Οι νομικοί παραστάτες των θυμάτων, που αγωνίστηκαν αγόγγυστα, αφιλοκερδώς και με προσωπικό κόστος επί πεντέμισι χρόνια, έχουν εξασφαλίσει μια θέση στην ιστορία του τόπου και αποτελούν πια οικογένεια για τα θύματα των επιθέσεων των νεοναζί.
Στα έδρανα της πολιτικής αγωγής βρέθηκαν 14 δικηγόροι (αρχικά 16) οι οποίοι αφιλοκερδώς, με πολύ πάθος και ανιδιοτέλεια στάθηκαν βράχοι δίπλα στα θύματα της Χρυσής Αυγής και θα μείνουν στην ιστορία για τη συμμετοχή τους σε μια από τις σημαντικότερες δίκες της νεότερης Ελλάδας.
Διαβάστε επίσης: Το αίμα στα χέρια των χρυσαυγιτών
Οι συνήγοροι της πολιτικής αγωγής έδεσαν με αδιαμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, έφεραν στο φως ντοκουμέντα που αποδεικνύουν τη ναζιστική ιδεολογία και δράση της Χρυσής Αυγής και αποδόμησαν λέξη προς λέξη ολόκληρη την πρόταση της εισαγγελέα της έδρας Αδαμαντίας Οικονόμου με σεβασμό και συνέπεια προς το δικαστήριο. Δέχτηκαν απειλές, επιθέσεις και είχαν να αντιμετωπίσουν μια ομάδα πάνω από 45 δικηγόρων υπεράσπισης.
Διαβάστε επίσης: Αντίστροφη μέτρηση για τους ναζιστές δολοφόνους
Με πίστη στον σκοπό τους αγωνίστηκαν για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής εντός αλλά και εκτός της δικαστικής αίθουσας με ψηφίσματα και εκδηλώσεις, προσπαθώντας να διατηρήσουν την πολύκροτη δίκη στο προσκήνιο αυτά τα πεντέμισι χρόνια.
Τα ονόματά τους έχουν συνδεθεί άμεσα με την ιστορία, αφού έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι της.
Την οικογένεια του Παύλου Φύσσα που δολοφονήθηκε από τον χρυσαυγίτη Γιώργο Ρουπακιά στο Κερατσίνι, που ο χαμός του στάθηκε η αφορμή για το ξήλωμα του νεοναζιστικού μορφώματος, εκπροσωπούν οι Χρύσα Παπαδοπούλου, Ελευθερία Τομπατζόγλου και Ανδρέας Τζέλης.
Οι Αγγελος Βρεττός, Θεόδωρος Θεοδωρόπουλος, Τάκης Σαπουντζάκης, Αντώνης Αντανασιώτης, Μάνος Μαλαγάρης, Χάρης Στρατής και Ελένη Ζαφειρίου εκπροσώπησαν τους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ που δέχτηκαν δολοφονική επίθεση από τα τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής στο Πέραμα.
Τους απροστάτευτους Αιγύπτιους αλιεργάτες, που δέχτηκαν επίσης δολοφονική επίθεση στο σπίτι τους στο Πέραμα από ομάδα χρυσαυγιτών, εκπροσωπούν οι Θανάσης Καμπαγιάννης, Δημήτρης Ζώτος, Κώστας Παπαδάκης και Κώστας Σκαρμέας.
Η Ελ. Τομπατζόγλου, ο Θ, Καμπαγιάννης, ο Κ. Παπαδάκης και ο Μ. Μαλαγάρης μίλησαν στο Documento γι’ αυτά τα πεντέμισι χρόνια της αποδεικτικής διαδικασίας.
