Τον σπουδαίο αρχιτέκτονα και μουσικοσυνθέτη Ιάννη Ξενάκη, που σταδιοδρόμησε στο χώρο της πρωτοποριακής μουσικής στη Γαλλία βραβεύει το Τµήµα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών (ΤΠΨΤ) του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, διοργανώνοντας διεθνές επετειακό συνέδριο για τα 100 χρόνια από την γέννηση του.
Ο Ιάννης Ξενάκης, ενεργό μέλος της Εθνικής Αντίστασης φυλακίστηκε από τις κατοχικές δυνάμεις. Κατά την περίοδο των Δεκεμβριανών συμμετείχε στην ομάδα φοιτητών «Λόρδος Μπάιρον». Σε μια διαδήλωση τραυματίστηκε από σφαίρα στο πρόσωπο με αποτέλεσμα να χάσει το αριστερό του μάτι. Λίγο αργότερα διέφυγε στο Παρίσι για να γλιτώσει από την ερήμην καταδίκη του σε θάνατο για λιποταξία. Το 1965 πήρε τη γαλλική υπηκοότητα, ενώ έπρεπε να περιμένει έως το 1974 για να αρθεί η απαγόρευση.
Είναι δύσκολο να μπορέσεις σε λίγες γραμμές να αποδώσεις το εύρος τού πολυδιάστατου έργου του Ιάννη Ξενάκη. Στο Παρίσι συνεργάστηκε για δώδεκα χρόνια με τον διακεκριμένο Ελβετό αρχιτέκτονα Λε Κορμπυζιέ (Le Corbusier), συμμετέχοντας σε διάφορα αρχιτεκτονικά σχέδια και έργα, όπως, για παράδειγμα, στη σχεδίαση του περίπτερου της Philips, στην Expo ’58 των Βρυξελλών.
Οι μουσικές του σπουδές τον φέρνουν κοντά σε σημαντικούς δασκάλους όπως ήταν οι Arthur Honegger, Darius Milhaud, Nadia Boulanger και Olivier Messiaen, αρχίζοντας σταδιακά να αναπτύσσει το δικό του μοτίβο πάνω στη μουσική θεωρία και πράξη, που συνδέονται άμεσα με τα Μαθηματικά. Βασισμένος πάνω στη θεωρία των πιθανοτήτων επινοεί τη στοχαστική μουσική πηγαίνοντας κόντρα σε βασικές αρχές τού σειραϊσμού, που ήταν μια κεντρική μουσική κατεύθυνση της πρωτοπορίας, της εποχής του. Αυτός είναι ο λόγος που χαρακτηρίστηκε «νεοπυθαγόρειος». Έκτοτε, πρωταγωνιστούσε στο προσκήνιο της σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής, εργαζόμενος πάντα στο πλαίσιο της σχέσης μαθηματικών, μουσικής και αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας.
Στις 24-29 Μαΐου 2022 θα διεξαχθεί στο Ναύπλιο στο Βουλευτικό (27 και 28/5) και στο Φουγάρο (29/5) µε την υποστήριξη του Δήµου Ναυπλιέων και της Περιφέρειας Πελοποννήσου διεθνές επετειακό συνέδριο για τα εκατό χρόνια από την γέννηση του Ιάννη Ξενάκη.
Η συνδιοργάνωση του συνεδρίου ενισχύει δυναµικά βασικούς στόχους του ΤΠΨΤ που είναι η οργανική σύνδεση της διδασκαλίας µε την έρευνα, καθώς και η δηµιουργία ευρύτερων δικτύων συνεργασίας σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Το έργο του Ξενάκη δεν έχει πάψει να προσελκύει το ενδιαφέρον µεγάλου φάσµατος καλλιτεχνών και ερευνητών από την µουσική και την αρχιτεκτονική έως τα νέα µέσα, την φιλοσοφία, τα εικαστικά και τον χορό. Στο συνέδριο, όπου συμμετέχουν εξέχοντες µμελετητές του έργου του Ξενάκη από όλο τον κόσµο, θα εξεταστούν πτυχές της καλλιτεχνικής του δημιουργίας µέσα από διεπιστηµονικές προσεγγίσεις, ενώ θα του αφιερωθούν και µια σειρά καλλιτεχνικά δρώµενα.
Το πρόγραµµα στο Ναύπλιο συμπεριλαβαίνει συζήτηση µε την Πρόεδρο του Συλλόγου των Φίλων του Ξενάκη Μάχη Ξενάκη, καθώς και εισηγήσεις που αφορούν στα Πολύτοπα, πολυµεσικά έργα τοποειδικού χαρακτήρα τα οποία επινόησε ο Ξενάκης. Εξέχουσα θέση ανάµεσα στα Πολύτοπα έχει και το µνηµειακό Πολύτοπον των Μυκηνών, το οποίο παρουσιάστηκε το 1978 στον οµώνυµο αρχαιολογικό χώρο, στην περιοχή όπου εδρεύει το Τµήµα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών (ΤΠΨΤ). Οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις συµπεριλαµβάνουν µουσικές εκτελέσεις έργων του Ξενάκη από τον διεθνώς αναγνωρισµένο πιανίστα Στέφανο Θωµόπουλο, καθώς και την γαλλική χορωδία Soli Tutti.
