Καθώς την Τρίτη ολοκληρώνεται η ψηφοφορία για τα δημοψηφίσματα που διεξάγονται σε τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας οι οποίες ελέγχονται από τη Μόσχα, η ένταξή τους στη Ρωσία ενδέχεται να ανακοινωθεί ήδη από το τέλος της εβδομάδας, πιθανότατα την Παρασκευή, τη στιγμή που ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται με αμείωτη ένταση. Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι πιθανό να ανακοινώσει την ένταξη κατεχόμενων περιφερειών της Ουκρανίας στη Ρωσική Ομοσπονδία κατά την ομιλία που θα εκφωνήσει στο κοινοβούλιο στις 30 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο Άμυνας, ενώ ουκρανός προεδρικός σύμβουλος δήλωσε πως οι Ουκρανοί, που βοηθούν στη διενέργεια των δημοψηφισμάτων, θα αντιμετωπίσουν κατηγορίες για προδοσία και ποινές κάθειρξης τουλάχιστον πέντε ετών.
Δείτε επίσης: Δημοψηφίσματα στην Ουκρανία για προσάρτηση στη Ρωσία: Τα στοιχεία – κλειδιά για την κάθε περιφέρεια
Τα δημοψηφίσματα, που βρίσκονται σε εξέλιξη σε τέσσερις ουκρανικές επαρχίες, πρόκειται να ολοκληρωθούν σήμερα και «οι ηγέτες της Ρωσίας είναι σχεδόν σίγουρο πως ελπίζουν ότι μια ανακοίνωση για την ένταξη των περιοχών αυτών στη Ρωσική Ομοσπονδία θα θεωρηθεί δικαίωση της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης και θα ενισχύσει την πατριωτική υποστήριξη της σύγκρουσης», ανέφερε κατά την καθημερινή ενημέρωση που κάνει μέσω του Twitter το βρετανικό υπουργείο Άμυνας.
Στο μεταξύ, ο ουκρανός προεδρικός σύμβουλος Μιχαΐλο Ποντολιάκ δήλωσε σε συνέντευξή του στην ελβετική εφημερίδα Blick πως «έχουμε καταλόγους με ονόματα ανθρώπων οι οποίοι έχουν συμμετάσχει με κάποιον τρόπο» στην πραγματοποίηση των δημοψηφισμάτων.
«Μιλάμε για εκατοντάδες συνεργάτες (των δυνάμεων κατοχής). Θα διωχθούν για προδοσία. Αντιμετωπίζουν ποινές κάθειρξης τουλάχιστον πέντε ετών», πρόσθεσε.
Ο Ποντολιάκ δήλωσε πως οι Ουκρανοί που υποχρεώθηκαν να ψηφίσουν δεν θα τιμωρηθούν.
Η Μόσχα ελπίζει να προσαρτήσει τις επαρχίες της Χερσώνας, του Λουχάνσκ, του Ντονέτσκ και της Ζαπορίζια στην ανατολική και τη νότια Ουκρανία, οι οποίες αποτελούν περίπου το 15% της Ουκρανίας.
Αποτελέσματα γρήγορα
Αν και το Κίεβο, δυτικές χώρες και πολλοί παρατηρητές θεωρούν τις ψηφοφορίες αυτές που διεξάγονται στις ελεγχόμενες από τη Ρωσία περιοχές της Ουκρανίας «ψευδοδημοψηφίσματα», η Μόσχα σκοπεύει να τηρήσει τα προσχήματα μιας νόμιμης διαδικασίας.
Τα «προκαταρκτικά αποτελέσματα» αναμένεται να ανακοινωθούν από τις «εκλογικές επιτροπές» που έχει ορίσει τη Μόσχα σε κάθε περιοχή το νωρίτερο σήμερα το βράδυ ή τις επόμενες ημέρες.
Ψηφοφορία εξπρές στη Δούμα
Αν κερδίσει το «ναι» — κάτι για το οποίο δεν υπάρχουν αμφιβολίες—,το ρωσικό κοινοβούλιο θα ψηφίσει μια συνθήκη που θα επισημοποιεί την ένταξη των τεσσάρων αυτών περιοχών στο ρωσικό έδαφος.
