Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Δικτύου Θεάτρου Ντοκιμαντέρ, Μάρθα Μπουζιούρη, και οι σκηνοθέτες Κορίνα Βασιλειάδου και Χάρης Πεχλιβανίδης γράφουν στο Documento για την πρώτη συνάντηση του Διεθνούς Δικτύου Θεάτρου Ντοκιμαντέρ στην Αθήνα
Για τρεις μέρες (11-13 Σεπτεμβρίου) δημιουργοί του θεάτρου-ντοκιμαντέρ, σπουδαστές, μελετητές, εκπαιδευτικοί, θεωρητικοί και όλοι όσοι ενδιαφέρονται γι’ αυτό το είδος θεάτρου καλούνται να συμμετάσχουν σε εργαστήρια, συζητήσεις, παρουσιάσεις και στρογγυλά τραπέζια στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων.
Η αρχή θα γίνει με το Μeeting Εvent 2020, την πρώτη μεγάλη διοργάνωση του Διεθνούς Δικτύου Θεάτρου Ντοκιμαντέρ. Για τρεις ημέρες θα συναντηθούν άνθρωποι οι οποίοι δουλεύουν συστηματικά ή βρίσκουν μεθοδολογικές – θεματικές συγγένειες με αυτή την καλλιτεχνική περιοχή όσο και άνθρωποι που εμπλέκονται βιωματικά στο δημιουργικό ταξίδι ή ενδιαφέρονται να γνωρίσουν το θέατρο-ντοκιμαντέρ.
Εχουν σχεδιαστεί βραδιές θερινού σινεμά όπου θα προβληθούν παραστάσεις θεάτρου-ντοκιμαντέρ παρουσία των δημιουργικών συντελεστών τους (δράση Stage On Screen) αλλά και μια σειρά διαδραστικών παρουσιάσεων με σκηνοθέτες (δράση Meet the Artist). Η διοργάνωση κλείνει με το συμπόσιο (δράση Symposium), που επιχειρεί να φωτίσει σημαντικές πτυχές του θεάτρου-ντοκιμαντέρ. Ολα αυτά εν μέσω της δύσκολης συγκυρίας, όπου μια συζήτηση που φέρνει κοντά την τέχνη με τη ζωή φαντάζει πιο αναγκαία από ποτέ.
Μάρθα Μπουζιούρη
Σκηνοθέτρια, καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Δικτύου Θεάτρου Ντοκιμαντέρ
Το Διεθνές Δίκτυο Θεάτρου Ντοκιμαντέρ γεννήθηκε με την επιθυμία να αποτελέσει δυναμικό πόλο έρευνας, καλλιτεχνικής δημιουργίας και ανάδειξης του σύγχρονου θεάτρου-ντοκιμαντέρ, το οποίο γνωρίζει νέα άνθηση παγκοσμίως. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα ο απόηχος της οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης γέννησε νέες, τολμηρές δραματουργίες του πραγματικού με ισχυρό κοινωνικοπολιτικό στίγμα και ενδιαφέρουσες αισθητικές προσεγγίσεις, παρά τους συχνά περιορισμένους πόρους για την έρευνα και ανάπτυξη των παραστάσεων. Οι ίδιες οι προκλήσεις αλλά και οι δυνατότητες που διανοίγει αυτό το ιδιαίτερο θεατρικό είδος γέννησαν μέσα μου την ανάγκη για έναν χώρο ουσιαστικής συνάντησης, ανταλλαγής και καταγραφής – ένα ζωντανό δίκτυο που μεγαλώνει και διαμορφώνεται συλλογικά, με το βλέμμα στραμμένο στη ζωή εκεί έξω. Αλλωστε το θέατρο-ντοκιμαντέρ είναι κατά τη γνώμη μου βαθιά λαϊκό θέατρο που λόγω της φύσης του (θεματολογία που τέμνεται με τη βιωμένη εμπειρία και εμπλοκή συνεργατών που δεν φέρουν καλλιτεχνική ιδιότητα) μπορεί να επαναπροσδιορίσει την παραδοσιακή έννοια του κοινού ως αποδέκτη και να προσελκύσει ανθρώπους που δεν ανήκουν στην κατηγορία του «θεατρόφιλου κοινού».
Η συζήτηση θα συνεχιστεί εξ αποστάσεως με τη δράση Meet the Artist – Online Edition. Τα νέα υγειονομικά δεδομένα δεν μας επέτρεψαν τη συμμετοχή διεθνών δημιουργών, ωστόσο η ανάγκη για δημιουργική ανταλλαγή με τη διεθνή σκηνή οδήγησε στην αναζήτηση νέων τρόπων επικοινωνίας και την εδραίωση διαδικτυακών συναντήσεων με καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, με προτεραιότητα σε δημιουργούς από λιγότερο οικεία κοινωνικοπολιτισμικά περιβάλλοντα εκτός του δυτικού κόσμου, δίνοντάς μας την ευκαιρία να εξοικειωθούμε με την πραγματικότητα εντός της οποίας ζουν και δημιουργούν.
