Ηθοποιός, σκηνοθέτις, δασκάλα υποκριτικής είναι μόνο κάποιες από τις παράλληλες ζωές που έχουν χωρέσει στη γυναίκα που λέγεται Δήμητρα Χατούπη. Έως τις 26 Μάϊου πρωταγωνιστεί στη «Τιμάνδρα» του πολυβραβευμένου Έλληνα συγγραφέα Θοδωρή Καλλιφατίδη, σε σκηνοθεσία Χρύσας Καψούλη, μαζί με τη Νάνα Παπαδάκη και τη Βάλια Παπαχρήστου. Ένα έργο γραμμένο από άντρα για ένα παράφορο πλάσμα που αναζητά τον έρωτα πέρα από συμβάσεις και πρέπει. Την ίδια στιγμή θέτει βαθιά φιλοσοφικά ζητήματα για τη φύση του ανθρώπου.
Η ιδιοκτήτρια και καθηγήτρια υποκριτικής της Δραματικής Σχολής «Δήλος« μοιάζει να έχει βγει από κάποιο μυθιστόρημα που μιλάει για τον έρωτα και τη φυγή. Δύο έννοιες που της ταιριάζουν πολύ και είμαι σίγουρη πως της απολαμβάνει και τις δύο.
Διαβάζω πως η λέξη Τιμάνδρα σημαίνει τιμώ τον άνδρα κι όμως έχουμε να κάνουμε με ένα έργο που υμνεί τη γυναίκα
Τιμάνδρα σημαίνει ετυμολογικά τιμώ τον άντρα, όμως η Τιμάνδρα δεν αποζητά τις τυπικές τιμές που μπορεί να προσφέρει ένας άντρας. Δεν αποζητά το τυπικό κομμάτι του γάμου, του ονόματος, της αποκατάστασης αλλά διεκδικεί τον ίδιο τον έρωτα. Αυτόν τον έρωτα που σε κάνει να υπερβαίνεις τα όρια. Τιμώ τον άντρα σημαίνει τιμώ τον εαυτό μου άρα είμαι ελεύθερη. Αυτή είναι για μένα η Τιμάνδρα του Θοδωρή Καλλιφατίδη.
Ποιο είναι το ερώτημα που θέτει η Τιμάνδρα από την αρχαιότητα έως και σήμερα;
Η Τιμάνδρα σε όλη τη διάρκεια της παράστασης αναρωτιέται και συγχρόνως ρωτάει το ίδιο το κοινό ερωτήματα που αφορούν βαθιά φιλοσοφικά ζητήματα σε σχέση με τον κόσμο και την ίδια την ανθρώπινη φύση. Όμως για μένα το κυριότερο εσωτερικό ερώτημά της είναι: «Αν δεν υπήρχε πόλεμος θα υπήρχε Αγάπη» και το αντίστροφο: «Αν δεν υπήρχε αγάπη θα υπήρχε πόλεμος;»
Θα μπορούσε η Τιμάνδρα να είναι μια Παλαιστίνια γυναίκα; Μια Ιρανή, μια οποιαδήποτε από εμάς;
Η Τιμάνδρα, ναι, θα μπορούσε να είναι μία γυναίκα του σήμερα, ίσως μία Παλαιστίνια με την έννοια ότι έζησε κι αυτή σε μία ζοφερή εποχή: εποχή πολέμου, εισβολών, προδοσίας, άδικων θανάτων. Η Τιμάνδρα είναι σα να πορεύεται μέσα από τους αιώνες, να διασχίζει τον χρόνο, να περνάει μέσα από τα παιδιά των λουλουδιών, τους beatniks, τις δικτατορίες, τους εμφύλιους πολέμους για να φτάσει τελικά σε ένα σήμερα. Στο σήμερα των πολέμων, της καταπάτησης των ιδεών και της ελευθερίας, της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο σήμερα όπου η γυναίκα κακοποιείται, πολεμάει και σκοτώνεται. Διασχίζει τον χρόνο για να αναρωτηθεί τελικά η Τιμάνδρα: «Τί άλλαξε;»
Έχουν περάσει περίπου 2.500 χιλιάδες χρόνια από τον Πελοποννησιακό πόλεμο κι ο κόσμος βρίσκεται, ενδεχομένως, κοντά σ΄ έναν τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Γιατί δεν μαθαίνουμε από την ιστορία;
Η Τιμάνδρα αναρωτιέται: Τί κόσμος είναι αυτός που ζούμε όπου το καλό αντιμάχεται το καλό η αγάπη την αγάπη η ζωή τη ζωή; Μήπως αυτή είναι η μοίρα του ανθρώπου; Προσωπικά δεν πιστεύω στη μοίρα, πιστεύω στις επιλογές. Αλλά επιλογές χωρίς δράση παύουν να είναι επιλογές. Όμως το ερώτημα παραμένει: είναι στην ανθρώπινη φύση να επαναλαμβάνουμε τα λάθη μας;
Και τότε στο όνομα της πολιτικής συνέβαιναν εγκλήματα που ποτέ δεν δικαιώθηκαν. Τέμπη, υποκλοπές, άνθρωποι που πεθαίνουν στο δρόμο. Αυτή είναι η κοινωνία που θέλουμε να ζούμε;
Στην χώρα όπου γεννήθηκε η Δημοκρατία λέει η Τιμάνδρα για το Σωκράτη: «Δεν του αρκούσε η ζωή ήθελε να τη ζήσει και σωστά» και ο ίδιος ο Σωκράτης υποστηρίζει: «Εγώ είμαι υπέρ μιας κοινωνίας όπου η εξουσία βρίσκεται στους νόμους και που η νόμοι εγγυώνται την ελευθερία και την ανεξαρτησία του κάθε πολίτη. Δεν είχαμε ποτέ μία τέτοια κοινωνία και φοβάμαι ότι δεν θα την έχουμε και ποτέ». Όμως σήμερα βλέπουμε ότι ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους και ζητάει Δικαιοσύνη. Δικαιοσύνη για τα Τέμπη, για την Παλαιστίνη, την κακοποίηση γυναικών, για το δικαίωμα στην ταυτότητα…
Τι φοβάστε περισσότερο στη ζωή σας;
Τον εαυτό μου
Ποιο είναι το τρελό πράγμα που έχετε κάνει για έναν έρωτα;
Φοβάμαι πως αυτό που με ρωτάτε δεν το έχω κάνει ακόμα, έτσι βέβαια όπως ορίζω εγώ την τρέλα. Εκτός αν εννοούμε να οδηγείς ολόκληρο βράδυ για να φτάσεις κάπου. Αυτό όμως δεν μου φαίνεται αρκετά τρελό για τον έρωτα.
Υπήρξε ανταπόκριση;
Δεν έχει σημασία, σημασία έχει πόσο υπερβαίνεις εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου.
Έρωτας μέχρι τα βαθιά γεράματα ή παράφορος που δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα;
Δεν γίνεται και τα δύο μαζί; Κρίμα…
Κλείνοντας, πείτε μου σας από σας αγαπημένους σας στίχους
«Αεί της αγάπης μαχαιριά στης νιότης το κρουστό κορμί/ πληγή που ανάβλυζε ευωδιές φιλιών και μουσική ντύνοντας το γυμνό έρημο κόσμο
άει της αγάπης μαχαιριά/Άει της αγάπης μαχαιριά άει της αγάπης μαχαιριά.
(Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας σε ποίηση Λένας Παππά)
Και επίσης: Don΄t worry be happy.
