Τέσσερα βιβλία για ένα πολιτικό έγκλημα που άλλαξε τη σύγχρονη ιστορία
Μετά τη νύχτα που δολοφονήθηκε ο Παύλος Φύσσας κανείς δεν μπορεί να πει ότι δεν γνώριζε. Εγινε σαφές πλέον σε ευρεία κλίμακα ότι το φαινόμενο του φασισμού στη χώρα μας δεν αφορά μόνο μια μερίδα ανθρώπων. Επώδυνες οι διαπιστώσεις και πολύ μεγάλες οι ευθύνες όσων για χρόνια, παρότι γνώριζαν, ξέπλεναν τους φασίστες παρουσιάζοντάς τους ως τα παρεξηγημένα παιδιά του μόχθου και της βιοπάλης ή ως γραφικούς κολλημένους σε άλλες εποχές.
Αίσθηση ακαταδίωκτου
Πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε το βιβλίο του καθηγητή πανεπιστημίου και δικηγόρου Ξενοφώντα Κοντιάδη με τίτλο «Η νύχτα που έφυγε ο Παύλος» (εκδόσεις Τόπος). Πρόκειται για την εξιστόρηση της υπόθεσης της δολοφονίας του Φύσσα μέσα από τις μαρτυρίες των ανθρώπων που τη βίωσαν και βασίζεται σε καταθέσεις μαρτύρων, αγορεύσεις των συνηγόρων των θυμάτων και ηχητικά ντοκουμέντα από τη δικογραφία. Ο Κοντιάδης έχει μελετήσει το υλικό και έχει δημιουργήσει μια ανθρωποκεντρική αφήγηση, φιλική στον μέσο αναγνώστη, μέσα από την οποία εστιάζει στην ουσία όσων συνέβησαν από τη στιγμή της δολοφονίας έως την καταδικαστική απόφαση για τη Χρυσή Αυγή από το δικαστήριο τον Οκτώβριο του 2020.
Πολλά είναι τα σημεία των μαρτυριών που ακόμη και σήμερα μας αφήνουν άναυδους. «Μετά το συμβάν τον ρώτησα: “Γιατί δεν έφυγες; Ενα παιδί που κλέβει το γλυκό απ’ το ψυγείο κατευθείαν την κάνει, εσύ πώς και δεν έφυγες;”» ρώτησε τον δολοφόνο Γιώργο Ρουπακιά η αδερφή του Χρυσούλα, όπως δήλωσε στην κατάθεσή της στο δικαστήριο. Σε αυτή την ερώτηση, στην οποία εξισώνεται η δολοφονία ενός ανθρώπου με μια παιδική σκανδαλιά, βρίσκεται και η απάντηση για το πώς έχει στο μυαλό του τον κόσμο ένας φασίστας. Oπως σημειώνει ο Κοντιάδης: «Το χέρι του Ρουπακιά οπλίστηκε από την αίσθηση του ακαταδίωκτου, από την αλαζονεία του δυνατού – στοιχεία που του έδινε η ναζιστική οργάνωση στην οποία είχε ενταχθεί».
Δεν είναι τυχαίο ότι δύο χρόνια μετά τη δολοφονία ο Νίκος Μιχαλολιάκος δήλωσε τα εξής σε ραδιοφωνικό σταθμό: «Εις ό,τι αφορά την πολιτική ευθύνη για τη δολοφονία στο Κερατσίνι την αναλαμβάνουμε, αλλά ποινική ευθύνη δεν υπάρχει! Αν υπήρχε, γιατί δεν υπήρξε ποτέ για τη δολοφονία του Τεμπονέρα, για τη δολοφονία του Λαμπράκη; Είναι δυνατόν ένα ολόκληρο κόμμα να κατηγορείται γιατί ένας οπαδός, ένας φίλος του κόμματος προέβη σε μια καταδικαστέα πράξη;». Την ίδια θέση υποστήριξε και η Ελένη Ζαρούλια στην αίτησή της προς το Α΄ Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθηνών. Με αφορμή αυτές τις δηλώσεις ο Ξ. Κοντιάδης κάνει ένα ταξίδι στον χρόνο και συγκεκριμένα στην υπόθεση δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη πενήντα χρόνια πριν από εκείνη του Φύσσα.
Τρία βιβλία από τη δίκη
Ανατρέχουμε ξανά σε τρία σημαντικά βιβλία με τις αγορεύσεις των δικηγόρων στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Τον Φεβρουάριο του 2020 κυκλοφόρησε η αγόρευση του συνηγόρου πολιτικής αγωγής των Αιγύπτιων αλιεργατών Θανάση Καμπαγιάννη με τίτλο «Με τις μέλισσες ή με τους λύκους – Αγόρευση στη δίκη της Χρυσής Αυγής» (εκδόσεις Αντίποδες), μέσα από την οποία καταδεικνύονται ο ναζιστικός χαρακτήρας της οργάνωσης και η στρατιωτική δομή της, ενώ περιγράφονται η δράση των ομάδων κρούσης και οι επιθέσεις κατά των μεταναστών και των πολιτικών αντιπάλων. «Πιο σημαντικές θεωρώ ότι ήταν οι δύο φοιτήτριες, η Δήμητρα Ζώρζου και η Παρασκευή Καραγιαννίδου. Δυο νέες κοπέλες που βρέθηκαν τυχαία σ’ ένα παγκάκι να λένε τα δικά τους και κατέληξαν να γίνουν αυτόπτες μάρτυρες της σημαντικότερης πολιτικής δολοφονίας της γενιάς μας, τουλάχιστον των τελευταίων δεκαετιών» γράφει ο Θ. Καμπαγιάννης.
Λίγες μέρες πριν από το lockdown εκδόθηκε «Το “άλλο άκρο” στο εδώλιο: Δικαιοσύνη ή ατιμωρησία ξανά;» (εκδόσεις Τόπος) το οποίο περιλαμβάνει την αγόρευση του Κώστα Παπαδάκη, επίσης συνηγόρου της πολιτικής αγωγής των Αιγύπτιων ψαράδων. Στην εισαγωγή ο Κώστας Παπαδάκης γράφει: «Η ελλιπής δημοσιότητα της διεξαγωγής της δίκης κατέστησε αναγκαία τη δημοσιοποίηση των αγορεύσεων των συνηγόρων πολιτικής αγωγής, προκειμένου η επιχειρηματολογία, η τεκμηρίωση και τα στοιχεία τους να γίνουν ευρύτερα γνωστά. Εξάλλου δεν είμαστε δικηγόροι μόνο για τα έδρανα των δικαστηρίων, είμαστε μέρος του αντιφασιστικού κινήματος, που μας ανέθεσε τιμητικά την έκφραση της φωνής του μέσα και έξω από τη δίκη».
Το 2020 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Ορθιος σε δημόσια θέα» (εκδόσεις Πόλις) το οποίο περιλαμβάνει την αγόρευση της Χρύσας Παπαδοπούλου, η οποία στη δίκη της Χρυσής Αυγής εκπροσώπησε ως συνήγορος πολιτικής αγωγής την οικογένεια του Παύλου Φύσσα. «Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι σαν να σας το έδωσε ο Παύλος, για να δείτε ποιος ήταν και ποιοι τον δολοφόνησαν. […] Τη μέρα που αγόρευσε η Χρύσα ήταν σαν να κατέθετε ο Παύλος και, γι’ αυτό, τούτο το βιβλίο έχει ιστορική σημασία» γράφει στον πρόλογο η Μάγδα Φύσσα.
