Δημήτρης Ήμελλος: Τελευταίο αντίο από οκτώ καλλιτέχνες

Δημήτρης Ήμελλος: Τελευταίο αντίο από οκτώ καλλιτέχνες

Ηταν από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του. Ο Δημήτρης Ήμελλος έφυγε από τη ζωή στα 57 του την Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου και οκτώ καλλιτέχνες που δούλεψαν μαζί του τον αποχαιρετούν μέσα από τις σελίδες του Documento.

Στάθης Λιβαθινός
Εδινε κουράγιο στους άλλους

Στάθης Λιβαθινός, σκηνοθέτης και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Ο Δημήτρης είναι δικός μου άνθρωπος. Ακόμη δεν μπορώ να μιλήσω σε παρελθόντα χρόνο. Οταν γνωριστήκαμε τo 1992 ήταν 23 ετών. Μόλις είχα έρθει στην Ελλάδα και έκανα κάποια σεμινάρια. Ηρθε ως μαθητής και έκτοτε η πορεία μας ήταν πολυκύμαντη και πολύ ουσιαστική. Μέχρι να φτάσουμε στο πρώτο Βραβείο Χορν το 2001 είχαμε ήδη διανύσει μια πορεία δημιουργική όπου ο ένας εμπιστευόταν τον άλλον. Τότε δίδασκα και στη σχολή του Κώστα Καζάκου και αμέσως τον πρότεινα γιατί γνώριζα το ήθος και τον επαγγελματισμό του. Ακούραστος υπηρέτης της τέχνης, γενναιόδωρος δάσκαλος και ευφυής ηθοποιός, ο Δημήτρης ήταν αφοσιωμένος κι αυτό το έβλεπα. Ημουν κομμάτι της ζωής του και εκείνος μου στάθηκε ως φίλος και αδερφός. Γι’ αυτό μου είναι τρομερά δύσκολο αυτό που συμβαίνει. Επηρεάστηκε από τους παλιότερους ηθοποιούς της ομάδας και τους επηρέασε. Ηταν καθοριστικός και σε έναν μεγάλο βαθμό ρυθμιστής τού πώς η ομάδα μας δρούσε και δημιουργούσε χωρίς ποτέ να έχει ηγετικές φιλοδοξίες. Η παρουσία του η ίδια, η καλλιτεχνική του απαίτηση δημιουργούσαν προϋποθέσεις πολύ υψηλών στάνταρ. Γελούσε ακόμη κι όταν ήταν λυπημένος για να δώσει θάρρος στους άλλους. Και στην αρρώστια του, αντί να του δίνουμε εμείς κουράγιο, μας έδινε εκείνος. Μου λείπει ήδη πολύ.