Την Κυριακή όλη µέρα θα διεξαχθεί το Εργαστήριο Ξενάκη, που κινητοποιεί το ακαδηµαϊκό δυναµικό της χώρας, µε την συµµετοχή 11 καλλιτεχνικών πανεπιστηµιακών τµηµάτων πανελλαδικά. Με έµπνευση το έργο του Ξενάκη και καθοδήγηση από τους καθηγητές/τριές τους, οι φοιτητές/τριες το µετασχηµατίζουν σε ψηφιακές µορφές τέχνης για τον 21o αιώνα, σε έργα που αποπνέουν δηµιουργική ελευθερία και ταλέντο. Μέρος του Εργαστηρίου αποτελεί επίσης η πολυµεσική περφόρµανς Meditations on Xenakis’s Motions, Bodies and Textures που συν-δηµιουργούν οι καλλιτέχνιδες/διδάσκουσες Theodora Skipitares από την Νέα Υόρκη, Άννα Τζάκου και Κατερίνα Ελ Ράχεµπ, µε την συµµετοχή 5 µαθηµάτων του ΤΠΨΤ.
Το Εργαστήριο θα πραγµατοποιηθεί στο Φουγάρο στο Ναύπλιο, στις 29 Μαΐου 2022 – 09.00-18.00. Παράλληλα µε το Εργαστήριο στις 29 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη των συνέδρων στις Μυκήνες µε ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο, παρουσίαση του Πολύτοπου των Μυκηνών του Ξενάκη και χορωδιακή εκτέλεση έργων του καλλιτέχνη από τους Soli Tutti.
Δείτε το Πρόγραµµα του Συνεδρίου Xenakis 22 σε ηλεκτρονική µορφή:
https://pda.uop.gr/en/xenakis-22-symposium-program/
o Δείτε το Πρόγραµµα του Εργαστηρίου Ξενάκη σε ηλεκτρονική µορφή:
https://pda.uop.gr/ergastirio-xenaki/
Το Συνέδριο διεξάγεται στην αγγλική γλώσσα ενώ το Εργαστήριο στην ελληνική. Παρέχεται η δυνατότητα παρακολούθησης του συνεδρίου καθώς και του Εργαστηρίου Ξενάκη µέσω livestreaming στο www.youtube.com/channel/UCC4rexRQpXrvbBNkU0FPItg/live
Η ταυτότητα του Xenakis 22
Συνδιοργάνωση:
Τµήµα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου
Τµήµα Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ
Εργαστήριο MUSIDANSE του Πανεπιστηµίου Paris 8
Σύλλογος Φίλων Ξενάκη
Συνεργαζόµενα ιδρύµατα:
Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης
Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων
Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας
Εργαστήριο Ξενάκη
Διοργάνωση: Τµήµα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου σε συνεργασία µε το Music and Media Committee του Xenakis 22.
Συνεργαζόµενα τµήµατα/ΑΕΙ
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
Τµήµα Εικαστικών και Εφαρµοσµένων Τεχνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης
Τµήµα Εικαστικών και Εφαρµοσµένων Τεχνών, Πανεπιστήµιο Δυτικής Μακεδονίας
Τµήµα Εικαστικών Τεχνών και Επιστηµών της Τέχνης, Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων
Τµήµα Κινηµατογράφου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης
Τµήµα Μουσικών Σπουδών,Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης
Τµήµα Μουσικών Σπουδών,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών
Τµήµα Μουσικών Σπουδών,Ιόνιο Πανεπιστήµιο
Τµήµα Παραστατικών και Ψηφιακών ΤεχνώνΠανεπιστήµιο Πελοποννήσου
Τµήµα Τεχνών Ήχου και Εικόνας, Ιόνιο Πανεπιστήµιο
Τµήµα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηµατογράφου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο
Αθηνών
Αιγίδα/Υποστήριξη του Xenakis 22
Υπουργείο Πολιτισµού και Αθλητισµού
Εθνική Λυρική Σκηνή
ΑΣΚΙ (Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, Αθήνα)
Στέγη του Ιδρύµατος Ωνάση
École Française d’Athènes
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Laboratory of Music, Acoustics and Technology
Mycenaean Foundation
Δήµος Άργους-Μυκηνών
Xenakis 22 και Εργαστήριο Ξενάκη -Ναύπλιο:
Δήµος Ναυπλιέων
Περιφέρεια Πελοποννήσου
Τοπικές επιτροπές του Xenakis 22 ΤΠΨΤ:
Οργανωτική Επιτροπή:
Αθηνά Στούρνα – Επίκουρη Καθηγήτρια ΤΠΨΤ
Αναστάσιος Θεοδωρόπουλος – Επίκουρος Καθηγητής ΤΠΨΤ
Νικόλαος Βασιλόπουλος– Μέλος ΕΔΙΠ ΤΠΨΤ
Γεώργιος Κόνδης– Μέλος ΕΔΙΠ ΤΠΨΤ
Καλλιτεχνική επιτροπή:
Μαρίνα Κοτζαµάνη– Αναπλ. Καθ. ΤΘΣ, Πρόεδρος ΤΠΨΤ
Αλέξανδρος Ευκλείδης – Επίκουρος Καθηγητής
Βασίλης Ψαρράς– Επίκουρος Καθηγητής
Χαρίκλεια Θάνου– Μέλος ΕΕΠ