Το βούλευµα του Συµβουλίου Πληµµελειοδικών Αθηνών που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2021 και απάλλαξε τον Νίκο Μανιαδάκη από το αδίκηµα της παθητικής δωροδοκίας βασίζεται εν πολλοίς στην παραδοχή ότι ο άτυπος σύµβουλος των υπουργών Υγείας δεν είχε διοριστεί επισήµως σε θέση συµβούλου υπουργού.
Στη δικογραφία της Novartis εµπεριέχεται πληθώρα στοιχείων –πολλά εκ των οποίων αναφέρονται και στο επίµαχο βούλευµα– βάσει των οποίων σκιαγραφείται σαφώς ότι ο Ν. Μανιαδάκης υπήρξε ιδιαιτέρως στενός σύµβουλος, µεταξύ άλλων, των πρώην υπουργών Υγείας Ανδρέα Λοβέρδου και Αδωνη Γεωργιάδη. Το είχε άλλωστε παραδεχτεί ο ίδιος ο Ν. Μανιαδάκης τόσο στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής όσο και όταν κατέθετε ως «Ιωάννης Αναστασίου».
Ακόµη σηµαντικότερα στοιχεία της δικογραφίας είναι τα πλείστα emails που στέλνονται από τον Μανιαδάκη στο υπουργικό γραφείο του τότε υπουργού Αδ. Γεωργιάδη. Αυτά τα emails εµπεριέχουν προσχέδια υπουργικών αποφάσεων τα οποία µόλις λίγα λεπτά µετά την παραλαβή τους αποστέλλονται από τον πρώην υπουργό στα πρόσωπα που είχε ζητήσει ο Μανιαδάκης. Κάποια από αυτά τα προσχέδια αφορούσαν και τιµολόγηση φαρµάκων. Ο Μανιαδάκης βάσει των καταθέσεων των προστατευόµενων µαρτύρων φέρεται να ήταν ο δίαυλος επικοινωνίας µεταξύ της Novartis και της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, την οποία η εταιρεία ήθελε να χειραγωγήσει. Σε αυτό το πλαίσιο ο Ν. Μανιαδάκης –σύµφωνα πάντα µε τους προστατευόµενους µάρτυρες– φέρεται να έδινε «δώρα» και να παρακρατούσε το 10-20% του ποσού.
«Ηµουν στενός συνεργάτης του υπουργού»
Σε κατάθεση που είχε δώσει ως «Ιωάννης Αναστασίου» ο Ν. Μανιαδάκης είχε δηλώσει ότι ο πρώην υπουργός Υγείας Αδ. Γεωργιάδης ήταν «λογικά αδύνατον» να µη γνωρίζει ότι η τότε διαµόρφωση των τιµών φαρµάκων ευνοούσε τη Novartis: «Επί υπουργίας Αδωνη Γεωργιάδη (Ιούνιος 2013 – Ιούνιος 2014) σηµαντικό ρόλο έχουν διαδραµατίσει τα κάτωθι πρόσωπα: Σκουρολιάκου Μαρία και Λιντζέρης ∆ηµήτρης από πλευράς ΕΟΦ και Καραθάνος Χαράλαµπος, πρώην υποψήφιος ευρωβουλευτής και πολιτευτής του ΛΑΟΣ, Αυγερινός Αντώνης, οι οποίοι ήταν µέλη της επιτροπής τιµών, ο δε Καραθάνος αναπληρωτής πρόεδρός της». «Και σ’ αυτή την περίπτωση» είχε δηλώσει ο Ν. Μανιαδάκης «γνωρίζω ότι τα άτοµα αυτά διαµόρφωναν τις τιµές επ’ ωφελεία της Νovartis… και θεωρώ λογικά αδύνατον να γίνονταν αυτά εν αγνοία του υπουργού, που είχε και την ευθύνη εγκρίσεως των τιµών σύµφωνα µε τον νόµο».
