Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων έδωσε στη δημοσιότητα ένα «μανιφέστο», το οποίο περιγράφει τα συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να ληφθούν, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της επιστημονικής έρευνας σε όλο τον κόσμο.
Βασικός συγγραφέας του κειμένου είναι ένας διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας της διασποράς, ο καθηγητής Γιάννης Ιωαννίδης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια.
«Υπάρχει τρόπος να πραγματοποιείται καλή, αξιόπιστη, αναπαράξιμη και χρήσιμη επιστήμη. Έχουμε τρόπους βελτίωσης σε σχέση με ό,τι κάνουμε σήμερα και υπάρχουν πολλοί επιστήμονες και άλλοι που ενδιαφέρονται για κάτι τέτοιο», δήλωσε ο δρ Ιωαννίδης, ο οποίος θεωρείται πρωτοπόρος διεθνώς στον αγώνα για την αναβάθμιση των προδιαγραφών της επιστημονικής έρευνας και στη λεγόμενη «μετα-έρευνα» (έρευνα πάνω στο πώς γίνεται η επιστημονική έρευνα).
Προηγούμενες μετα-έρευνες έχουν συμπεράνει ότι ουκ ολίγες επιστημονικές μελέτες είναι αναξιόπιστες ή άχρηστες (σύμφωνα με μια εκτίμηση μάλιστα, έως το 85% της βιοϊατρικής έρευνας αποτελεί χαμένα χρήματα). Μια αιτία γι’ αυτό, είναι ότι, αναλύοντας τα δεδομένα, οι ερευνητές συχνά «ανακαλύπτουν» πράγματα με τον ίδιο τρόπο που οι άνθρωποι νομίζουν ότι βλέπουν πρόσωπα στα σύννεφα!
Το «μανιφέστο» κυρίως από επιστήμονες στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, το οποίο επιχειρεί να «σηκώσει» το θέμα στη διεθνή επιστημονική σκηνή και δημοσιεύεται στο νέο επιστημονικό περιοδικό «Nature Human Behaviour», επισημαίνει ότι γι’ αυτή την κατάσταση δεν φταίνε μόνο οι ίδιοι οι επιστήμονες, αλλά επίσης τα ερευνητικά κέντρα, τα επιστημονικά περιοδικά, οι χρηματοδότες της έρευνας και οι εποπτικές Αρχές.
Όπως αναφέρει ο Ιωαννίδης, «όλοι αυτοί οι φορείς πρέπει να εργασθούν προς την ίδια κατεύθυνση δημιουργώντας κίνητρα για διαφάνεια και αναπαραξιμότητα των επιστημονικών ερευνών. Οι περισσότερες από τις αλλαγές που προτείνουμε, είναι αλληλεξαρτώμενες. Αν κάποιος από τους «παίκτες» δεν συμμετέχει σε αυτές, τότε γίνεται δυσκολότερο για όλους να βελτιωθούν».
Μεταξύ άλλων, οι δημιουργοί του «μανιφέστου» προτείνουν:
– τη βελτίωση των μεθόδων επιστημονικής έρευνας μέσα από καλύτερο σχεδιασμό που θα περιορίσει τις κάθε είδους μεροληψίες
– τη βελτίωση της παρουσίασης και της διάχυσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων, εξαλείφοντας την τάση των επιστημόνων να παρουσιάζουν «φαντεζί» ευρήματα που έλκουν την προσοχή του κοινού
– τη βελτίωση της δυνατότητας αναπαραγωγής μιας έρευνας από άλλους επιστήμονες, έτσι ώστε να επιβεβαιώνονται τα ευρήματά της
– τη βελτίωση της αξιολόγησης των υποβαλλόμενων προτάσεων για έρευνα και την απαίτηση πλέον από τους χρηματοδοτικούς φορείς και τα επιστημονικά περιοδικά, όλοι οι ερευνητές που θέλουν χρήματα για έρευνα και χώρο για δημοσίευση, να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές.
«Ο τελικός στόχος είναι να φθάσουμε στην αλήθεια και αυτή η αλήθεια να μεταφρασθεί σε κάτι που φέρνει αποτελέσματα», λέει ο Ιωαννίδης.