Τα ρωσικά πρακτορεία TASS και Ria Novosti, επικαλούμενα κοινοβουλευτικές πηγές, μετέδωσαν στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου ότι το σχετικό νομοσχέδιο ενδέχεται να κατατεθεί στη Δούμα σήμερα το βράδυ και να υιοθετηθεί την επομένη στη διάρκεια έκτακτης συνεδρίασης.
Ο πρόεδρος της Δούμας, Βιάτσεσλαβ Βολοντίν, δήλωσε την Παρασκευή ότι «θα στηρίξει» την ενσωμάτωση των ελεγχόμενων από τους φιλορώσους περιοχών στη Ρωσία, έπειτα από δημοψήφισμα.
Το νομοσχέδιο θα πρέπει στη συνέχεια να περάσει από την άνω βουλή, το Συμβούλιο της Ομοσπονδίας. Πρόκειται για μια τυπική διαδικασία που ενδέχεται να έχει ολοκληρωθεί την Τετάρτη ή την Πέμπτη, σύμφωνα με τα ρωσικά πρακτορεία.
Πούτιν
Μετά την ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ενδέχεται να εκφωνήσει ομιλία ήδη στις 30 Σεπτεμβρίου για να ανακοινώσει επισήμως την προσάρτηση των ουκρανικών περιοχών.
Κάποια μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ότι ενδέχεται να εκφωνήσει ομιλία ενώπιον όλων των κοινοβουλευτικών στο Κρεμλίνο, ενώ άλλα εκτιμούν ότι ίσως μιλήσει σε ένα από τα δύο σώματα του κοινοβουλίου.
Το TASS μετέδωσε ότι τα μέλη του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας έχουν κληθεί να κάνουν τρία διαγνωστικά τεστ για την covid-19 ενόψει ενός «σημαντικού γεγονότος» την Παρασκευή, ένα αυστηρό υγειονομικό μέτρο το οποίο πρέπει να ακολουθούν όταν συναντώνται με τον Πούτιν.
Ωστόσο δεν αποκλείεται ο Ρώσος πρόεδρος να μιλήσει πριν την Παρασκευή.
Το 2014 είχε υπογράψει τη συνθήκη ένταξης της Κριμαίας στη Ρωσία δύο ημέρες μετά το δημοψήφισμα, το οποίο είχαν οργανώσει οι ρωσικές αρχές της ουκρανικής χερσονήσου, στη διάρκεια τελετής στο Κρεμλίνο, προτού καν ολοκληρωθεί η διαδικασία στο κοινοβούλιο.
Ολοκληρώνονται τα δημοψηφίσματα
Τέσσερις περιφέρειες της Ουκρανίας, υπό τον έλεγχο —πλήρη ή μερικό— των ένοπλων δυνάμεων της Ρωσίας, ολοκληρώνουν σήμερα την ψηφοφορία στο πλαίσιο των δημοψηφισμάτων για την προσάρτησή τους στη Ρωσική Ομοσπονδία, που καταδικάζουν το Κίεβο και η διεθνής κοινότητα. Ακολουθούν ορισμένα στοιχεία κλειδιά γι’ αυτές.
Λουγκάνσκ και Ντανιέτσκ
Οι δύο κατά πλειονότητα ρωσόφωνες περιφέρειες αποτελούν το Ντονμπάς, τη βιομηχανική λεκάνη της Ουκρανίας. Από το 2014 ως το 2022, μαινόταν ήδη σε αυτές η σύρραξη ανάμεσα στους αυτονομιστές που θεωρείται στη Δύση πως καθοδηγούνται από τη Μόσχα και τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.
Τον Φεβρουάριο του 2022, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναγνώρισε την ανεξαρτησία τους και δικαιολόγησε την εισβολή του στρατού της χώρας του στην ουκρανική επικράτεια την 24η Φεβρουαρίου επικαλούμενος την ανάγκη να σωθεί ο ρωσόφωνος ουκρανικός πληθυσμός από την υποτιθέμενη γενοκτονία του που απεργαζόταν κατ’ αυτόν το Κίεβο.
Από τις τέσσερις περιφέρειες όπου διεξάγονται τα υποτιθέμενα δημοψηφίσματα, είναι αυτή όπου ο ρωσικός έλεγχος είναι πιο απόλυτος, με τίμημα όμως βαριές στρατιωτικές απώλειες.
