Το μητσοτακικό κράτος θεωρεί ότι κάλυψε την αποτυχία της πρώτης περιόδου και μπορεί να σκέφτεται την προσφυγή στις κάλπες, όμως η εξέλιξη της πανδημίας θα έχει τον τελευταίο λόγο
Επισήμως όλοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ότι «προς το παρόν» δεν εξετάζουν ζήτημα εκλογών. Το συζητούν όμως ανεπισήμως και το εισηγούνται συνομιλητές του πρωθυπουργού και φιλικοί εκδότες.
Ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται την εικόνα του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εναλλάσσοντας το προφίλ του στιβαρού ηγέτη που οδηγεί τη χώρα με αποφασιστικότητα με εκείνο του ανθρώπινου πρωθυπουργού που κατακλύζει τα social media με politically correct μηνύματα κοινωνικής ευαισθησίας, αποδεικνύει αν μη τι άλλο ότι αντιμετωπίζει την κρίση ως ευκαιρία για να επιβάλει την πολιτική κυριαρχία του και να έχει ανοικτές όλες τις επιλογές την επόμενη ημέρα.
Στην ίδια κατεύθυνση συντείνει και ο πακτωλός των εκατομμυρίων στα φιλικά μέσα ενημέρωσης που του ανταποδίδουν με διθυραμβικά δημοσιεύματα για τον «ηγέτη που σαν άλλος Μωυσής θα οδηγήσει τον λαό του μέσα από την έρημο». Το θηριώδες επικοινωνιακό σύστημα δημιουργεί καθημερινά συνθήκες προσωπολατρίας για τον κ. Μητσοτάκη.
Εκείνοι που επεξεργάζονται τα σχετικά σενάρια κάνουν μέχρι και συγκρίσεις με τον Τσόρτσιλ και αναπτύσσουν προβολές για συνολική ανασύνταξη του πολιτικού σκηνικού και την «εποχή Μητσοτάκη». Στη δημόσια συζήτηση έχουν πέσει και σενάρια για κυβερνήσεις συνεργασίας, αλλά με αυτά οι παροικούντες το Μαξίμου απλώς γελούν.
Εν αρχή ην η επιδημία
Φυσικά όλα εξαρτώνται από την εξέλιξη της επιδημίας και από το πότε θα επιστρέψουμε στην όποια κανονικότητα. Το θετικό σενάριο, που αποτελεί και τη βασική υπόθεση εργασίας στο «επιτελικό κράτος», θέλει την επιστροφή στην κανονικότητα μέχρι το τέλος Μαΐου.
Σε συνάρτηση με την άρση των αποκλεισμών εξετάζονται οι συνέπειες στην οικονομία. Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, και η συνάντηση που είχε την περασμένη Κυριακή ο Κυρ. Μητσοτάκης με τον Σωτήρη Τσιόδρα. Ειπώθηκε εν ολίγοις ότι ο κ. Τσιόδρας στη διαχείριση του υγειονομικού σκέλους θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την ανάγκη της επιστροφής στην οικονομική δραστηριότητα. Το βασικό είναι εάν θα χαθεί ολοκληρωτικά η τουριστική σεζόν ή θα σωθούν, όπως ελπίζουν οι παράγοντες του τουρισμού, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος. Ο Απρίλιος και ο Μάιος έχουν χαθεί, ενώ τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη οι μαζικές ακυρώσεις των κρατήσεων για τον Ιούνιο.
Από την εξέλιξη στον τουρισμό θα εξαρτηθεί η συνολική ύφεση, για την οποία –προφανώς για λόγους εντυπώσεων– οι του οικονομικού επιτελείου λένε ότι ακόμη ελπίζουν να κινηθεί γύρω στο 5% του ΑΕΠ. Οι αισιόδοξοι οικονομολόγοι και αναλυτές εκτός Μαξίμου την υπολογίζουν στο 8-10%. Οι λιγότεροι αισιόδοξοι μιλούν για μεγαλύτερο διψήφιο ποσοστό.
Ενας ακόμη αστάθμητος παράγοντας είναι οι εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το εάν θα υπάρξει κάποιας μορφής συμβιβασμός αποδεκτός από όλους ή εάν η ΕΕ θα εισέλθει σε περιδίνηση.
Σε κάθε περίπτωση η λογική όσων εισηγούνται εκλογές είναι απλή και στέρεη: οι δύο κρίσεις, η πρώτη στα ελληνοτουρκικά σύνορα και η δεύτερη του κορονοϊού, έδωσαν πολιτικούς πόντους στην κυβέρνηση και κυρίως στον Κυρ. Μητσοτάκη. Αυτό είναι εμφανές και απλώς οι δημοσκοπήσεις το αντανακλούν και μεγιστοποιούν τα επικοινωνιακά οφέλη.
