Σε μια απόφαση έκπληξη προχώρησε το Δικαστήριο της ΕΕ αυτή την Τρίτη, αφού ευθυγραμμίστηκε, ουσιαστικά, με το αίτημα των ισπανικών αρχών για έκδοση του καταλανού ηγέτη, Κάρλες Πουτζντεμόν, και ανοίγεται πλέον η οδός της αναγκαστικής επιστροφής του στην Ισπανία.
Πολιτικές διώξεις
«Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, και ο αγώνας γίνεται πιο ξεκάθαρος. Οι πολιτικές διώξεις δεν έχουν θέση στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες», δήλωσε ο καταλανός πολιτικός στις δηλώσεις του στον Τύπο, στις Βρυξέλλες, μετά την ανακοίνωση της απόφασης του Δικαστηρίου. Ο Πουτζντεμόν κατέφυγε στο Βέλγιο μετά την απόπειρα διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας τον Οκτώβριο του 2017. Μετά την αλλαγή του ποινικού κώδικα στην Ισπανία, δεν κατηγορείται πλέον για υποκίνηση σε στάση, όμως έχει τις κατηγορίες για κατάχρηση δημόσιου χρήματος να τον βαραίνουν.
Το σκεπτικό
Οι δικαστές του Δικαστηρίου της ΕΕ αποφάσισαν ότι μία χώρα-μέλος της Ένωσης δεν δικαιούται να αρνηθεί να εκτελέσει ένα ένταλμα που έχει εκδοθεί από άλλη χώρα-μέλος, εκτός αν φέρει πρώτα αποδείξεις ότι το δικαστικό σύστημα της αιτούσας χώρας είναι ελλειμματικό. Σύμφωνα με το δικαστήριο «μια εκτελεστική δικαστική αρχή δεν μπορεί, κατ’ αρχήν, να αρνηθεί την εκτέλεση ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης λόγω της αναρμοδιότητας του δικαστηρίου να διώξει το πρόσωπο που καταζητείται στο κράτος μέλος έκδοσης».
Η απόφαση απαντά σε μια προκαταρκτική ερώτηση του δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Πάμπλο Γιαρένα, σχετικά με τα κίνητρα του Βελγίου να απορρίψει τα ευρω-εντάλματα για όσους διαφεύγουν από την ισπανική δικαιοσύνη. Να σημειωθεί ότι εκτός από τον Πουτζντεμόν, στο Βέλγιο έχουν καταφύγει και ο Τόνι Κομίν και η Κλάρα Πονσατί.
Ο Γιαρένα αναζήτησε εξηγήσεις από το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ αφού ένας Βέλγος δικαστής αρνήθηκε να παραδώσει τον πρώην υπουργό Λουίς Πουτζ το Μάρτιο του 2021, υποστηρίζοντας ότι το όργανο που είναι αρμόδιο να ζητήσει την έκδοση θα πρέπει να πάει στην Καταλονία και όχι στο Ανώτατο Δικαστήριο. Προβλήθηκε ο φόβος ότι το δικαίωμα του καταλανού πρώην βουλευτή σχετικά με το τεκμήριο της αθωότητας θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο εάν αποσταλεί στην Ισπανία. Οι ευρωπαίοι δικαστές ισχυρίζονται στο σκεπτικό τους ότι αν το κάθε μέλος της ΕΕ ερμηνεύει τα εντάλματα κατά το δοκούν, τότε το κοινοτικό δίκαιο παύει να ισχύει ομοιόμορφα σε όλη την ευρωενωσιακή επικράτεια.
Εξαίρεση
Η απόφαση από το ευρωπαϊκό δικαστήριο καθιερώνει πλέον ότι η απόφαση για την συμμόρφωση ή την άρνηση σε ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης «πρέπει να παίρνεται κατ’ εξαίρεση», ενώ οι αποφάσεις για άρνηση θα γίνονται δεκτές όταν πρόκειται για κράτους που το δικαστικό του σύστημα έχει «συστημικές ελλείψεις» ή είναι ανίκανο να δικάσει δίκαια το πρόσωπο το οποίο διώκεται. Ωστόσο μπορεί να γίνει μια εξαίρεση και να γίνει δεκτή η άρνηση εκτέλεσης ευρω-εντάλματος, αν οδηγήσει σε παραβίαση θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος.
