Κόλαφος για την κυβέρνηση και τις δικαστικές αρχές του τόπου είναι η εκτενέστατη ανακοίνωση που εξέδωσαν το πρωί της Πέμπτης οκτώ από τις μεγαλύτερες διεθνείς οργανώσεις Τύπου αναφορικά με τις πρωτοφανείς διώξεις που αντιμετωπίζουν ο δημοσιογράφος και εκδότης του Documento Κώστας Βαξεβάνης και η δημοσιογράφος Γιάννα Παπαδάκου.
Στην ανακοίνωση οι συνυπογράφουσες οργανώσεις απευθύνονται με αυστηρότητα στην κυβέρνηση, αφήνοντας σαφείς αιχμές για την πολιτικοποίηση της δίκης και ζητώντας εγγυήσεις ότι η διαδικασία θα είναι απαλλαγμένη από οποιαδήποτε πολιτική παρέμβαση. Μάλιστα η ανακοίνωση κάνει ιδιαίτερη μνεία στο γεγονός ότι οι διώξεις έχουν καταδικαστεί και από ευρωβουλευτή της κυβερνητικής παράταξης, εννοώντας τον Γιώργο Κύρτσο, ενώ εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα.
«Η φύση των κατηγοριών, η σύνδεσή τους με το ερευνητικό ρεπορτάζ για τη διαφθορά και η πιθανή φυλάκιση δύο δημοσιογράφων σε ένα κράτος-μέλος της ΕΕ εγείρουν εύλογες ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και απαιτούν απόλυτο έλεγχο. Μέχρι να τοποθετηθούμε περαιτέρω αναμένουμε αναλυτικότερες πληροφορίες από τον ειδικό ανακριτή για τις ιδιαιτερότητες των κατηγοριών και στους δύο δημοσιογράφους» τονίζουν.
Η ανακοίνωση των οκτώ κορυφαίων δημοσιογραφικών οργανώσεων είναι πράγματι πολύ προσεκτικά διατυπωμένη, ωστόσο δίνει το στίγμα πολύ αυστηρής προειδοποίησης προς την ελληνική κυβέρνηση. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι αιχμές, που φτάνουν μέχρι και σε συστάσεις προς την ελληνική Δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση αναφέρει, απευθυνόμενη εμμέσως προς τους δικαστές: «Οι δικαστικές αρχές που εξετάζουν αυτό το θέμα πρέπει να ενεργούν με πλήρη σεβασμό των προτύπων ελευθερίας του Τύπου και της λειτουργίας της ερευνητικής δημοσιογραφίας στις δημοκρατικές κοινωνίες. Επιπλέον, δεδομένης της πολιτικοποίησης της ευρύτερης υπόθεσης, είναι σημαντικό να υπάρχουν εγγυήσεις για να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές αρχές ενεργούν με πλήρη ανεξαρτησία σε αυτή την υπόθεση», ενώ σε άλλο σημείο της ανακοίνωσης αναφέρουν ότι «οι αρχές πρέπει να δώσουν εγγυήσεις ότι η διαδικασία είναι αποδεδειγμένα ανεξάρτητη και απαλλαγμένη από οποιαδήποτε πολιτική παρέμβαση».
Πλήγμα στην εικόνα της Ελλάδας
Παράλληλα και η κατακλείδα της εκτενούς ανακοίνωσης έχει ύφος προειδοποίησης προς την ελληνική κυβέρνηση, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς την ελεύθερη πτώση στην οποία βρίσκεται η χώρα τα τελευταία δύο χρόνια στην ετήσια κατάταξη των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF) για το επίπεδο ελευθερίας του Τύπου. Στην τελευταία παράγραφο της ανακοίνωσης, λοιπόν, επισημαίνεται: «Οι οργανώσεις μας ανησυχούν ήδη όλο και περισσότερο για το προκλητικό κλίμα που αντιμετωπίζει η ανεξάρτητη δημοσιογραφία στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των παρενοχλητικών μηνύσεων κατά δημοσιογράφων. Η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο όσον αφορά τις απειλές για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Ελπίζουμε ειλικρινά αυτές οι υποθέσεις να μην αποτελέσουν θέμα μείζονος διεθνούς ενδιαφέροντος».