Επιπλέον οι δύο κρίσεις επέτρεψαν στον πρωθυπουργό να καλύψει την αποτυχία της πρώτης περιόδου στο μεταναστευτικό – προσφυγικό και στην οικονομία, όπου σημειώθηκε κάμψη του ρυθμού ανάπτυξης.
Συνεπώς, μόλις κλείσει τον κύκλο της η υγειονομική κρίση και ενώ θα είναι μπροστά η βαθιά οικονομική κρίση που θα ακολουθήσει, ο πρωθυπουργός θα μπορεί να απευθυνθεί στην κοινωνία. Θα επικαλεστεί ότι αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες συνθήκες που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, οι οποίες απαιτούν ένα «νέο συμβόλαιο με τους πολίτες» και μια νέα εντολή για να εφαρμόσει απρόσκοπτα το σχέδιό του για την «ανοικοδόμηση της χώρας».
Κάπως έτσι, ως Ελληνας Τσόρτσιλ, με τις δάφνες του αρχιστράτηγου της νίκης επί του κορονοϊού, θεωρεί ότι θα αυξήσει τη διαφορά από τις τελευταίες εκλογές.
Ο αντίλογος είναι ότι μια χώρα που έχει περιέλθει σε οικονομική ύφεση δύσκολα την οδηγείς σε εκλογές. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν οι εκλογές θα είναι διπλές, αφού η αμέσως επόμενη αναμέτρηση θα είναι με απλή αναλογική. Εκείνοι που δοξολογούν τον πρωθυπουργό ισχυρίζονται ότι με τις δάφνες της επιτυχημένης αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης μπορεί να πάρει και 50%. Το αντεπιχείρημα είναι ότι «η κυβέρνηση έχει άλλα τρία χρόνια μπροστά της, διαθέτει άνετη αυτοδυναμία και εκτεταμένη αποδοχή για να υλοποιήσει το όποιο πρόγραμμά της. Ενδεχόμενη προσφυγή θα δείξει πολιτικό καιροσκοπισμό». Σε αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί και το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει απέναντί του μια υπεύθυνη και συναινετική αντιπολίτευση τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και από το ΚΙΝΑΛ, που δεν έχει καμία σχέση με την παλαβή αντιπολίτευση που ασκούσε ο ίδιος. Αυτού του είδους η αντιπολίτευση του στερεί το πρόσχημα.
Τα δύσκολα είναι μπροστά
Το βασικό επιχείρημα υπέρ των εκλογών έχει να κάνει με την επόμενη ημέρα στην οικονομία. Οι υπεύθυνοι του κυβερνητικού επιτελείου εκτιμούν ότι τα «πολύ δύσκολα είναι μπροστά».
Επί του παρόντος υπάρχει ανοχή του κόσμου και χαλάρωση των δημοσιονομικών περιορισμών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, γιατί το σημαντικό είναι να περιοριστεί η απώλεια σε ανθρώπινες ζωές. Ωστόσο όλοι γνωρίζουν ότι θα έρθει η ώρα του λογαριασμού και της αποπληρωμής των χρεών που σωρεύονται και που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσουν σε νέα περίοδο λιτότητας. Οποιος κυβερνά τότε θα έχει το αντίστοιχο πολιτικό κόστος και θα χρειάζεται μεγάλη ανοχή και χρόνο για να ξεπεράσει τις συνέπειες. Και τα δύο τα εξασφαλίζει μια νέα εντολή. Οπως λέει και συνομιλητής του πρωθυπουργού: «Υστερα από δύο χρόνια αυστηρής οικονομικής πολιτικής δεν θα θυμούνται την επιτυχία στην αντιμετώπιση του κορονοϊού».