«Χρειάζεται προσπάθεια να εξοβελίσουμε οποιοδήποτε κρυφό ή φανερό ναζιστικό μόρφωμα εμφανιστεί»
Ελευθερία Τομπατζόγλου
Δικηγόρος πολιτικής αγωγής (οικογένεια Φύσσα)
Η συμμετοχή στη δίκη της Χρυσής Αυγής από την πλευρά των δικηγόρων πολιτικής αγωγής ήταν μοναδική εμπειρία τόσο επαγγελματικά όσο και ως πολιτική πράξη μέσω της δουλειάς που επιλέξαμε να κάνουμε.
Επρόκειτο για μια διαδικασία συναισθηματικά φορτισμένη, στην οποία θεωρώ ότι όλοι οι συνάδελφοι της πολιτικής αγωγής αποκρίθηκαν άριστα διατηρώντας εντός της αίθουσας το επίπεδο και τη δεοντολογία που απαιτούνται για μια δίκη τέτοιου μεγέθους, αντίθετα από την υπεράσπιση η οποία εκδήλωσε πολλές φορές απαράδεκτες συμπεριφορές.
Μια από τις σημαντικότερες στιγμές μέσα στο δικαστήριο ήταν η παραδοχή της αναξιοπιστίας των αστυνομικών ως μαρτύρων από την έδρα, γεγονός πρωτόγνωρο, μια που οι μαρτυρίες των αστυνομικών γίνονται δεκτές ως αξίωμα από τις ποινικές έδρες. Ομοίως κρατώ και τις απολογίες των κατηγορουμένων, στις οποίες επιβεβαιώθηκε πόσο δειλοί είναι οι θιασώτες της ναζιστικής ιδεολογίας. Πολύ σημαντική επίσης είναι και η επίδραση που είχε η δίκη πολιτικά στην κοινωνία καθώς μέσω αυτής της δικαστικής διαδικασίας, με την δημόσια αποκάλυψη πλέον όλων των εγκλημάτων των μελών και της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής, κατέστη σαφής η πραγματική ιδεολογία της Χρυσής Αυγής σε μεγάλη μερίδα κόσμου που δεν είχε αντιληφθεί τον ναζιστικό χαρακτήρα της λόγω της κάλυψης που της παρείχαν τόσο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης όσο και το κράτος τα προηγούμενα χρόνια.
Η ασυλία που είχε η οργάνωση ήδη από τη δεκαετία του 1980 έπαψε το 2013 με την άσκηση της ποινικής δίωξης, όταν πλέον το κράτος με την επ’ αυτοφώρω σύλληψη του Ρουπακιά, που καταδείκνυε τη σύνδεση της οργάνωσης με το έγκλημα, ήταν πλέον υποχρεωμένο να πράξει αυτό που όφειλε να είχε κάνει από χρόνια.
Ζητούμενο από δω και πέρα είναι η διατήρηση του ενιαίου αντιφασιστικού μετώπου που δημιουργήθηκε στην κοινωνία λόγω των δυνάμεων που συσπειρώθηκαν για τη στήριξη των θυμάτων της Χρυσής Αυγής. Χρειάζεται προσπάθεια να εξοβελίσουμε οποιοδήποτε κρυφό ή φανερό ναζιστικό μόρφωμα εμφανιστεί. Προσδοκούμε ως πολιτική αγωγή τη συνολική καταδίκη της εγκληματικής οργάνωσης, όμως ακόμη και σε αντίθετη περίπτωση θα συνεχίσουμε να δίνουμε τους αγώνες στον δρόμο με την κοινωνία, από όπου πραγματικά επέρχονται οι μεγάλες πολιτικές ανατροπές.
«Αποδοχή της εισαγγελικής πρότασης θα σημάνει εκ νέου κλιμάκωση της βίας»
Θανάσης Καμπαγιάννης
Δικηγόρος πολιτικής αγωγής (Αιγύπτιοι αλιεργάτες)
Η ακροαματική διαδικασία ήταν πάρα πολύ μακρά και σχεδόν βασανιστική για τα θύματα και τις οικογένειές τους. Πεντέμισι χρόνια έπρεπε να περιμένουν τα θύματα προκειμένου να ακούσουν το «ένοχος» ή «αθώος» κι αυτό από μόνο του είναι μεγάλο χρονικό διάστημα και μεγάλο βάρος.
