Διάλογος Documento για την κεντροαριστερά – Σπουρδαλάκης: Ενότητα με κοινωνικές αναφορές και χωρίς φθαρμένο πολιτικό πρόσωπο

Ποια κεντροαριστερά;

Πολιτικά στελέχη και πανεπιστημιακοί τοποθετούνται για την ανασυγκρότηση του προοδευτικού χώρου και τη διαμόρφωση ενός αξιόπιστου πόλου απέναντι στη ΝΔ

Tο Documento συνεχίζει τον διάλογο σχετικά µε τις δυνατότητες και τα εµπόδια για την ανασυγκρότηση του κεντροαριστερού χώρου. Οι πολιτικές δονήσεις από τα αποτελέσµατα των ευρωεκλογών δεν έχουν σταµατήσει, ενώ παράλληλα έχουν ενταθεί οι διεργασίες στο πολιτικό σύστηµα στην Ελλάδα και όχι µόνο. Λίγες ώρες πριν από τον δεύτερο γύρο των γαλλικών εκλογών και τη συντριπτική νίκη των Εργατικών στη Βρετανία επί των Συντηρητικών, πολιτικά στελέχη και πανεπιστηµιακοί τοποθετούνται γύρω από το ερώτηµα «Ποια κεντροαριστερά;». Αναπτύσσουν τις θέσεις τους για τα πολιτικά επίδικα της επόµενης µέρας και τη διαµόρφωση ενός αξιόπιστου κεντροαριστερού πόλου απέναντι στην κυβέρνηση της Ν∆.

Για την προοπτική ανασυγκρότησης του χώρου της κεντροαριστεράς τοποθετούνται µε φόντο το Νέο Λαϊκό Μέτωπο της Γαλλίας ως πυξίδα και για την Ελλάδα ο Νικόλας Φαραντούρης, ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και καθηγητής Ευρωπαϊκού ∆ικαίου στο Πανεπιστήµιο Πειραιώς, και η ∆έσποινα Σίνου, επίκουρη καθηγήτρια ∆ηµοσίου ∆ικαίου, αναπληρώτρια κοσµήτορας της Σχολής Νοµικών, Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστηµών του Πανεπιστηµίου Sorbonne Paris Nord και µέλος της Γραµµατείας του τµήµατος Εξωτερικής Πολιτικής και ∆ιεθνών Σχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Στη σηµερινή νέα προσπάθεια συνεννόησης και συνεργασίας ο Γιάννης Σαρακιώτης, βουλευτής Φθιώτιδας και συντονιστής τοµεαρχών του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, σηµειώνει ότι το κόµµα του «δηλώνει και πάλι έτοιµο να συµβάλει µε όλες τις δυνάµεις του, αλλά διατηρώντας παράλληλα την ταυτότητά του».

Επίσης, η βουλευτής Λάρισας Ευαγγελία Λιακούλη, γραµµατέας της κοινοβουλευτικής οµάδας του ΠΑΣΟΚ και µαχόµενη ποινικολόγος, αναλύει τα πολιτικά επίδικα στο πλαίσιο των εσωκοµµατικών εκλογών στη Χαριλάου Τρικούπη. Ουσιαστικά καλεί τους υποψήφιους για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ να σκιαγραφήσουν άµεσα τη στρατηγική τους για το εγχείρηµα της εδραίωσης της κεντροαριστεράς ως εναλλακτικής κυβερνητικής επιλογής «απέναντι στην ψευδεπίγραφα µεταρρυθµιστική και “κεντρώα” Ν∆».

Παράλληλα, το Documento παραθέτει τη συζήτηση που είχε για την υπόθεση της ανασύνθεσης του σοσιαλδηµοκρατικού/κεντροαριστερού χώρου µε τον Μιχάλη Σπουρδαλάκη, οµότιµο καθηγητή Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών.

