Ο Δημήτρης Μαμάης Στεφανάκης, δημιουργός και διαχειριστής των περιβαλλοντολογικών ομάδων επιστημόνων και ενεργών πολιτών Cut it Right (κλάδεψε σωστά) και Light it Right γράφει για τις καρατομήσεις και αποκλαδώσεις των δέντρων στην πόλη οι οποίες σε συνδυασμό με τα παντελώς ακατάλληλα λευκά φώτα led οδηγούν σε καταστροφικές συνέπειες για τη χλωρίδα και την πανίδα της πόλης.
“Είμαστε συμπαντικά όντα οι άνθρωποι, φτιαγμένα από το ίδιο υλικό με καθετί που υπάρχει στον φυσικό κόσμο. Γεμάτα από αέρα, νερό και άνθρακα· είμαστε ένα με τη γη, απλώς μάλλον το έχουμε ξεχάσει καθώς ολοένα πυκνώνει ένα «δάσος» από αδηφάγα δόμηση, τεχνολογία, τεχνητή νοημοσύνη και τεχνητή ζωή. Αλλά μέσα σε όλα αυτά που κυρίως πλήττουν τα μεγάλα αστικά κέντρα υπάρχουν και τα δέντρα. Μας κάνουν να μην ξεχνάμε εντελώς την υπόστασή μας.
Εδώ και δέκα χρόνια και με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό έχει ξεκινήσει ένας άτυπος πόλεμος προς τα δέντρα και το πράσινο των πόλεων που έρχεται σε πλήρη αντίφαση με την «πράσινη» ανάπτυξη και τη συνεχή προβολή της κλιματικής αλλαγής. Τα τελευταία δύο χρόνια, και ενώ η κατάσταση έχει ξεφύγει πέρα από κάθε ζοφερή φαντασία, ήρθαν οι ομάδες ενεργών πολιτών Cut it Right και Light it Right για να αφυπνίσουν και να ευαισθητοποιήσουν με επιστημονικό, εμπεριστατωμένο και φιλικό τρόπο τον κόσμο γύρω από τα θέματα των κλαδεμάτων και της φωτορύπανσης. Δύο ζητήματα ζωτικής σημασίας, πλήρως συνυφασμένα με το άμεσο περιβάλλον του ανθρώπου των πόλεων αλλά και γενικότερα.
Οι καρατομήσεις και αποκλαδώσεις με ολοκληρωτική αποκάλυψη των δρόμων σε συνδυασμό με τα παντελώς ακατάλληλα λευκά φώτα led οδηγούν σε καταστροφικές συνέπειες για τη χλωρίδα και την πανίδα της πόλης. Βυθισμένα κάτω από τόνους γκρίζας σκόνης, χωρίς ξεκάθαρη νομοθεσία και οδηγία, αυτά τα ζητήματα είναι εύκολο να γίνουν βορά προς κακοτεχνία αλλά και εκμετάλλευση.
Σε κοινή πλεύση και σύμπραξη με 70 παγκόσμιους και εγχώριους φορείς, ζητάμε μια βιώσιμη πόλη με ποιότητα ζωής, οξυγόνο, ελεύθερους προσεγμένους χώρους και ελεγχόμενη δόμηση, για να διασφαλίσουμε ένα ζωντανό αύριο για εμάς τους ίδιους και τις επόμενες γενιές.
Συγκεκριμένα στο θέμα του αστικού πρασίνου ζητάμε και απαιτούμε:
01
Να γίνει παρουσίαση του μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για τη διατήρηση πρασίνου με καθολικά στοιχεία (απογραφή, φυτεύσεις, κοπές, κλαδέματα, αιτιολογήσεις, άδειες κ.λπ.) και φωτογραφικό υλικό σε σύγκριση με το παρελθόν.
02
Να παρουσιάζονται ακριβώς οι διαδικασίες διαχείρισης της ξυλείας και τα ακριβή ποσοστά απόρριψης, πέλετ, κομπόστ, καυσόξυλων, γενικής χρήσης.
03
Δημιουργία πλατφόρμας προγράμματος εκμάθησης και διάδρασης πολιτών και μικρών παιδιών σχετικά με τα οφέλη των δέντρων και την εναρμόνιση με τη φύση –μέσω pocket parks με άγρια βλάστηση, δέντρα και λουλούδια (όχι με τσιμέντα, led και παγκάκια) και αστικών οπωρώνων– και ενοποίηση των ακάλυπτων χωρών πολυκατοικιών για δημιουργία πρασίνου. Όλα με κίνητρα για την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.