Πριν από λίγους μήνες το Media Freedom Rapid Response (MFRR), μια ομοσπονδία με μέλη διεθνείς οργανώσεις, αρκετές από τις οποίες συνυπογράφουν την ανακοίνωση, είχε κινητοποιηθεί πραγματοποιώντας ειδική αποστολή στην Ελλάδα προκειμένου να ενημερωθεί για την ανησυχητική κατάσταση που επικρατεί στον χώρο των ΜΜΕ και για το επίπεδο ελευθερίας του Τύπου. Το πόρισμα της αποστολής αναμένεται να δημοσιευτεί τις επόμενες εβδομάδες και με βάση τις τελευταίες εξελίξεις αποκτά ακόμη κρισιμότερο ενδιαφέρον.
«Δημόσια ανησυχία από το εξωτερικό»
Ο τεράστιος αντίκτυπος που είχε η δίωξη του Κ. Βαξεβάνη και της Γ. Παπαδάκου λειτουργεί οπωσδήποτε αρνητικά για τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας, καθώς αποκαλύπτει στην παγκόσμια δημοσιογραφική κοινότητα τον αυταρχισμό τής κατά τα λοιπά «φιλελεύθερης» κυβέρνησης της ΝΔ.
Αλλωστε και η «Ναυτεμπορική» σε εκτενές άρθρο της σχετικά με τις διεθνείς αντιδράσεις που προκάλεσε αυτή η υπόθεση τονίζει ότι «την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό απειλούν να αμαυρώσουν οι αλλεπάλληλες διώξεις δημοσιογράφων καθώς όλο και περισσότερα διεθνή όργανα και δημοσιογραφικές ενώσεις εκφράζουν δημόσια την ανησυχία τους για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα και προειδοποιούν εμμέσως για τα αποτελέσματα που θα έχει αυτή η καινοφανής πρακτική στην κατάταξη της χώρας στους σχετικούς διεθνείς δείκτες».
Πάβολ Σάλαϊ, Διευθυντής του Γραφείου ΕΕ/Βαλκανίων των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF): «Η δίωξη πρέπει να εγκαταλειφθεί»
Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι σε μια χώρα-μέλος της ΕΕ ένας ερευνητής δημοσιογράφος αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να περάσει 20 χρόνια πίσω από τα κάγκελα της φυλακής επειδή έκανε τη δουλειά του. Η δίωξη του Κώστα Βαξεβάνη και της Γιάννας Παπαδάκου, η οποία αποτελεί προσπάθεια φίμωσης της ερευνητικής δημοσιογραφίας δημοσίου συμφέροντος, θα πρέπει να εγκαταλειφθεί.
Καμίλ Πετί, Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (EFJ): «Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα»
Οταν δημοσιογράφοι δέχονται επιθέσεις από όλες τις πλευρές στην ασφάλειά τους, την ερευνητική τους δουλειά ή με νομοθεσίες που είναι πολύ προβληματικές σε σχέση με το δικαίωμα στην ενημέρωση, εμείς ως εκπρόσωποι των δημοσιογράφων πρέπει να ηχήσουμε τον συναγερμό. Οι υποθέσεις που αφορούν τον Βαξεβάνη και την Παπαδάκου είναι πάρα πολύ σοβαρές. Περιμένουμε από τις δικαστικές αρχές να ενεργήσουν σύμφωνα με τις διεθνείς αρχές για την ελευθερία του Τύπου. Γιατί θα το πούμε δυνατά και καθαρά: Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα! Δυστυχώς, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες βλέπουμε προσπάθειες να υποβαθμιστεί η δουλειά των δημοσιογράφων και η Ελλάδα είναι μία από αυτές. Η κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου έχει γίνει πολύ ανησυχητική.
Ρουθ Σμιθ, Διευθύνουσα σύμβουλος Index on Censorship, πρώην βουλευτής των Εργατικών στη Βρετανία (2015-19): «Προσβολή για την ελευθερία του Τύπου»
Είμαστε πολύ ανήσυχοι για τις ποινικές κατηγορίες εναντίον της Ιωάννας Παπαδάκου και του Κώστα Βαξεβάνη, ο οποίος είχε βραβευτεί με το βραβείο Ελευθερίας της Εκφρασης από το Index on Censorship για τη δημοσιογραφία του το 2013. Η ιδέα ότι δύο δημοσιογράφοι μπορούν να αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης λόγω των ρεπορτάζ τους για θέματα δημόσιου συμφέροντος είναι προσβολή για την ελευθερία του Τύπου. Στεκόμαστε με αλληλεγγύη δίπλα στην Ιωάννα και στον Κώστα.