Οι καταγγελίες του «Ιωάννη Αναστασίου» σχετικά µε τον Αδ. Γεωργιάδη µόνο ως τυχαίες δεν µπορεί να εκληφθούν. Και αυτό επειδή σε µετέπειτα κατάθεσή του στις 29 Ιανουαρίου 2018 παραδέχτηκε ότι στους στενούς συνεργάτες του Αδ. Γεωργιάδη συγκαταλέγεται µεταξύ άλλων και ο «από πολλά έτη συνεργάτης του Νικόλαος Μανιαδάκης, καθηγητής της ΕΣ∆Υ, σύµβουλός του σε θέµατα τρόικας και πολιτικής υγείας».
«Την ευθύνη είχε ο Αδωνης, όχι ο Μπέζας»
Είπε κι άλλα ο «Ιωάννης Αναστασίου» σχετικά µε τον Αδ. Γεωργιάδη. Οταν ρωτήθηκε από τους πρώην εισαγγελείς κατά της διαφθοράς γιατί το δελτίο τιµών φαρµάκων της 6ης Αυγούστου 2013 φέρει την υπογραφή του τότε υφυπουργού Υγείας Αντώνη Μπέζα και όχι του πρώην υπουργού, ο «Ιωάννης Αναστασίου» ήταν αφοπλιστικός: «Είθισται το δελτίο να υπογράφει αρµοδίως ο υπουργός, ο οποίος τότε ήταν ο Αδωνης Γεωργιάδης… Εικάζω ότι υπήρξε προφορική συνεννόηση µε τον προϊστάµενο υπουργό, ο οποίος είχε και την αρµοδιότητα και την ουσιαστική επίβλεψη των θεµάτων στο φάρµακο. Είναι ευρύτερα γνωστό ότι ο συγκεκριµένος υφυπουργός δεν είχε επαφές µε εκπροσώπους φαρµακευτικών εταιρειών ούτε ασχολούνταν ουσιαστικά και ενεργά µε θέµατα φαρµάκου, καθόσον αυτά ήταν στην αρµοδιότητα του υπουργού».
Στην πράξη αρχειοθέτησης του Αδ. Γεωργιάδη ο εισαγγελέας οικονοµικού εγκλήµατος Παναγιώτης Καψιµάλης που την υπογράφει δεν έλαβε υπόψη αυτή την κατάθεση του «Ιωάννη Αναστασίου» σχετικά µε τα δελτία τιµών. Και έτσι, αυτό που τελικά αναφέρθηκε στην πράξη αρχειοθέτησης ήταν ότι «η ανάµειξη του Αδ. Γεωργιάδη δεν συνεχίστηκε κατά τη διαδικασία εκδόσεως του ∆ελτίου Τιµών Φαρµάκων καθώς αρµόδιος προς τούτο ήταν ο υφυπουργός Μπέζας στον οποίο και είχε ανατεθεί η σχετική αρµοδιότητα».
«Τυχόν παράνοµες πράξεις Γεωργιάδη»
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι ο «Ιωάννης Αναστασίου» είχε αναφερθεί σε άλλη κατάθεσή του την 1η Φεβρουαρίου 2018 στους πρώην εισαγγελείς διαφθοράς σε «τυχόν παράνοµες πράξεις» του Αδ. Γεωργιάδη. Συγκεκριµένα, είχε αναφέρει σχετικά µε τη γραµµατέα του Αδ. Γεωργιάδη ότι «είναι ευρύτερα γνωστό ότι η κ. Κατραβά έχει µακρόχρονη φιλική και επαγγελµατική σχέση µε τον κ. Γεωργιάδη… Εποµένως δεδοµένων των ανωτέρω, η απάντηση είναι καταφατική, δηλαδή πιστεύω ότι θα µπορούσε να γνωρίζει τυχόν παράνοµες πράξεις του κ. Γεωργιάδη».