Εμείς ως πολιτική αγωγή θεωρούμε ότι η αποδεικτική διαδικασία ήταν συντριπτική από την άποψη των στοιχείων. Αποδείχτηκαν όχι μονάχα τα επιμέρους κακουργήματα και η τέλεσή τους από μέλη και στελέχη της Χρυσής Αυγής, δηλαδή η ανθρωποκτονία Φύσσα, η απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αμπουζίντ Εμπάρακ, του εντολέα μας, και οι απόπειρες ανθρωποκτονιών σε βάρος των κομμουνιστών συνδικαλιστών, αλλά και, το σημαντικότερο, θεωρούμε ότι αποδείχτηκε η κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Το γεγονός δηλαδή ότι αυτά τα περιστατικά δεν ήταν μεμονωμένα και ενορχηστρώθηκαν επί τη βάσει ενός εγκληματικού σχεδίου από την ηγεσία της Χρυσής Αυγής, η οποία όχι μονάχα γνώριζε αλλά καθοδηγούσε την τέλεση των αξιόποινων πράξεων. Είχε δημιουργήσει έναν επιχειρησιακό μηχανισμό με τάγματα εφόδου και ομάδες κρούσης που τελούσαν εγκληματικές και κακουργηματικές πράξεις.
Για μας αυτό είναι η καρδιά του κατηγορητηρίου και γι’ αυτό τον λόγο μέτρο της απόδοσης δικαιοσύνης για τα θύματα δεν είναι μόνο η καταδίκη των φυσικών αυτουργών αλλά και η καταδίκη των ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής.
Για μας λοιπόν μονάχα η συνολική καταδίκη μπορεί να αποτελέσει δικαίωση για τα θύματα και τις οικογένειές τους και σε καμία περίπτωση δεν θα αποδεχτούμε ως δικαιοσύνη και δικαίωση την καταδίκη μονάχα των ανθρώπων που βγήκαν με τα μαχαίρια και τα ρόπαλα. Αποδοχή της εισαγγελικής πρότασης, αποδοχή της θεωρίας του μεμονωμένου περιστατικού, για εμάς θα σημάνει εκ νέου κλιμάκωση της βίας από την πλευρά της Χρυσής Αυγής, δηλαδή ολική επαναφορά στην κατάσταση που βιώναμε τον Σεπτέμβρη του 2013 με νέα εγκλήματα και νέες ανθρωποκτονίες.
«Δεν έχω την αυταπάτη ότι μια δικαστική απόφαση θα λύσει το πρόβλημα του φασισμού πολιτικά»
Κώστας Παπαδάκης
Δικηγόρος πολιτικής αγωγής (Αιγύπτιοι αλιεργάτες)
Η δίκη διεξήχθη χωρίς τις προδιαγραφές που απαιτούνταν για μια δική τέτοιας ιστορικής και πολιτικής βαρύτητας, διότι ήταν απαράδεκτο να διεξάγεται στον Κορυδαλλό, να μην έχουν αποδεσμευτεί οι δικαστές από τις υπόλοιπες δίκες ώστε να μπορούν να τη διεξάγουν καθημερινά, να μην υπάρχουν υποδομές, προτζέκτορες κ.λπ., να μην υπάρχει φωνοληπτική τήρηση πρακτικών ούτε δημοσιότητα και ραδιοτηλεοπτική κάλυψη και καθημερινή παρουσία των ΜΜΕ. Αυτά όλα ήταν οι αρνητικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να είχαν υποβαθμίσει τη δίκη αν δεν τη συντηρούσε ψηλά ο παράγοντας του αντιφασιστικού κινήματος που με συνεχείς κινητοποιήσεις και εγρήγορση πάνω στα ζητήματα αυτά διατήρησε την επικαιρότητά της και κατάφερε να την αποδεσμεύσει από τον Κορυδαλλό και ειδικά την τελευταία διετία να επιταχύνει κατά πολύ την πρόοδο της διεξαγωγής ώστε να τελειώσει σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Στην περίπτωση κατά την οποία έχουμε αθωωτική απόφαση θα σημάνει ένα μήνυμα κρατικής ασυλίας, ανοχής και ατιμωρησίας στη φασιστική εγκληματική βία.
