κοινωνικά δίκτυα. Ήταν χειρότερα… πολύ χειρότερα. Όχι διότι οι εικόνες δεν αποτυπώνουν την αναίτια βία που ασκήθηκε στον νεαρό –ο οποίος ούτε καν αντιστεκόταν, προσπαθούσε απλώς να ξεφύγει, όπως ενστικτωδώς θα έπραττε κάθε ζωντανός που κινδύνευε– αλλά γιατί ο φακός δεν μπόρεσε να συλλάβει το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ξετυλίχτηκε το επεισόδιο.
Η Νέα Σμύρνη δεν είναι Εξάρχεια. Η πλατεία της δεν μοιάζει στο ελάχιστο με το γνωστό τρίγωνο που ανοίγεται μπροστά από την μπλε πολυκατοικία, αυτό που κατά καιρούς καταλαμβάνεται από ακτιβιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων, από αντεξουσιαστές στοχαστικούς ή «μπαχαλάκηδες», από ναρκομανείς κάποτε και βαποράκια, ανάλογα τη συγκυρία και τις τάσεις του κοινωνικού και πολιτικού περιθωρίου. Η ευρύχωρη πλατεία της Νέας Σμύρνης, μαζί με το περιποιημένο άλσος και την ενδιάμεση Καρύλλου αποτελούν τον πυρήνα της πόλης, εκεί όπου καθημερινά ξεδιπλώνονται οι μικρές ιστορίες ενός αμέριμνου μεσοαστικού κόσμου που καλύπτει ολόκληρο το ηλικιακό και αισθητικό φάσμα. Χαρούμενα παιδιά με μπάλες ή ποδήλατα, έφηβοι που φωνασκούν και αγκαλιάζονται, κομψευόμενοι και ωραίες να χαριεντίζονται στα καφέ, ευγενικές κυρίες με κατοικίδια, συνταξιούχοι που αναπολούν, βολεμένοι διανοούμενοι που καταγίνονται σε αναλύσεις – μια πλατεία όπου άνετα θα μπορούσε να γυριστεί μια σπονδυλωτή ταινία των μικρών καθημερινών.
Σε αυτό το χαλαρό, σχεδόν ειδυλλιακό σκηνικό ενέσκηψε αίφνης την Κυριακή η βαρβαρότητα. Ξεδιπλώθηκε δίχως να νοιάζεται διόλου να δικαιολογηθεί, δίχως να προσπαθεί στο ελάχιστο να καλυφθεί. Αυτό ήταν το βαθιά τρομακτικό. Ο αυταρχισμός που ξεδιπλώνεται απενοχοποιημένα, δίχως έγνοια για την όποια νομιμοποίηση, είναι πιο τρομακτικός ακόμη και από την εικόνα ενός κλομπ σε ανθρώπινο κεφάλι. Η Νέα Σμύρνη είναι το είδος της πόλης που κάθε φιλόδοξος φιλελεύθερος θα έταζε στους ψηφοφόρους του. Κι ίσως το απόλυτο όνειρο ενός γνήσιου φιλελεύθερου θα ήταν να μετατρέψει κάποια στιγμή τα Εξάρχεια σε Νέα Σμύρνη. Πώς λοιπόν τούτη η κυβέρνηση, που ομνύει ακαταπαύστως στον φιλελευθερισμό, κατάφερε σε λιγότερο από μια εβδομάδα να μετατρέψει τη Νέα Σμύρνη σε Εξάρχεια;
Δεν ήταν προφανώς η κακιά στιγμή – και μάλλον όχι μόνο το πασίγνωστο έλλειμμα παιδείας των οργάνων της τάξης. Είναι που η πολιτεία δεν νοιάζεται πλέον να θεμελιώσει την εξουσία της στην κοινωνική συνοχή. Το φανερώνουν πολλά, μα πιο καθαρά η διαχείριση της πανδημίας. Ελάχιστες επενδύσεις στην υγεία, ανύπαρκτες σε συγκοινωνίες και σχολεία· αλλεπάλληλα lockdowns μόνο, έλεγχος της πληροφορίας και επίδειξη πυγμής. Και στιγματισμός της όποιας αντίστασης ως αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Βρισκόμαστε μπροστά στην αυταρχική μετάλλαξη της δημοκρατίας μας. Αψευδής μάρτυς, ανάμεσα σε άλλα, η διάχυση των αυταρχικών πρακτικών σε ολοένα και περισσότερες περιοχές, σε ολοένα και περισσότερες κατηγορίες πληθυσμού.
Την ώρα που γράφονται τούτες τις γραμμές το ελικόπτερο φτερουγίζει ακόμη κάνοντας κύκλους πάνω από την πλατεία – η Νέα Σμύρνη έγινε εν μια νυκτί ύποπτη, επιτηρούμενη περιοχή.
Τρίτη, 9 Μαρτίου 2021, ώρα 10 μ.μ.
