Διάστημα και αστροφυσική για το 2020

Eίναι εύκολα κατανοητό ότι οποιαδήποτε προσπάθεια πρόβλεψης νέων ανακαλύψεων στην αστροφυσική στη διάρκεια του 2020 είναι κάτι το ουτοπικό.

Γιατί οι απαντήσεις που αναζητάµε στα βασικά ερωτήµατα που έχουµε για το σύµπαν, τη γέννηση, την εξέλιξη και τα συστατικά από τα οποία αποτελείται (κανονική βαρυονική αλλά και σκοτεινή ύλη και ενέργεια), καθώς επίσης και για την εξελικτική πορεία των άστρων και την ύπαρξη ζωής και κάπου αλλού στο σύµπαν είναι σχεδόν αδύνατον να προβλεφτούν.

Η µαύρη τρύπα και η επιστροφή στη Σελήνη

Γνωρίζουµε φυσικά ότι στους επόµενους δώδεκα µήνες ίσως µπορέσουµε να δούµε τη φωτογραφία της γιγάντιας µαύρης τρύπας που ελλοχεύει στο κέντρο του γαλαξία µας σε απόσταση 27.000 ετών φωτός από τη Γη, όπως έγινε µε την περίφηµη φωτογραφία της µαύρης τρύπας του γαλαξία Μ87 τον περασµένο Απρίλιο. Θεωρούµε επίσης σχεδόν βέβαιο ότι η επιστηµονική κοινότητα µε τα όλο και πιο εξελιγµένα όργανα που διαθέτει θα συνεχίσει να ανακαλύπτει όλο και πιο πολλούς εξωπλανήτες στο µέγεθος της Γης µας. Αλλά πέραν αυτού είναι ουτοπική οποιαδήποτε προσπάθεια πρόβλεψης νέων ανακαλύψεων το επόµενο έτος, όπως αναπάντεχος ήταν και ο εντοπισµός των βαρυτικών κυµάτων που έγινε το 2015.

Γι’ αυτό το µόνο που µπορούµε να κάνουµε είναι να καταγράψουµε εδώ τις διαστηµικές αποστολές που είναι προγραµµατισµένες για το 2020, µε πρώτη και καλύτερη την έναρξη της υλοποίησης του προγράµµατος της NASA «Αρτεµις» που έχει στόχο την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη µέχρι τα µέσα της επόµενης δεκαετίας. Στο πλαίσιο αυτού του προγράµµατος τον Νοέµβριο του 2020 αναµένεται να ξεκινήσει η πρώτη δοκιµαστική πτήση του διαστηµόπλοιου «Ωρίων» και του νέου πυραύλου SLS (Space Launch System), του πιο ισχυρού που έχει κατασκευαστεί µέχρι τώρα. Στο πρώτο αυτό στάδιο, µε την κωδική ονοµασία «Αρτεµις 1», ο «Ωρίων» και ο πύραυλος SLS θα προσπεράσουν τη Σελήνη και θα φτάσουν σε απόσταση 450.000 χλµ., δεκάδες χιλιάδες χιλιόµετρα πέρα από τη Σελήνη, ενώ στη συνέχεια θα επιστρέψουν πίσω στην ατµόσφαιρα της Γης µε ταχύτητα 40.000 χλµ. την ώρα.

Μια άλλη αποστολή της NASA µε την ονοµασία «Mars 2020» θα ξεκινήσει στα τέλη Ιουλίου για τον κόκκινο πλανήτη µε σκοπό την προσεδάφισή της τον Φεβρουάριο του 2021. Στην αποστολή αυτή ένα ακόµη αυτοκινούµενο όχηµα θα προσεδαφιστεί στον Αρη για τον εντοπισµό ζωής, τη συλλογή πετρωµάτων και την παραγωγή οξυγόνου από τα συστατικά της αρειανής ατµόσφαιρας. Μαζί µε το όχηµα θα ταξιδέψουν στον Αρη και περίπου έντεκα εκατοµµύρια ονόµατα (αποθηκευµένα σε µικροτσίπ) από δεκάδες χώρες εκ των οποίων περίπου 24.000 από την Ελλάδα και 2,5 εκατοµµύρια από την Τουρκία! Το πιο νέο όµως και αξιοπερίεργο από τα όργανα που διαθέτει το αυτοκινούµενο όχηµα είναι ένα µικρό ελικόπτερο µε σκοπό τη µελέτη του Αρη από ύψος µερικών εκατοντάδων µέτρων!

Η ιδιωτική πρωτοβουλία πάει διάστηµα

Την ίδια περίοδο θα ξεκινήσει και µια αποστολή του Ευρωπαϊκού ∆ιαστηµικού Οργανισµού (ESA) για τον Αρη µε τίτλο «ExoMars 2020» που θα τοποθετήσει το πρώτο ευρωπαϊκό όχηµα στην επιφάνεια του Αρη µε σκοπό την ανάλυση των πετρωµάτων του για τον εντοπισµό ζωής στον γειτονικό µας πλανήτη. Στη µελέτη του Αρη θα συµµετάσχουν και δύο χώρες για πρώτη φορά: η Κίνα µε δύο οχήµατα, το ένα σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη και το άλλο στην επιφάνειά του, ενώ τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα ελπίζουν να θέσουν την πρώτη τους διαστηµοσυσκευή (Hope) σε τροχιά γύρω από άλλο πλανήτη.

Στις αρχές Φεβρουαρίου θα έχουµε επίσης και τη λειτουργία στο διάστηµα για τα επόµενα επτά χρόνια της νέας διαστηµοσυσκευής «Solar Orbiter» του ESA η οποία θα µελετήσει τα ηλεκτρικά φορτισµένα σωµατίδια της ηλιόσφαιρας αλλά και τον ίδιο τον Ηλιο µε µεγαλύτερη ανάλυση απ’ ό,τι έχει επιτευχθεί µέχρι τώρα. Στα τέλη του χρόνου η ∆ιαστηµική Υπηρεσία της Κίνας θα στείλει στη Σελήνη το διαστηµόπλοιο «Chang’e 5» µε δύο διαφορετικά οχήµατα: ένα αυτοκινούµενο όχηµα στην επιφάνεια κι ένα δεύτερο που θα συγκεντρώσει δείγµατα πετρωµάτων και θα τα µεταφέρει πίσω στη Γη, κάτι που µέχρι τώρα µόνο η Αµερική και η Ρωσία έχουν κατορθώσει.

Στον διαστηµικό χορό του 2020 µπαίνουν επίσης οι ιδιωτικές εταιρίες: η SpaceX του Ελον Μασκ και η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος. Το διαστηµόπλοιο «Crew Dragon» της SpaceX ήταν το πρώτο ιδιωτικό διαστηµόπλοιο που συνδέθηκε µε τον ∆ιεθνή ∆ιαστηµικό Σταθµό (ISS) τον περασµένο Μάρτιο, ενώ σε µερικούς µήνες αναµένεται να γίνει η πρώτη επανδρωµένη πτήση του προς τον ISS. Μια δεύτερη ιδιωτική εταιρεία που δοκιµάζει ένα διαστηµόπλοιο για τη µεταφορά αστροναυτών στον ISS είναι η Boeing µε το διαστηµόπλοιο «CST-100 Starliner».

Ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιµος διευθυντής Ευγενιδείου Πλανηταρίου

Ετικέτες