«Τα φάρµακα του “Harvard project” µπήκαν στην αγορά»
Ο «Ιωάννης Αναστασίου» είχε καταφερθεί εναντίον και του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαµαρά. Οταν στην κατάθεση που έδωσε την 1η Φεβρουαρίου 2018 οι πρώην εισαγγελείς κατά της διαφθοράς τού επέδειξαν την παρουσίαση του «Harvard project» της Novartis, ο Ν. Μανιαδάκης είχε απαντήσει µεταξύ άλλων ότι «πρόκειται για ένα έργο το οποίο αφορά την καταγραφή και την ανάλυση της αγοράς υπηρεσιών υγείας, τη διαµόρφωση πρότασης αλλαγών στο σύστηµα υγείας και την κοινοποίηση και εξασφάλιση αποδοχής της από σηµαντικούς λήπτες αποφάσεων ή συµβούλους και άτοµα µε επιρροή στο σύστηµα υγείας, το υπουργείο Οικονοµικών και το ίδιο το περιβάλλον του πρωθυπουργικού γραφείου και των παρακείµενων δεξαµενών σκέψης».
Σύµφωνα µε τον «Ιωάννη Αναστασίου», το επίµαχο πρόγραµµα «θα ωφελούσε οικονοµικά τη Νovartis, καθόσον, όπως αναγράφεται στην εταιρική παρουσίασή της, θα µειώνονταν τα ανεξόφλητα χρέη ύψους 140 εκατοµµυρίων και θα εισάγονταν πολλά από τα φάρµακά της που δεν είχαν τύχει έγκρισης τιµής και αποζηµίωσης. Αν κρίνει κανείς εκ του αποτελέσµατος, βοήθησε την εταιρεία στον βαθµό που τα προϊόντα που αναφέρονται στην παρουσίαση στη συνέχεια εισάχθηκαν επιτυχώς στο σύστηµα υγείας… Γνωρίζω ότι όλα τα φάρµακα που αναφέρονται στο πρόγραµµα µπήκαν πράγµατι στην ελληνική αγορά κατά το δεύτερο εξάµηνο του 2013 και αρχές του 2014, διάστηµα που ταυτίζεται εν πολλοίς µε το χρονοδιάγραµµα υλοποίησης του προγράµµατος, όπως αυτό περιγράφεται στην εταιρική παρουσίαση».
«Αφορά ενδεχοµένως τον ίδιο τον πρωθυπουργό»
Ο «Ιωάννης Αναστασίου» ανέφερε παράλληλα ότι «η αναφορά στο think tank του πρωθυπουργού αφορά συµβούλους του περιβάλλοντός του και ενδεχοµένως τον ίδιο τον πρωθυπουργό». Σχετικά µε το ποια είναι τα άτοµα στα οποία αναφέρεται η εταιρική παρουσίαση ως προς το think tank του πρωθυπουργού, ο «Ιωάννης Αναστασίου» απάντησε: «Θεωρώ ότι αφορά άτοµα τα οποία εξαιτίας µιας τυπικής ή άτυπης σχέσης είχαν τη δυνατότητα επιρροής στη διαµόρφωση και λήψη αποφάσεων που αφορούν τον τοµέα υπηρεσιών υγείας. Τέτοια άτοµα είχαν ακουστεί ότι ήταν οι Παπασταύρου Σταύρος, Πτωχός ∆ηµήτριος, Πεγκλής Μιχάλης και Χρύσανθος Λαζαρίδης».
Πρόκειται για κατάθεση που σήµερα εκθέτει τον Ν. Μανιαδάκη, ο οποίος πλέον πανηγυρίζει που απαλλάχθηκε µε ένα βούλευµα βάσει του οποίου κρίθηκε πως δεν θα µπορούσε να είχε ενεργό ρόλο στη διαµόρφωση πολιτικής επειδή ήταν άτυπος σύµβουλος των υπουργών και όχι διορισµένος. Κι ας έλεγε ο ίδιος ως «Ιωάννης Αναστασίου» ότι άτοµα µε «άτυπη σχέση» διαµόρφωναν πολιτικές στον χώρο της υγείας. Η ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου δεν έκρινε σκόπιµο να τον ρωτήσει σχετικά µε τις αρµοδιότητες που είχε ο ίδιος, που επίσης είχε µια «άτυπη σχέση» µε τους πρώην υπουργούς Υγείας.
