Οι προβληματισμοί στο φετινό φόρουμ της Deutsche Welle για την ενημέρωση ενόψει ενός μέλλοντος που προοιωνίζεται ζοφερό
Στο φετινό φόρουμ της Deutsche Welle για τις εξελίξεις και τις προοπτικές στο πεδίο του δημόσιου γραπτού και προφορικού λόγου των Μέσων ξετυλίχτηκαν θεματικές που ενδιαφέρουν άμεσα τους πολίτες και την ποιότητα ενημέρωσής τους, καθώς και το πώς η δημοσιογραφία μπορεί να γεφυρώσει τις κοινωνικές διαφορές.
Ξεδιπλώθηκαν επιχειρήματα και απόψεις από το τι σημαίνει συμπεριληπτική δημοκρατία μέχρι αν είναι δυνατό οι δημοσιογράφοι να αντικατασταθούν από chatbots τεχνητής νοημοσύνης. Ολα αυτά όμως γίνονται τη στιγμή που στις Βρυξέλλες οι κεφαλές της Ευρώπης συζητούν ένα νόμο που επιτρέπει τις υποκλοπές για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Προκλήσεις
Ενα από τα κύρια θέματα της διημερίδας για τη δημοσιογραφία ήταν η κοινωνική λειτουργία που επιτελούν τα Μέσα. Δηλαδή το πώς μπορούν να απαντήσουν, χωρίς να ξεχνούν ότι είναι επιχειρήσεις, στις νέες πολιτισμικές προκλήσεις που θέτει η ανάγκη για συμπεριληπτι-κότητα. Οι διακρίσεις στην κοινωνία είναι επίμονα υπαρκτές ακόμη και σήμερα, ενώ οι πρόοδοι σε πεδία όπως οι μελέτες φύλου θέτουν συνεχώς νέες προκλήσεις για τον λόγο που χρησιμοποιείται από τα Μέσα. Παράλληλα συζητήθηκε και ο τρόπος με τον οποίο οι διαχωρισμοί με βάση το χρώμα του δέρματος ή την κοινωνική θέση των πολιτών δεν θα αποτελούν παράγοντα αποξένωσης του αναγνώστη από τα κοινά.
Επίσης, μεγάλο βάρος στη συζήτηση δόθηκε για τον τρόπο που τα Μέσα πρέπει να ανταποκριθούν απέναντι σε διάφορων ειδών κρίσεις, από τη φτώχεια που σοβεί σε απομακρυσμένα μέρη της γης μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ειδική μνεία όμως έγινε για τον ελεγκτικό ρόλο που πρέπει να παίζει η δημοσιογραφία σε σχέση με την εξουσία.
Το φόρουμ από το 2008 δίδει ένα βραβείο ελευθερίας του λόγου, το οποίο φέτος πήρε ο Οσκαρ Μαρτίνες, δημοσιογράφος από το Ελ Σαλβαδόρ που αποκαλύπτει τα σκάνδαλα της κυβέρνησης Μπουκέλε, ο οποίος από το 2022 έχει επιβάλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη χώρα και έχει επανειλημμένα απειλήσει δημοσιογράφους. «Πρέπει να αποκαλύπτουμε τις σκοτεινές γωνίες της εξουσίας» είπε ο Μαρτίνες λαμβάνοντας το βραβείο. Ομως οι αποκαλύψεις γίνονται όλο και πιο δύσκολες στην Ευρώπη, μιας και η ΕΕ αφήνει παραθυράκια για υποκλοπές σε νέο νόμο που συζητήθηκε αυτή την εβδομάδα.
Για «εθνικούς λόγους»
Οι δημοσιογράφοι στην ΕΕ θα πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους υπό καθεστώς ανασφάλειας, μιας και αν περάσει ένας νέος νόμος που συζητείται αυτές τις μέρες στις Βρυξέλλες, θα επιτρέπεται σε κυβερνήσεις να παρακολουθούν νόμιμα δημοσιογράφους για εθνικούς λόγους… Ο νέος νόμος υποτίθεται ότι θα εξασφαλίζει την ελευθεροτυπία, όμως μια σειρά από κυβερνήσεις, όπως εκείνες της Γαλλίας και της Ελλάδας, διατυπώνουν ενστάσεις που τους δίνουν τη δυνατότητα για «κουτσούρεμα» της ελευθερίας του Τύπου, παρά το γεγονός ότι δέχονται πιέσεις για υποκλοπές με κατασκοπευτικά λογισμικά. Η επιμονή της Γαλλίας ήταν να υπάρξει μεγαλύτερη εξαίρεση στο σύνολο του νόμου για να γίνεται πιο εύκολα η παρακολούθηση, ενώ πίσω από αυτήν τη θέση κρύφτηκαν και κυβερνήσεις όπως η ελληνική, που δεν κρύβει ότι αρέσκεται σε τέτοιες μεθόδους.
Ετσι, με πρόφαση την προστασία της δημόσιας σφαίρας από απειλές όπως η τρομοκρατία ανοίγει ο δρόμος για την υπονόμευση του δημοσιογραφικού έργου.