Ειρήνη Λεβίδη
Είχε ακόμα πάρα πολλά να δώσει

Η Ειρήνη Λεβίδη ήταν βασική συνεργάτιδα του Λευτέρη Βογιατζή

Θυμάμαι τον Δημήτρη Ημελλο και τον Λευτέρη Βογιατζή μαζί στο σπίτι στην Ανδρο να κάνουν ατέλειωτες μέρες και ώρες πρόβα. Οι δυο τους μοιράστηκαν την τεράστια περιέργεια για τη ζωή, μάζευαν όλα τα ρινίσματα του κόσμου, κι αυτή την περιέργεια την καλλιεργούσαν συνεχώς με πρόβες, με συνομιλίες, με ανταλλαγή εμπειριών. Εξερευνούσαν στο έπακρο τα εκφραστικά τους μέσα, συνεργοί πάνω στη σκηνή και τη ζωή δάσκαλος και μαθητής, συνεργάτης, φίλος σε μια σχέση πολύπλευρη και γόνιμη. Ο Δημήτρης είχε απίστευτη υπομονή γιατί είναι γνωστό ότι ο Λευτέρης ήταν πολύ επίμονος στο να σκαλίζει την παραμικρή λεπτομέρεια μέχρι να φτάσει στην ψυχή και στο κουκούτσι κάθε φορά. Δεν θυμάμαι να μάλωσαν ποτέ, ίσως για την πίστη του Δημήτρη στη ρωσική σχολή, όμως ποτέ τίποτε δεν μπήκε ανάμεσά τους. Γιατί η στόφα του Δημήτρη ήταν πολύ κοντά σε εκείνη του Λευτέρη. Συμπλήρωνε ο ένας τον άλλον. Συγκινούμαι βαθιά από τα κύματα αγάπης του κόσμου μετά την απώλειά του γιατί ήταν ένας ηθοποιός που ήξερε να επικοινωνεί με την ψυχή του θεατή, ακόμη και μέσα από την τηλεόραση. Το πιο συγκινητικό όμως, που δείχνει τον βαθμό της ταύτισης των δυο τους, ήταν όταν αρρώστησε και είπε σ’ έναν φίλο: «Εχω την ίδια αρρώστια με τον Λευτέρη. Δεν είναι περίεργο;». Εφυγαν και οι δύο νωρίς και είχαν ακόμη πάρα πολλά να δώσουν. Δεν θα ξεχάσω ποτέ –όπως και κανείς νομίζω– την παράσταση «Το ύστατο σήμερα» με τους δυο τους στη σκηνή. Ούτε την ακούραστη παρατήρηση του κόσμου και της ζωής που μετέτρεψαν σε υποκριτική.

Αλέξανδρος Λογοθέτης
Δεν γινόταν να μην τον αγαπήσεις

Ο Αλέξανδρος Λογοθέτης είναι ηθοποιός

Τον ήξερα από τη συνεργασία του με τον Στάθη Λιβαθινό. Είχε φύγει στη Ρωσία για σπουδές και είχε ήδη δρομολογήσει την ύπαρξή του όλη γύρω απ’ το θέατρο. Από πολύ νωρίς φαινόταν ότι είχε μια ιδιαίτερη σχέση με την τέχνη του. Συνεργαστήκαμε για τρία χρόνια σε δύο παραστάσεις στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού, στο «Αγάπης αγώνας άγονος» του Σαίξπηρ και στο «Αυτό που δεν τελειώνει» – ανθολογία ποίησης του 20ού αιώνα. Ηταν ένας καλλιτέχνης που θαύμαζα, ένα πηγαίο και αυθόρμητο ταλέντο. Διέθετε αστείρευτο χιούμορ και ένα χαμόγελο που γέμιζε τον χώρο. Γενικά ήταν ένας άνθρωπος που δεν γινόταν να μην τον αγαπήσεις όταν μοιραζόσουν το σανίδι μαζί του. Το πρόβλημα με τον θάνατο είναι η στέρηση της πληρότητας, το φευγιό, που δεν προλαβαίνεις να αγαπήσεις και να αγαπηθείς αρκετά, να ζήσεις ώστε η τελευταία πράξη να μοιάζει με ένα ήρεμο σβήσιμο. Ο θάνατος είναι ο μόνος απόλυτα δίκαιος συνοδοιπόρος μας που δεν κάνει διακρίσεις. Είναι μια σιωπηλή υπόσχεση που δίνεται με τη γέννησή μας. Αδικο είναι να φεύγεις προτού σε χορτάσει η ίδια η ζωή, αυτή η ζωή που έχω την εντύπωση πως ο Δημήτρης την υπερχόρτασε. Αξέχαστος. Θα τον κρατάω για πάντα μέσα μου.

