Σε νέα εποχή η αρχαιολογία καθώς μέσω της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial intelligence – AI), οι αρχαιολόγοι κατόρθωσαν να διαβάσουν το κείμενο ενός απανθρακωμένου παπύρου, που θάφτηκε στην τέφρα, όταν εξερράγη ο Βεζούβιος πριν από σχεδόν 2.000 χρόνια.
Εκατοντάδες τμήματα παπύρων που φυλάσσονταν στη βιβλιοθήκη μιας πολυτελούς ρωμαϊκής βίλας στο Ερκολάνο, κάηκαν ολοσχερώς όταν η πόλη πνίγηκε στη λάβα από την έκρηξη, η οποία κατέστρεψε την Πομπηία το 79 μ.Χ.
Ανασκαφές του 18ου αιώνα, ανακάλυψαν περισσότερα από 1.000 ολόκληρα ειλητάρια από την έπαυλη, ή τμήματα αυτών, που πιστεύεται ότι ανήκαν στον πεθερό του Ιουλίου Καίσαρα. Ομως, αυτό που είχε γραφτεί με μαύρο μελάνι ήταν αδύνατο να διαβαστεί στους απανθρακωμένους παπύρους, ενώ πολλοί θρυμματίστηκαν, όταν οι ερευνητές προσπάθησαν να τους ανοίξουν.
Η καινοτομία στην ανάγνωση του αρχαίου υλικού προήλθε από το «Vesuvius Challenge» έναν διαγωνισμό μηχανικής μάθησης υπολογιστών που το 2023 έλυσε το αίνιγμα των παπύρων του Ερκολάνου και απένειμε περισσότερα από 1.000.000 δολάρια σε βραβεία. Ο διαγωνισμός υλοποιήθηκε από τον Μπρεντ Σιλς, έναν επιστήμονα πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι, μαζί με χρηματοδότες της Silicon Valley.
Τη Δευτέρα 5 Φεβρουαρίου, ο Νατ Φρέντμαν, στέλεχος τεχνολογίας των ΗΠΑ και ιδρυτικός χορηγός της του διαγωνισμού, ανακοίνωσε ότι μια ομάδα τριών μαθητών με γνώσεις υπολογιστών, ο Γιουσέφ Ναντέρ στη Γερμανία, ο Λουκ Φάρριτορ στις ΗΠΑ και ο Τζουλιάν Σκίλιτζερ στην Ελβετία, κέρδισαν 700.000 δολάρια (554.000 ευρώ) ως βραβείο μετά την ανάγνωση περισσότερων από 2.000 ελληνικών γραμμάτων από τον πάπυρο, σύμφωνα με τον Guardian.
Οι παπυρολόγοι που μελέτησαν το κείμενο που ανακτήθηκε από τον μαυρισμένο πάπυρο έμειναν έκπληκτοι με το κατόρθωμα των μαθητών. «Αυτό αλλάζει τα δεδομένα», δήλωσε ο Ρόμπερτ Φόουλερ, ομότιμος καθηγητής ελληνικών στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και πρόεδρος του Herculaneum Society. «Υπάρχουν εκατοντάδες από αυτούς τους παπύρους που περιμένουν να διαβαστούν».
Η Δρ. Φεντερίκα Νικολάρντι, παπυρολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης, τόνισε από την πλευρά της: «Αυτή είναι η αρχή μιας επανάστασης στην παπυρολογία του Ερκολάνου και στην ελληνική φιλοσοφία γενικότερα. Είναι η μόνη βιβλιοθήκη που ήρθε σε εμάς από την αρχαία ρωμαϊκή εποχή».
Using AI, a team of student researchers has made a giant contribution to solving one of the biggest mysteries in archaeology by revealing the content of Greek writing inside a charred scroll buried 2,000 years ago by the eruption of Mount Vesuvius.https://t.co/D4rhYjuovP
— Katherine Stiles (@_K_Stiles) February 5, 2024
Διαβάστε επίσης: «Δωμάτιο σκλάβων» ανακαλύφθηκε στην Πομπηία – Ποια αντικείμενα βρέθηκαν (Video)