Στην περίπτωση που έχουμε θετική κρίση ότι η ΧΑ είναι εγκληματική οργάνωση και στη συνέχεια καταδίκες μελών και στελεχών της θα είναι μια σπουδαία κατάκτηση του αντιφασιστικού κινήματος.
Δώσαμε έναν αγώνα αρκετά άνισο· ήμασταν δέκα συνήγοροι πολιτικής αγωγής που αγόρευσαν απέναντι σε 45 συνηγόρους (αρχικά είχαν δηλωθεί πάνω από 100) υπεράσπισης. Η συμμετοχή μας ήταν εθελοντική και από κει και πέρα προσβλέπουμε με συγκρατημένη αισιοδοξία στις 7 Οκτωβρίου.
Ο κόσμος συνειδητοποίησε ότι πρόκειται για εγκληματική οργάνωση της οποίας ο στενός πυρήνας είναι διαποτισμένος από τη ναζιστική ιδεολογία και πρακτική. Για τον λόγο αυτό εξέφρασε και την αποδοκιμασία του πολιτικά στις τελευταίες εκλογές όταν με θεαματικό τρόπο την έστειλε εκτός Βουλής.
Εργο του λαού είναι να πολεμήσει τον φασισμό στον δρόμο, στην κοινωνία, να αντιμετωπίσει τον φασισμό. Ούτε έχω την αυταπάτη ότι μια δικαστική απόφαση θα λύσει το πρόβλημα του φασισμού πολιτικά. Δεν είναι έργο των δικαστηρίων να επιτρέπουν και να απαγορεύουν ιδεολογίες. Εργο των δικαστηρίων είναι να προστατεύουν από τις εγκληματικές πράξεις και δεν ζητάμε τίποτε παραπάνω. Η ΧΑ έχει πολιτικοποιήσει τη δίκη προσπαθώντας να διαφύγει σε μια υπερασπιστική αφήγηση η οποία αντιπαρέρχεται τις αξιόποινες πράξεις και ρίχνει προπέτασμα καπνού ότι κινδύνευσε το κατεστημένο από αυτή και γι’ αυτό τη διώκει.
«Αναδείχτηκαν χειροπιαστά οι στενοί δεσμοί που διατηρούσαν με την εργοδοσία»
Μάνος Μαλαγάρης
Δικηγόρος πολιτικής αγωγής (συνδικαλιστές ΠΑΜΕ)
Πρόκειται για πραγματικά ιστορική δίκη, που ανέδειξε με αδιαμφισβήτητο τρόπο τον εγκληματικό και ναζιστικό χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής. Μέσα από την πολύχρονη δικαστική διαδικασία, για την καθυστέρηση της οποίας υπάρχουν σοβαρές ευθύνες στις κυβερνήσεις που δεν έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για την απρόσκοπτη διεξαγωγή της, προέκυψαν επίσης οι διασυνδέσεις της με τμήματα του κρατικού μηχανισμού και της εργοδοσίας.