290 συνδικαλιστές συστρατεύονται υπέρ της ελευθερίας του Τύπου
Εκφράζουμε τη βαθιά ανησυχία μας, διότι πρόσωπα που αντιστέκονται στο καθεστώς μονοφωνίας και διαφθοράς, αντιμετωπίζονται από την κυβέρνηση της ΝΔ με παντοειδείς διώξεις και στημένες δίκες.
Τελευταίο επεισόδιο η κατασκευή αδιανόητων κακουργηματικών κατηγοριών –μέχρι και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση-συμμορία– σε βάρος του δημοσιογράφου Κ. Βαξεβάνη. Κάθε προσπάθεια πάταξης όσων ασκούν κριτική και έλεγχο αποτελεί πλήγμα και απειλή για τη δημοκρατία.
Συμπαραστεκόμαστε στους δοκιμαζόμενους λειτουργούς της δημόσιας ζωής, υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία και ζητάμε να σεβαστεί έμπρακτα η κυβέρνηση την ελευθερία του λόγου, τα δικαιώματα των πολιτών και το κράτος δικαίου.
Ακολουθούν οι υπογραφές: Αλεξάνδρα Αγγελοπούλου, Γεώργ. Αδαμίδης, Μανόλης Αθανασάκης, Δημήτρης Ακριτίδης, Κων/νος Αλευράς, Θεμιστοκλής Αμπλάς, Αικατερίνη Ανδρίτσου, Φρόσω Ανδρώνη, Νίκος Αντωνιάδης, Λουκία Αντωνίου, Εύα Αραμπατζή, Μαίρη Αρβανίτη, Αντώνης Ασημακόπουλος, Ηλίας Αυγουστής, Ολγα Βαηνά, Ελένη Βάλλα, Φώτης Βασιλακόπουλος, Δημήτρης Βάτσος, Βασιλική Βαφειάδου, Ερρίκος Βεντούρας, Ζαμπέτα Βεντούρη, Ιωάννης Βρέτταρος, Κων/νος Γάτσος, Επαμεινώνδας Γελαδάρης, Ακριβή Γεράκη, Νέλλη Γεωργακάκη, Γεωργία Γεωργίου, Κώστας Γεωργόπουλος, Παναγιώτης Γεωργούτσος, Αικατερίνη Γιαβρίδη, Γρηγόρης Γιαμαλάκης, Κώστας Γιαννάκενας, Γιάννης Γιαννόπουλος, Φοίβος Γιαννόπουλος, Ευανθία Γιατρουδάκη, Κων/νος Γκούσης, Χρήστος Γρίβας, Γεώργ. Γώγος, Λέλα Γώγου, Χρυσούλα Δάγλα, Ευαγγελία Δαμιανάκη, Γεωργία Δάρτση, Αφροδίτη Δασκαλάκη, Σταύρος Δελαπόρτας, Ιωάννης Δελνιώτης, Ελπινίκη Δεμερτζή, Φίλιππος Δεργιάδες, Ευαγγελία Δεφίγγου, Δημήτριος Δημητριάδης, Αναστασία Δημητρίου, Χρήστος Δημητρίου, Φώτιος Δημόπουλος, Αγγελική Δημοπούλου, Κωνσταντίνα Εικοσιπεντάρχου, Γιώργος Ζαΐρης, Ειρήνη Ζαμπάτη, Χρήστος Ζησάκος, Δήμητρα Ζήση, Θεανώ Ζουρνατζίδου, Ιωάννης Ηλίας, Κων/νος Ηλιόπουλος, Αλεξάνδρα Θαλασσινού, Αναστάσιος Θεοχάρης, Κων/νος Ιακωβίδης, Αγγελική Ιγγλέση, Ευάγγελος Ιωακειμίδης, Φίλιππος Καγιάς, Ελένη