Εσωκομματικοί υπολογισμοί
Ο Κυρ. Μητσοτάκης και οι περί αυτόν δεν έκρυψαν ποτέ ότι δεν αισθάνονται άνετα σε ένα κόμμα που μέχρι τώρα κινούνταν μεταξύ καραμανλικής κοινωνικής Δεξιάς και εθνικιστικής νέας Δεξιάς, την οποία θέλουν να επιβάλουν ως κυρίαρχη ο Αντώνης Σαμαράς και η ισχυρή δική του πτέρυγα.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης επέβαλε σε σημαντικό βαθμό το δικό του προσωπικό τόσο στον κομματικό μηχανισμό όσο και στην κυβερνητική λειτουργία μέσα από το «επιτελικό κράτος». Είναι χαρακτηριστικό δε ότι στον πυρήνα του «επιτελικού κράτους» που εδρεύει στο Μέγαρο Μαξίμου δεν υπάρχει ούτε ένα πρόσωπο με μακρά κομματική θητεία και αντίστοιχα εύσημα. Στον μεν κομματικό μηχανισμό προωθεί άτομα που του χρωστάνε την πολιτική τους παρουσία τα οποία, αν διαθέτουν κάποιο ιδεολογικό υπόβαθρο, είναι νεοφιλελεύθερα. Στον δε κρατικό μηχανισμό επέλεξε και προωθεί πρόσωπα που προέρχονται από το πάλαι ποτέ σημιτικό ΠΑΣΟΚ, είτε απευθείας είτε αφού έκαναν μια σύντομη στάση στο Ποτάμι. Ο ισχυρός άνδρας του Μαξίμου μετά τον πρωθυπουργό σε διαμαρτυρία συνομιλητή του ότι «προωθούνται στις κρατικές θέσεις άνθρωποι από το Ποτάμι» απάντησε ότι «αυτοί μας έδωσαν την αυτοδυναμία».
Η μεν καραμανλική πτέρυγα και προτού ενσκήψει η κρίση ήταν σε διαδικασία αποσύνθεσης, ενώ πλέον έχει απαξιωθεί και ο ίδιος ο Κώστας Καραμανλής. Το ότι δεν κατάφερε να διατηρήσει ούτε καν τον Προκόπη Παυλόπουλο στην Προεδρία της Δημοκρατίας ήταν ίσως η χαριστική βολή. Αντίθετα, ενισχυόταν σταθερά η σαμαρική πτέρυγα, στην οποία αναζητούσαν ομπρέλα και στελέχη της καραμανλικής πτέρυγας.
Η διπλή κρίση κάνει τον Κυρ. Μητσοτάκη «αδιαμφισβήτητο ηγέτη του κόμματος». Οπως γράφουν τα δικά του λιβανιστήρια: «από Κούλης, έγινε Κυριάκος και τώρα λάμπει το δικό του άστρο». Παράλληλα του δίνει την ευκαιρία να κάνει το οριστικό ξεκαθάρισμα στο εσωτερικό του κόμματος, ώστε από τη ΝΔ να απομείνουν μόνο το όνομα και η μάζα των ψηφοφόρων που θα ακολουθούν τον «Μωυσή να τους βγάζει από την έρημο».
Ανασχηματισμός
Ο πρώτος σταθμός των πολιτικών εξελίξεων με την υπέρβαση της υγειονομικής κρίσης θα είναι ο ανασχηματισμός. Αλλωστε ήταν στους υπολογισμούς του Μαξίμου να γίνει λίγο πριν ή λίγο μετά το Πάσχα. Τώρα αναβάλλεται και οι άνθρωποι του στενού περιβάλλοντος εξετάζουν τη συμβολή των υπουργών στην περίοδο της κρίσης του κορονοϊού. «Δεν ανταποκρίθηκαν όλοι όπως έπρεπε» λένε και προσθέτουν ότι «αναδείχθηκαν και νέα πρόσωπα», αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα συμπεράσματα θα αποτυπωθούν στον ανασχηματισμό που θα γίνει όταν επανέλθει η πολιτική κανονικότητα.
Εκείνος που στην περίοδο της κρίσης έχει πάρει κάτω από τη βάση είναι σε κάθε περίπτωση ο Αδωνης Γεωργιάδης, όπως και ο υφυπουργός Ανάπτυξης, που παρακολουθεί τις τιμές των προϊόντων να ανεβαίνουν. Μία ένδειξη των ευρύτερων σχεδιασμών Μητσοτάκη είναι αν θα αποφασίσει να απαλλαγεί από τον κ. Γεωργιάδη που πλέον μετά και την αποτυχία στο Ελληνικό αντιμετωπίζεται σαν βαρίδι. Φυσικά θα προταθεί θέση υπουργού στον κ. Τσιόδρα, ενώ θα αναβαθμιστεί ο Νίκος Χαρδαλιάς. Δεν αποκλείεται να πάρει τη θέση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Εκείνος που επικοινωνιακά κερδίζει πόντους είναι ο Κυριάκος Πιερρακάκης, για τον οποίο λέγεται ότι δεν έχει εγκαταλείψει τις υψηλές του φιλοδοξίες. Ο ανασχηματισμός προβλέπεται ότι θα είναι «σφαγή υφυπουργών» και εμπέδωση του μητσοτακικού κράτους.