Δημήτρης Τάρλοου
Μας δένουν άρρηκτα δεσμά

Ο Δημήτρης Τάρλοου είναι σκηνοθέτης, μεταφραστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Πορεία

Ηταν από τους πρώτους συνεργάτες μου. Το 1999, όταν δημιουργήθηκε η εταιρεία θεάτρου μου, συμμετείχε στην πρώτη κιόλας παραγωγή, τη «Φρεναπάτη», μια διασκευή του Τόνι Κούσνερ στο γνωστό έργο «L’ illusion comique» του Κορνέιγ. Εκεί είχε τον ρόλο του κωμικοτραγικού Ματαμόρ για τον οποίο κέρδισε το βραβείο Χορν.

Με τον Δημήτρη υπήρξε αμοιβαία συμπάθεια και εκτίμηση. Πολλά χρόνια κάναμε να συναντηθούμε ξανά και δυστυχώς ήταν προς το τέλος της ζωής του, αλλά συνεργαστήκαμε σε δύο συναπτές παραστάσεις, τον «Κοτζάμπαση του καστρόπυργου» του Καραγάτση και το πρόσφατο «Εγκλημα και τιμωρία» σε διασκευή του Θανάση Τριαρίδη, στο οποίο είχε τον ρόλο του ανακριτή. Σε αυτές τις δύο συνεργασίες υπήρξε μεγάλη εξέλιξη της σχέσης μας. Ουσιαστικά δείξαμε με αμοιβαίο τρόπο την καλλιτεχνική εκτίμησή μας. Ταυτόχρονα ζήσαμε πολύ όμορφες στιγμές, κυρίως στις πρώτες αναγνώσεις του έργου που πραγματοποιήθηκαν στην Ανδρο.

Ο Δημήτρης, γνωρίζοντας ήδη την ασθένειά του, όπως και ο υπόλοιπος θίασος, όχι μόνο μπόρεσε να αντεπεξέλθει, αλλά ήταν και ο ισχυρότερος πόλος γύρω από τον οποίο κινήθηκε ο θίασος. Πρώτος σε όλα: στις ασκήσεις, στους αυτοσχεδιασμούς, στο ζέσταμα, στο να συγκεντρώσει γύρω του όλους τους ηθοποιούς δημιουργώντας κλίμα συνεργατικότητας και επικοινωνίας. Τον τελευταίο καιρό μιλήσαμε εκ βαθέων και τα δεσμά μας πια είναι άρρηκτα.

Είχε χαρακτηριστικά που μου λείπουν και τα ζηλεύω. Οπως το χάρισμα της υπομονής, που δυστυχώς εγώ δεν έχω καθόλου. Μου το επισήμαινε καμιά φορά: «Μην απαιτείς τα πράγματα εδώ και τώρα. Δώσε τους λίγο χρόνο να συμβούν» – και είχε απόλυτο δίκιο. Ηταν εξαιρετικά έντιμος άνθρωπος, ευθύς και ταυτόχρονα κοφτερός, όπως πρέπει να είναι οι καλλιτέχνες. Θα έλεγα όμως πως είχε και μια αθωότητα άλλης εποχής. Μια εποχής που έβλεπε πιο ρομαντικά το επάγγελμά μας και γι’ αυτό έχαιρε τόσο μεγάλης εκτίμησης από όλους τους συναδέλφους του.