Με αφορμή την παράσταση θεάτρου-ντοκιμαντέρ που προετοιμάζω για το επόμενο διάστημα και που βασίζεται στη μαρτυρία/εμπειρία ενός ανθρώπου που επέζησε από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου 2015 στο Παρίσι, θα μοιραστούμε κομμάτια της βιωματικής και δημιουργικής διαδρομής της, εστιάζοντας στις σχέσεις που δημιουργούμε με τα πρόσωπα που μας εμπιστεύονται τις ιστορίες τους – σχέσεις που προηγούνται και έπονται της σύντομης ζωής μιας παράστασης. Με ποιον τρόπο «οικειοποιούμαστε» ιστορίες άλλων, ειδικά όταν αυτές έχουν ένα φορτισμένο, συχνά τραυματικό πυρήνα; Πώς χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης; Με ποιον τρόπο και σε ποιον βαθμό εμπλέκουμε τα πραγματικά πρόσωπα στη δημιουργική διαδικασία; Τι σημαίνει η μεταγραφή του βιώματος σε καλλιτεχνικό έργο για εκείνα αλλά και για εμάς ως δημιουργούς; Υπάρχουν όρια στην καλλιτεχνική ελευθερία;
Κορίνα Βασιλειάδου Χάρης Πεχλιβανίδης
Καλλιτεχνική κολεκτίβα In flux
Η ενασχόλησή μας με το θέατρο-ντοκουμέντο ξεκίνησε με το ενδιαφέρον μας για την εξόρυξη χρυσού στην ορεινή Χαλκιδική, ένα θέμα που εκείνη την περίοδο πραγματικά είχε πάρει φωτιά και δίχασε μια ολόκληρη περιοχή την οποία οι περισσότεροι γνωρίζουν μόνο ως τουριστικό προορισμό, και από την ανάγκη μας να μεταφέρουμε στη θεατρική σκηνή μέρος αυτής της αγωνίας. Ετσι προέκυψε η πρώτη μας παράσταση θεάτρου-ντοκουμέντο, το «Ορυχείο Ιψεν: Ενας εχθρός του λαού συναντάει τον λαό», στην οποία ο εχθρός του λαού του Χένρικ Ιψεν ήρθε να συναντήσει τη Χαλκιδική, να συνομιλήσει επί σκηνής με το φλέγον ζήτημα και να φέρει στο φως τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας. Η τελευταία μας παράσταση, οι «Ανθισμένες ροδακινιές», είχαν ως πηγή έμπνευσης την πόλη της Βέροιας, η οποία –όπως κάθε ελληνική επαρχιακή πόλη– φέρει αρκετά ανάγλυφα τη νεότερη ιστορία της χώρας. Σε αυτή την πρωτότυπη δραματουργία που βασίστηκε σε «αληθινά ψέματα» δεν υπήρχαν θεατρικοί ήρωες. Σε ρόλο πρωταγωνιστών βρέθηκαν η εποχή της μεταπολίτευσης, το θάψιμο των ροδάκινων αλλά και της ίδιας της ιστορίας της Βέροιας, μέσα από τις ιστορίες κάποιων λαμπρών και σκοτεινών ανθρώπων της πόλης. Αντιλαμβανόμαστε το θέατρο-ντοκουμέντο ως αναπαράσταση του πραγματικού, που επιτρέπει στην πραγματικότητα να υπάρχει επί σκηνής χωρίς να απαρνείται τη θεατρική ψευδαίσθηση. Στόχος μας κάθε φορά είναι μελετώντας το εκάστοτε κοινωνικό φαινόμενο να αναζητήσουμε την προσωπική μας οπτική και να οραματιστούμε τους τρόπους που θα της δώσουν θεατρική μορφή. Από το «Ορυχείο Ιψεν» μέχρι τις «Ανθισμένες ροδακινιές» μεσολάβησαν επτά χρόνια και αρκετές δοκιμές πάνω στο περιεχόμενο και στη θεατρική φόρμα του θεάτρου-ντοκουμέντο. Τα όρια του πραγματικού και του μη πραγματικού έγιναν όλο και πιο δυσδιάκριτα στις παραστάσεις μας. Σταδιακά θέλησαν να αναδείξουν περισσότερο την ποίηση που κρύβει η ανθρώπινη ιστορία, παρά τη δημοσιογραφική κάλυψη των γεγονότων. Σε αυτήν τη διαδρομή επιτρέψαμε στο ενδιαφέρον μας για το είδος του θεάτρου-ντοκουμέντο να μεταμορφώσει τόσο τις παραστάσεις που δημιουργούμε όσο και εμάς τους ίδιους. Την εμπειρία, τις αναζητήσεις, τις αμφιβολίες και τα ερωτήματα αυτής της πορείας θα μοιραστούμε και στο εργαστήριο που θα κάνουμε στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικτύου Θεάτρου Ντοκιμαντέρ.
Info 11, 12 & 13 Σεπτεμβρίου 2020, Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς & Πέτρου Ράλλη)