Κακαρίδου, Βασ. Κακοσαίος, Ανδρέας Καλαϊτζάκης, Μαρία Καλαμάρη, Αννα-Μαρία Καλογεροπούλου, Σταυρούλα Καμβύση, Γιάννης Κανελλόπουλος, Ευστράτιος Καπετάνιος, Χρύσα Κάππα, Ζήσης Καπράνας, Ζαχαρίας Καραγεώργος, Μαριάνθη Καραγιαννάκου, Νίκος Καραγιάννης, Ελλη Καραθανάση, Βασιλική Καραλιά, Ελισσάβετ Καραμανίδου, Δημήτρης Καραμέρης, Φωτεινή Καραμπή, Βασiλειος Καραμπίνης, Εμμανουήλ Καραταράκης, Βασιλική Καραφέρη, Σοφία Καρβουνά, Γεώργ. Καρέζος, Γιώργος Καρτελιάς, Ευγενία Κατούφα, Αναστασία Κατρανίδου, Νικόλαος Κατσούλης, Θοδωρής Κατσωνόπουλος, Χαρχάλου Κέρκυρα, Αναστάσιος Κεσίδης, Γεώργ. Κεφαλάς, Νοραΐρ Κεφαλιάν, Κώστας Κεχαγιόγλου, Ανδρέας Κλεφτογιάννης, Δημήτρης Κοκαρίδας, Κων/νος Κόλλιας, Σταύρος Κολοβός, Γεωργία Κονδυλιά, Νεκτάριος Κορδής, Ηλίας Κορλός, Δημήτρης Κορφιάτης, Νικόλαος Κορφιάτης, Ιωάννης Κοτοπούλης, Θεμιστοκλής Κοτσιφάκης, Παναγιώτης Κουμουνδούρος, Βασιλική Κουτίνα, Κική Κυμουρτζή, Βασ. Κυρατζούλης, Αναστάσιος Κυριακίδης, Ιωάννης Κυριακίδης, Χρήστος Κυριακόπουλος, Γεώργ. Κυριακόπουλος, Διομήδης Κυριακού, Κων/νος Κυτέας, Μαρία Κωνσταντινίδου, Θεόδωρος Κωνσταντίνου, Απόστολος Κωστούλας, Γιώτα Λαζαροπούλου, Φώτης Λάζος, Μαρία Λαμπρίδου, Δημήτρης Λιόλιος, Γιώργος Λίτσας, Δέδες Λιώνης, Κων/νος Λουμιώτης, Βασιλική Λύγκα, Αιμιλία Λυμπεράκη, Χαράλ. Λυμπεράς, Ερμιόνη Μαγαλιού, Θωμάς Μάγγος, Δημήτριος Μάγκας, Δημήτριος Μαγριπλής, Νίκος Μακατουνάκης, Γεώργ. Μακράκης, Αναστασία Μακρή, Αφροδίτη Μακρίδου, Αικατερίνη Μαλακού, Γεώργ. Μαλιώτης, Στέλλα Μανουσογιωργάκη, Ανθή Μαντζαβράκου, Ευαγγελία Μαρινάκου, Αντώνιος Μαυράκος, Γεώργ. Μαυρογεννάκης, Μάρκος Μεγήρ, Νεκτάριος Μελεσανάκης, Θεόφιλος Μεντεσίδης, Ελένη Μήτσου, Γιάννης Μιχαλάς, Θωμάς Μιχαλόπουλος, Βίκυ Μιχαλοπούλου, Μαρία Μοσχίδου, Χρυσούλα Μοσχονά, Λότη Μουρίκη, Δήμητρα Μπακάλη, Στυλιανή Μπακολέα, Αλέξανδρος Μπαλάκερας, Θοδωρής Μπαλτάς, Κώστας Μπαλτζής, Στέφανος Μπασινάς, Νίκη Μπαυγιαδάκη, Ελένη Μπελιά, Λαυρέντης Μπεσμέρτης, Πασχαλία Μπόζη, Μαρία Μπρικόρη, Κώστας Μυλωνάς, Σταύρος Ναθαναήλ, Χρήστος Νασιόπουλος, Αγλαΐα Νάτσικα, Χαράλ. Νεοχωρίτης, Γιώργος Νικολαΐδης, Σταύρος Νουχάκης, Οδυσσέας Ντριβάλας, Βασ. Οικονόμου, Αδάμ Ορφανίδης, Στέλιος Ορφανουδάκης, Αλεξάνδρα Παλαιού, Φωτεινή Παναγιωτίδου, Ιωακείμ Πάνος, Παναγιώτης Παντέλης, Χάρης Παπαγεωργόπουλος, Σταυρούλα Παπαδημητρίου, Ηλίας Παπαδόπουλος, Φωτεινή Παπαδοπούλου, Ουρανία Παπαζεύκου, Στέφανος Παπαθεοχάρης, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, Εφη Παπαλεξίου, Μιχάλης Παπανούσκας, Μιχαήλ Παπαντωνίου, Γεώργ. Παπασπυρόπουλος, Μένια Παπουτσή, Γεώργ. Παρασκευάς, Γιάννης Πασπαράκης, Ανθή Πατραμάνη, Αναστασία Πάτσιου, Γρηγόρης Παύλος, Σπυρίδων Παύλου, Βαΐα Πεταλά, Μάκης Πεταλωτής, Ρίλκα Πετκόβα-Γούδα, Γιώργος Πετρόπουλος, Βασίλης Πλούμης, Αγγελική Πουντζά, Ελένη Πουρνάρα, Αυγή Προγκίδη, Σωτηρία Προκόπη, Φανή Πύρζα, Γεώργ. Ραντίτσας, Ολυμπία Ρέππα, Σπύρος Ρίζος, Αννα Ρογδάκη, Ευδοκία Ρόκα, Ιωάννης Ρούπας, Αλεξάνδρα Ρούσση, Πέτρος Ρώσσος, Ιλεάνα Σακκά, Κική Σαμουρκασίδου, Βαρβάρα Σαράντη, Γιάννης Σαράντης, Μαρία Σαραντινίδου, Ιωάννης Σαρηγιαννίδης, Παντελής Σγαρδέλης, Φώτιος Σγουρίδης, Βασιλική Σιαπάτη, Αικατερίνη Σιδέρη, Χαράλ. Σίμος, Λαμπρινή Σουγιά, Μεταξία Σουλιώτη, Αλέξανδρος Σπανός, Μάκης Σπετσιέρης, Κων/νος Σταμάτης, Μαρία Στρογγύλη, Παρασκευή Ταχτσίδου, Φρειδερίκη Τενεκετζή, Κων/νος Τενεκετζής, Γιάγκος Τενεκετζής, Σταύρος Τενεκετζής, Ευστρατία Τερζή, Ανδρέας Τερζής, Ζαχαρώ Τερζόγλου, Αντώνης Τζάκος, Φώτιος Τζανέτος, Δημήτριος Τζιάλλας, Αθανάσιος Τζιάτζιος, Νικόλαος Τζούμας, Κων/νος Τηλιγάδας, Χριστίνα Τητήρου, Αντώνης Τολιόπουλος, Ηλίας Τραμπάκουλος, Κων/νος Τριπικέλης, Γιώργος Τρούλης, Σταύρος Τσάβαλος, Ιωάννης Τσακνάκης, Πέτρος Τσάπες, Αντώνης Τσεβάς, Κωνσταντίνα Τσιαντή, Κων/νος Τσίγκος, Παναγιώτης Τσιντώνης, Ιωάννης Τσιώνας, Ευάγγελος Τσούκας, Σταύρος Τσουμάνης, Σταματία Τσουμέα, Θεοδώρα Τσώλη, Δημήτρης Φαββατάς, Ευάγγελος Φακούδης, Ματθαίος Φιλιππούσης, Παναγιώτης Φράγκος, Καλλιόπη Φράγκου, Αναστασία Φραντζεσκάκη, Γιώργος Φραντζέσκος, Κώστας Φωτάκης, Νίκος Φωτόπουλος, Γνωσούλα Χαϊλατζίδου, Δημήτρης Χανής, Παρθένα Χαραλαμπίδου, Δημήτριος Χαραλαμπόπουλος, Παύλος Χαραμής, Σοφία Χατζηβλασίου, Θοδωρής Χατζηπαύλου, Γεωργία Χήτου, Βασίλης Χουλιάρας, Ευανθία Χρηστινάκη, Χαρίκλεια Ψαλτοπούλου.