Τάσος Μπουλμέτης
Ηταν άψογος επαγγελματίας

Ο Τάσος Μπουλμέτης είναι σκηνοθέτης

Οταν άκουσα την είδηση του θανάτου του έπεσα από τα σύννεφα, όχι μόνο επειδή δεν γνώριζα τίποτα για την ασθένειά του αλλά κι επειδή ήταν ένας πραγματικά αγαπητός άνθρωπος. Δουλέψαμε μαζί μόνο μία φορά –το 2016 στον «Νοτιά»– και η συνεργασία μας ήταν καταπληκτική. Του είχα δώσει τον ρόλο ενός σκηνοθέτη-δασκάλου που έρχεται από τη Σοβιετική Ενωση στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’70 αγνοώντας ότι ήταν κι ο ίδιος δάσκαλος. Εφερε πράγματα που δεν τα πίστευα στην πρόβα και μου έκανε τρομερή εντύπωση. Αργότερα βέβαια μου είπε για τη σχετική εμπειρία που είχε ως δάσκαλος. Ο Δημήτρης ήταν ένας πολύ καλλιεργημένος και μορφωμένος άνθρωπος. Ηταν πολύ συνεπής στην πρόβα και στα γυρίσματα, αλλά διέθετε και την ευελιξία αν κάτι στράβωνε. Ηταν εξαιρετικός χαρακτήρας και όλοι τον αγαπούσαν, αφού έφερνε πάντα το χαμόγελο και την ευγένειά του στα γυρίσματα. Ηταν επίσης εξαιρετικά δημιουργικός καλλιτέχνης. Ενας άψογος επαγγελματίας αλλά και ταλαντούχος ηθοποιός. Κρίμα που ένας άνθρωπος σαν αυτόν έφυγε τόσο πρόωρα.

Κώστας Φιλίππογλου
Το θέατρο ως ζωογόνος δύναμη

Ο Κώστας Φιλίππογλου είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης

Κάναμε το τελευταίο θεατρικό ταξίδι μαζί με τον ρόλο που μοιραστήκαμε στην παράσταση «Εγκλημα και τιμωρία». Τις μισές μέρες έπαιζε εκείνος τις άλλες εγώ. Στις πρόβες χαιρόμουν να τον βλέπω να σχεδιάζει, να μοιράζεται, να παθιάζεται. Ηταν άνθρωπος δοτικός, ευγενής, αφοσιωμένος, ένας εξαίρετος ηθοποιός και δάσκαλος που τον λάτρευαν οι μαθητές του. Θυμάμαι να συζητάμε μεταξύ μας για τη δυσκολία των υπόλοιπων ηθοποιών της παράστασης να προσαρμοστούν στις ερμηνευτικές διαφορές μας. Θυμάμαι επίσης το σθένος, τη δύναμη, το πάθος του Δημήτρη στις πρόβες και τις παραστάσεις.

Κανείς δεν καταλάβαινε τον αγώνα του εναντίον της αρρώστιας, ποτέ δεν παραπονέθηκε και όσοι δεν γνώριζαν νόμιζαν ότι είχε κάτι περαστικό. Γιατί όταν ο Δημήτρης ήταν πάνω στη σκηνή δεν υπήρχε τίποτε άλλο στον κόσμο. Μόνο το θέατρο. Το θέατρο που ήταν για εκείνον ζωογόνος δύναμη, ο λόγος να υπάρχει, αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητάς του, η τέχνη που διαμόρφωσε όλη τη ζωή του. Αντεξε στο σανίδι μέχρι το τέλος γιατί το θέατρο του έδινε δύναμη. Φέτος το φθινόπωρο που η παράσταση επαναλήφθηκε ήταν και πάλι πάνω στη σκηνή. Ξεκίνησε τις παραστάσεις, δυσκολεύτηκε, μπήκε στο νοσοκομείο και μόλις πήρε εξιτήριο ήταν και πάλι εκεί. Την άλλη μέρα. Αντεξε σαν θηρίο. Μέχρι που δεν άντεξε πια και συνέχισα εγώ. Η συνεργασία μας ήταν βαθιά, ουσιαστική και χωρίς την παραμικρή σκιά. Οι αναμνήσεις μου θα συνοδεύονται πάντα από εκτίμηση, σεβασμό και θαυμασμό για έναν σπάνιο άνθρωπο και ηθοποιό, με τον οποίο είχα την τύχη και την τιμή να βρεθώ πολύ κοντά σε ανθρώπινο και καλλιτεχνικό επίπεδο.