04
Μορατόριουμ στα αλυσοπρίονα, τα οποία εκτός του ότι είναι ακόμη μια αιτία ρύπανσης στις ήδη επιβαρυμένες πόλεις, αποτελούν αποδεδειγμένα τον κυριότερο λόγο για τον οποίο αρρωσταίνουν τα δέντρα της πόλης μας. Κάθε δέντρο είναι ξεχωριστό και δεν μπορεί ούτε πρέπει να κλαδεύεται με τα ίδια μη απολυμασμένα εργαλεία βάσει επιστήμης και νόμου. Οι τεχνικές καρατόμησης ολόκληρων δρόμων χωρίς εξέταση του κάθε δέντρου ξεχωριστά, με τα ίδια εργαλεία, είναι παράνομες και επιφυλασσόμαστε περί των νομικών μας δικαιωμάτων όσον αφορά την υποβάθμιση του βιοτικού μας επιπέδου, περιβάλλοντος και περιουσίας.
05
Συνεργασία και ανοιχτή συζήτηση όλων των κομμάτων και των δημοτικών παρατάξεων με τις περιβαλλοντολογικές ομάδες Cut και Light it Right αλλά και άλλων αντίστοιχων φορέων και οργανώσεων για τη σύσταση και εκπόνηση σχεδίου διαχείρισης πρασίνου και ελεύθερων χώρων από κοινού.
06
Εξέταση για μικρότερης κλίμακας στάσεις του μετρό έτσι ώστε να υπάρχει πρόβλεψη για δέντρα, χωρίς να χρειαστεί να κοπούν τα υπάρχοντα (αφού γίνεται στο εξωτερικό μπορεί και εδώ. Δεν είναι ανάγκη οι στάσεις να είναι όλες διαστημόπλοια). Είναι απαράδεκτο να κόβονται χιλιάδες δέντρα για στάσεις-μαυσωλεία, ενώ θα πρέπει να αναζητηθεί κάποια άλλη λύση.
07
Υπογειοποίηση καλωδίων ηλεκτροδότησης αμέσως. Ταυτόχρονα εξέταση και μείωση του συντελεστή δόμησης που προσβάλλει το περιβάλλον με κοπή μεγάλων δέντρων μέσα σε οικόπεδα. Τα δέντρα είναι δημόσιο αγαθό. Φαίνεται αδιανόητο στην εποχή που διανύουμε να ακούγεται ότι τα δέντρα είναι επικίνδυνα για τα καλώδια ή ότι θα γκρεμιστεί το σπίτι ή θα μας πέσει στο κεφάλι. Πρέπει να δράσουμε υπέρ του δέντρου, με υποστύλωση, μελέτη κλαδέματος, υπογειοποίηση καλωδίων· οι λύσεις υπάρχουν και μπορεί να είναι και πιο φτηνές από το να πληρώνουμε 30 εκατ. για κλαδέματα.
08
Απομάκρυνση όλων των επικίνδυνων και περιβαλλοντικά απαράδεκτων λευκών φωτιστικών led άνω των 3.000 Κ από περιφέρεια και δήμους. Εγκατάσταση αποκλειστικά θερμού φωτισμού 2.700 Κ με κάλυμμα και ανακλαστήρα ώστε να γίνεται σωστή διάχυση, που δεν θα προσβάλλει τον νυχτερινό ουρανό ούτε τη χλωρίδα, την πανίδα και βεβαίως τον άνθρωπο.
09
Ξεκάθαρη νομοθεσία που να λειτουργεί με γνώμονα την προστασία και ευημερία του δέντρου και την αποτροπή της κοπής του για λόγους πολεοδομίας και της καρατόμησής του για το κέρδος ή για οποιαδήποτε άλλη σκοπιμότητα.
10
Να σταματήσει η Πολιτική Προστασία τις εντολές για επικίνδυνα, δολοφονικά κλαδέματα σε πεύκα και ψηλά δέντρα που τα καθιστούν ευάλωτα στις καιρικές μεταβολές, με το πρόσχημα της πυρασφάλειας ή επικινδυνότητας πτώσης από χιόνια ή λόγω ηλικίας του δέντρου κ.ο.κ.
Η προπαγάνδα κατά των δέντρων ας μείνει στο παρελθόν. Ας ανατρέψουμε τη φοβία των ανθρώπων απέναντι στα δέντρα και ας μην την ενισχύουμε με διευκόλυνση κοπών και κλαδεμάτων. Είναι ανήκουστο να δηλώνει η υπηρεσία πρασίνου πως εξαιτίας των αναγκών του αστικού ιστού πολλά δέντρα κόβονται ή κλαδεύονται αυστηρά (χωρίς να πρέπει) μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσουμε ανάγκες ανθρώπινες και δευτερεύουσες.
Τα δέντρα είναι αιωνόβιοι αρχέγονοι οργανισμοί που έχουν μάθει να επιβιώνουν και ξέρουν να το κάνουν χωρίς εμάς. Πρέπει να προσαρμόσουμε τον αστικό ιστό γύρω από αυτά και όχι να προσαρμοστούν τα δέντρα γύρω από εμάς. Ας γίνουμε η φωνή των δέντρων. Το έχουν τόση ανάγκη και άλλη τόση εμείς και όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί που εξαρτιούνται από αυτά.
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento στις 8/5/2022