Ιδιαίτερα αποκαλυπτική ήταν η εμπειρία που αποκόμισα υπερασπιζόμενος μαζί με τους συναδέλφους μου τα θύματα που δέχτηκαν τη δολοφονική επίθεση από τη Χρυσή Αυγή στο Πέραμα: τους κομμουνιστές και συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ. Μέσα από την εξέταση της συγκεκριμένης υπόθεσης αναδείχτηκαν με χειροπιαστό τρόπο οι στενοί δεσμοί που διατηρούσε το ναζιστικό μόρφωμα με την εργοδοσία για να χτυπήσει τα εργατικά δικαιώματα και το ταξικό συνδικάτο της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης. Αποδείχτηκε ότι η Χρυσή Αυγή, παρά τη δήθεν αντισυστημική φρασεολογία της, αποτέλεσε το μακρύ χέρι της εργοδοσίας και συνολικά του εκμεταλλευτικού συστήματος για να κάνει τη βρόμικη δουλειά εναντίον του εργατικού κινήματος και της πρωτοπορίας του, των κομμουνιστών.
Στο δικαστήριο προβλήθηκε πλήθος ντοκουμέντων για τη ναζιστική ιδεολογία της οργάνωσης, όπως έγγραφα από τις σχολές ναζιστικής επιμόρφωσης των μελών της, βίντεο με τελετές όρκισης στον ναζισμό, διθυραμβικά κείμενα με επαίνους υπέρ των ναζιστών εισβολέων στην Κρήτη απέναντι στους «μαχαιροβγάλτες Κρητικούς» κ.ά. Επίσης, κατά την ακροαματική διαδικασία είδαν το φως της δημοσιότητας διάφορα εσωτερικά έγγραφα της οργάνωσης τα οποία είχαν κατασχεθεί, τηλεφωνικές συνομιλίες και επικοινωνίες των χρυσαυγιτών κ.ά.
Από το πλουσιότατο αποδεικτικό υλικό δεν καταλείπεται καμιά αμφιβολία ότι η εγκληματική δράση της οργάνωσης, ως απόρροια της ναζιστικής της ιδεολογίας, ήταν σχεδιασμένη και οργανωμένη από τον ίδιο τον αρχηγό της και τα υπόλοιπα στελέχη της οργάνωσης μέσω της ιεραρχικής πυραμίδας αρχηγός – περιφερειάρχης – πυρηνάρχης. Με βάση τα στοιχεία που αναδείχτηκαν στο δικαστήριο, ούτε ως κακόγουστο αστείο δεν μπορεί να σταθεί πλέον ο ισχυρισμός των κατηγορουμένων ότι… δεν είχαν ιδέα για τον φόνο. Αλλωστε η Χρυσή Αυγή ως γνήσια ναζιστική οργάνωση έχει στο DNA της, όπως έχει αποδειχτεί και ιστορικά, την οργανωμένη και μαζική εγκληματική δράση, για την οποία προϋπόθεση είναι η τυφλή υπακοή στον αρχηγό μέσω της απαρέγκλιτης ιεραρχίας. Η συνολική καταδίκη, επομένως, της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής ναζιστικής οργάνωσης είναι η μόνη απόφαση που θα ανταποκρίνεται πραγματικά στην αλήθεια –όπως προέκυψε από το αναμφισβήτητο αποδεικτικό υλικό– και θα ικανοποιεί το αίσθημα δικαίου του λαού μας. Κάθε άλλη εκδοχή για επιμέρους μόνο ευθύνες μελών της και ιδίως χωρίς να περιλαμβάνει αυτήν του αρχηγού της και των λοιπών στελεχών της δεν έχει καμία απολύτως βάση.
Το καλύτερο μέσο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του αυγού του φιδιού αποτελεί η οργάνωση και η ανάπτυξη αγώνων οι οποίοι θα βάζουν στο στόχαστρο τον βασικό υπαίτιο που επωάζει, γεννά και θρέφει τέτοιου είδους εγκληματικές ναζιστικές οργανώσεις: τον ίδιο τον καπιταλισμό. Γιατί όπως έγραφε και ο Μπρεχτ, ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά μονάχα ως καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή. Αντικειμενικά, λοιπόν, η πάλη κατά του φασισμού συνδέεται αναπόσπαστα με την πάλη για μια διαφορετική κοινωνία, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