Νίκος Καραγεώργης
Στήριζε τους νέους ανθρώπους

Ο Νίκος Καραγεώργης είναι ηθοποιός και πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών

Είχε μια ποιότητα που φώτιζε όποιον στεκόταν δίπλα του. Ξεκίνησε από τη Νομική αλλά τον κέρδισε το θέατρο. Του άρεσε η επαφή με τους ανθρώπους. Ειδικά τους νέους συναδέλφους τούς πίστευε και τους στήριζε πολύ. Οταν τον ρωτούσαν για τη νέα γενιά, απαντούσε πως το φυσιολογικό είναι οι επόμενοι να είναι καλύτεροι από εμάς. Τότε μόνο και εμείς έχουμε το δικαίωμα να πούμε πως ίσως κάτι προσφέραμε στο θέατρο. Νοιαζόταν πολύ και ως δάσκαλος. Ακουγε τους μαθητές του. Οχι μόνο για τα μαθήματα, αλλά και τις αγωνίες τους: πού θα βρουν δουλειά, αν έχουν να πληρώσουν το νοίκι τους.

Θυμάμαι σε ένα μάθημα έλειπε ένας μαθητής του. Αμέσως ρώτησε τους υπόλοιπους αν γνώριζαν πού ήταν. Εκείνοι του απάντησαν πως δεν είχαν ιδέα και εκείνος τους «μάλωσε» γιατί δεν ενδιαφέρθηκαν να μάθουν τι του είχε συμβεί. Αυτός ήταν ο Δημήτρης. Ενα πολύ τρυφερό πλάσμα. Δεν θα βρεις ηθοποιό να πει κακή κουβέντα γι’ αυτόν. Μελετούσε πολύ κάθε του ρόλο. Εμπαινε στα παπούτσια του άλλου και κάθε φορά ερχόταν στη σκηνή σαν να ήταν η πρώτη του φορά. Ηταν από τους πιο καταρτισμένους ηθοποιούς. Δυστυχώς, ο θάνατός του δεν ήταν έκπληξη. Γνωρίζαμε οι κοντινοί του άνθρωποι πως έχει επιδεινωθεί η κατάσταση. Εδινε σκληρό αγώνα αλλά ποτέ δεν παραπονέθηκε. Σπουδαίος μέχρι το τέλος.

Σαβίνα Γιαννάτου
Η σκηνή που έγινε εξώφυλλο

Η Σαβίνα Γιαννάτου είναι τραγουδίστρια και συνθέτρια

Το 2005 παρακολούθησα το «Ονειρόδραμα» του Στρίντμπεργκ σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού για το Εθνικό Θέατρο. Μου άρεσε πολύ η σκηνή που ο Δημήτρης Ημελλος στον ρόλο του κοσμήτορα της Νομικής έπαιρνε τη γραφομηχανή στα χέρια του και άρχιζε να τη χρησιμοποιεί σαν να είναι ακορντεόν. Μόλις είχα τελειώσει τη «Μουσική δωματίων», ένα πειραματικό άλμπουμ με δικές μου συνθέσεις, αλλά και του Μάνου Χατζιδάκι, του Μιχάλη Σιγανίδη, του Γιάννη Αγγελάκα και άλλων συνθετών και ποιητών. Ψάχναμε το εξώφυλλο που θα είχε ο δίσκος. Ζήτησα άδεια από τον Λιβαθινό να μεταφέρω στο εξώφυλλο μια στιγμή από την παράστασή του με τον Ημελλο. Τον κάλεσα στο στούντιο, όπου ήρθε με προθυμία και ο φωτογράφος Γιώργος Χρυσοχοΐδης τον απαθανάτισε να κρατάει τη γραφομηχανή σαν να είναι ακορντεόν, όπως ακριβώς τον είχα δει στο «Ονειρόδραμα». Δεν ήμασταν φίλοι, δεν κάναμε ποτέ παρέα, ωστόσο προθυμοποιήθηκε να φωτογραφηθεί για τη «Μουσική δωματίων» και έτσι η μορφή του αποτυπώθηκε στο εξώφυλλο.

Documento Newsletter