«Ο προϋπολογισµός θα έπρεπε να ήταν χαµηλός»
Είναι επίσης σηµαντικό ότι ο «Ιωάννης Αναστασίου» αναφέρθηκε ξεκάθαρα σε πρακτικές διαφθοράς, αφού κατέθεσε: «Θεωρώ ότι αν στα πλαίσια του έργου αυτού δεν έλαβαν χώρα παράνοµες πρακτικές διαφθοράς, ο προϋπολογισµός του θα έπρεπε να είναι αρκετά χαµηλός, σε κάθε περίπτωση όχι άνω των 40.000 ευρώ, δεδοµένου ότι αφορά έναν εξωτερικό σύµβουλο καθηγητή, ο οποίος θα εµπλακεί στην ανάλυση και εκπόνηση προτάσεων…».
Αναφορικά µε τους λήπτες αποφάσεων «τους οποίους στοχεύει το έργο», ο «Ιωάννης Αναστασίου» δήλωσε ότι σε αυτούς συµπεριλαµβάνονται µεταξύ άλλων «οι υπουργοί Υγείας και Οικονοµικών, καθώς και κυβερνητικά στελέχη και δηµόσιοι λειτουργοί, οι οποίοι θα προσεγγιστούν στο κατάλληλο σηµείο υλοποίησης του έργου». Παράγοντας υλοποίησης του έργου ήταν µεταξύ άλλων και η «ενεργή συµµετοχή της εταιρείας διά των στελεχών της στη δεξαµενή σκέψης του πρωθυπουργού, η οποία δύναται να αξιοποιηθεί κατάλληλα στον τοµέα της υγείας».
Η «δεσµίδα µε 50ευρα» του Μάριου Σαλµά
Στην πρώτη κατάθεση που είχε δώσει στους εισαγγελείς διαφθοράς ο «Ιωάννης Αναστασίου» είχε στρέψει τα πυρά του εναντίον του πρώην αναπληρωτή υπουργού Υγείας Μάριου Σαλµά, αφού είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Ηταν διάχυτη η φήµη στον χώρο των φαρµακευτικών εταιρειών ότι στον συγκεκριµένο χώρο και στα πλαίσια των ανωτέρω συναντήσεων (σ.σ.: µε εκπροσώπους φαρµακευτικών εταιρειών) ο Μάριος Σαλµάς λάµβανε παρανόµως χρήµατα ως δώρα προκειµένου να εξυπηρετεί τα συµφέροντα των φαρµακευτικών εταιρειών… σε µια περίπτωση αµέσως µετά από συνάντηση µε εκπροσώπους φαρµακευτικής επιχείρησης, την οποία δεν µπορώ να προσδιορίσω, είδα ότι στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του υπήρχε µεγάλη δεσµίδα χαρτονοµισµάτων των 50 ευρώ».
«Αδύνατον να µη γνωρίζει ο υπουργός»
Στο στόχαστρο του «Ιωάννη Αναστασίου» είχε βρεθεί και ο Ανδρ. Λοβέρδος, αφού όπως είχε καταθέσει, από «το το 2011 και επί υπουργίας Λοβέρδου τα άτοµα αυτά (σ.σ.: που δύνανται να προβαίνουν σε ενέργειες που οδηγούν σε υπερτιµολογήσεις) περιλαµβάνουν την πρόεδρο της επιτροπής τιµών Ζωή ∆έδε, τον προϊστάµενο της διεύθυνσης φαρµάκου του υπουργείου Υγείας Καραπάνο Νικόλαο και τον Νικόλαο Μανία, άτοµα τα οποία από κοινού προετοίµαζαν και είχαν άµεση εµπλοκή στην διαµόρφωση του δελτίου τιµών… Την περίοδο εκείνη υπήρξε µεγάλη αδιαφάνεια και γκρίζες ζώνες σε σχέση µε τις πηγές των στοιχείων και τη µεθοδολογία επεξεργασίας τους. Οπως προκύπτει, εκείνη την περίοδο υπάρχουν στα δηµοσιευµένα δελτία τιµών πολλές υπερτιµολογήσεις φαρµάκων… Καθόσον τα ως άνω πρόσωπα συγκαταλέγονταν στους στενούς συνεργάτες του υπουργού, θεωρώ ότι ήταν λογικά αδύνατον ο υπουργός να µη γνωρίζει τα παραπάνω, δεδοµένου ότι αυτός είχε και την ευθύνη της εγκρίσεως των τιµών µε την υπογραφή του».