Αφότου εξαπολύθηκε ουκρανική αντεπίθεση στις αρχές Σεπτεμβρίου απελευθερώθηκε μεγάλο μέρος της γειτονικής περιφέρειας του Χαρκόβου και ουκρανικά στρατεύματα ανέκτησαν επίσης κάποια εδάφη στη Λουγκάνσκ.
Η γειτονική περιφέρεια Ντανιέτσκ, όπου επίσης διεξάγεται ψηφοφορία, μετρούσε 4,1 εκατομμύρια κατοίκους προπολεμικά. Η συνώνυμη πρωτεύουσά της ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας.
Πριν από τη ρωσική εισβολή, περίπου η μισή βρισκόταν υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών. Σήμερα, περί το 67% του εδάφους της ελέγχεται από τη Μόσχα και τους συμμάχους της, ιδίως το λιμάνι της Μαριούπολης, που υπέστη τεράστια καταστροφή στην πολιορκία των ρωσικών στρατευμάτων.
Οι φονικές μάχες συνεχίζονται. Σύμφωνα με το Κίεβο, οι ουκρανικές δυνάμεις σημείωσαν κάποιες προόδους αυτόν τον μήνα.
Ζαπορίζια
Στην περιοχή αυτή, η οποία βρέχεται από τη Μαύρη Θάλασσα βρίσκεται το μεγαλύτερο πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό εργοστάσιο της χώρας —και της Ευρώπης— πάνω στον Δνείπερο ποταμό. Μετρούσε προπολεμικά 1,63 εκατ. κατοίκους.
Αναλογικά, από τις τέσσερις περιφέρειες όπου διεξάγονται δημοψηφίσματα, πρόκειται για αυτή όπου ο έλεγχος της Ρωσίας είναι μικρότερος (63%).
Η μεγαλύτερη πόλη της, που επίσης ονομάζεται Ζαπορίζια, ελέγχεται από τις ουκρανικές δυνάμεις, όμως το μεγαλύτερο λιμάνι της, η Μπερντιάνσκ, βρίσκεται στα χέρια των ρωσικών στρατευμάτων.
Το γιγαντιαίο πυρηνικό εργοστάσιο βρίσκεται επίσης υπό τον έλεγχο του ρωσικού στρατού από τον Μάρτιο. Έκτοτε οι αντιμαχόμενες πλευρές αλληλοκατηγορούνται για τους βομβαρδισμούς στην εγκατάσταση που μπορεί να προκαλέσουν μείζονα πυρηνική καταστροφή. Οι εκκλήσεις για την αποστρατιωτικοποίηση της εγκατάστασης έχουν πολλαπλασιαστεί, όμως χωρίς αποτέλεσμα ως αυτό το στάδιο.
Χερσώνα
Περί το 83% της περιφέρειας αυτής, της δυτικότερης που ελέγχεται από τη Μόσχα, συμπεριλαμβανομένης της ομώνυμης πρωτεύουσάς της, καταλήφθηκε από τις ρωσικές δυνάμεις τις πρώτες ημέρες του πολέμου.
Η περιφέρεια, εξαιρετικά σημαντική για την ουκρανική γεωργία, είναι στρατηγικής σημασίας για τη Μόσχα, καθώς γειτονεύει με τη χερσόνησο της Κριμαίας, που προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το 2014.
Η κατάληψή της, όπως και του Ντανιέτσκ και της Ζαπορίζιας, επιτρέπει να υπάρχει συνέχεια μεταξύ όλων των περιφερειών που έχει κυριεύσει στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, και του καθεαυτό ρωσικού εδάφους.
Η Ουκρανία διεξάγει αντεπίθεση εκεί και τους τελευταίους μήνες κάνει λόγο για κάποιες επιτυχίες. Προκάλεσε ζημιές σε γέφυρες που ενώνουν τη μια όχθη του Δνείπερου με την άλλη γύρω από την πόλη της Χερσώνας για να κόψει τις γραμμές ανεφοδιασμού των ρωσικών δυνάμεων.
Εξάλλου έχουν πολλαπλασιαστεί οι επιθέσεις εναντίον ρώσων και φιλορώσων αξιωματούχων εκεί και αρκετοί εξ αυτών έχουν σκοτωθεί.