Μιχάλης Σπουρδαλάκης

Ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο ΕΚΠΑ

Ενότητα με κοινωνικές αναφορές και χωρίς φθαρμένο πολιτικό προσωπικό

Ο οµ. καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο ΕΚΠΑ Μιχάλης Σπουρδαλάκης σε συνέντευξή του στο Documento µιλά για τα κόµµατα-καρτέλ, για την αποξένωση από την κοινωνία και προειδοποιεί ότι όσο οι πρωτοβουλίες για ανασύνθεση της σοσιαλδηµοκρατίας/κεντροαριστεράς περιορίζονται στο πλαίσιο των κοµµατικών, πολιτικών, ακόµη και οικονοµικών ελίτ µπορεί να οδηγήσουν σε ρευστοποιήσεις του πολιτικού αυτού χώρου.
Ορισµένες φορές χρησιµοποιείτε την παρατήρηση του Γκράµσι ότι η εκτίµηση της εκλογικής αποτελεσµατικότητας ή ακόµη και η «καταµέτρηση των ψήφων» απέχει πολύ από την πραγµατική σχέση του κόµµατος µε την κοινωνία. Θα το λέγατε µετά τις ευρωεκλογές και για τα κόµµατα του κεντροαριστερού χώρου;
Στον βαθµό που η διαµόρφωση της εκλογικής συµπεριφοράς και επιλογής αποτελεί ιδιαίτερα σύνθετη κοινωνική, πολιτική και πολιτισµική διαδικασία, όπως δείχνουν πολλές εµπειρικές έρευνες, θα ήταν απλουστευτικό να υποστηρίξει κανείς ότι το εκλογικό ποσοστό ή/και η «καταµέτρηση των ψήφων» απαντά στο ερώτηµα για την ποιότητα και το βάθος της πολιτικής εκπροσώπησης ή για τη σταθερότητα αυτής της σχέσης ή ακόµη για την ενεργητική παρουσία/παρέµβαση του κόµµατος στη λειτουργία των δηµοκρατικών θεσµών. ∆υστυχώς όλα τα πολιτικά κόµµατα ήδη από το τέλος του περασµένου αιώνα σταδιακά µετασχηµατίστηκαν σε κόµµατα του κράτους ή καλύτερα, όπως αναφέρεται και στη σχετική βιβλιογραφία, σε κόµµατα-καρτέλ. ∆ηλαδή κόµµατα για τα οποία οι δεδοµένες κρατικές επιλογές και δεσµεύσεις αποτελούν απόλυτη προτεραιότητα ενώ τα κοινωνικά αιτήµατα, αν δεν αποτελούν εµπόδια, αντιµετωπίζονται σαν τυπικές, περιορισµένης σηµασίας υποχρεώσεις. Τα κυβερνητικά σοσιαλδηµοκρατικά κόµµατα, αυτά που κάποιοι αναφέρουν ή αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροαριστερά, πρωταγωνίστησαν σε αυτήν τη µετάλλαξη. Ετσι αποξενώθηκαν από την κοινωνική τους αναφορά, συρρικνώθηκαν και µπήκαν στη διαδικασία της «πασοκοποίησης».

 

Τι καθηλώνει το ΠΑΣΟΚ παρά τη συνεχή (µικρή) άνοδό του;

Εκείνο που καθηλώνει το ΠΑΣΟΚ πέρα από τον µετασχηµατισµό του σε κόµµα-καρτέλ είναι το γεγονός ότι παραβίασε ή καλύτερα αποµακρύνθηκε από την αντιδεξιά ιδρυτική και καταστατική του δέσµευση. Πρόκειται για διαδικασία που µπορεί µεν να εντάθηκε µετά το 2010 και τη συγκυβέρνηση µε τον Σαµαρά, αλλά δεν υπάρχει αµφιβολία ότι είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1990 µε την υλοποίηση της στρατηγικής του εκσυγχρονισµού.

Το αίτηµα για τροχιά κυβερνησιµότητας του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, σε συνδυασµό µε πρωτοβουλίες για ανασύνθεση της σοσιαλδηµοκρατίας, µπορεί να οδηγήσει σε ρευστοποιήσεις;

Εχω την εντύπωση ότι οι πρωτοβουλίες, οι οποίες µάλιστα µέχρι τώρα φαίνεται ότι περιορίζονται στο πλαίσιο των κοµµατικών, πολιτικών ακόµη και οικονοµικών ελίτ, δεν µπορεί να αναστείλουν την τάση ρευστοποιήσεων του πολιτικού αυτού χώρου. Θα έλεγα µάλιστα ότι οι διαδικασίες αυτές είναι πολύ πιθανό να αποδειχθούν διαλυτικές γιατί δεν είναι δυνατόν να έχουµε δεσµεύουσα και µε διάρκεια ενότητα χωρίς ακόµη και γενικές κοινωνικές αναφορές και συγκρότηση και µε πολιτικό προσωπικό φθαρµένο και γερασµένο. Τέλος, θα πρέπει να υπογραµµίσω ότι αυτή η διαδικασία ανασύνθεσης δεν µπορεί παρά να συνοδεύεται από ένα συµµετοχικό φορέα που θα διασφαλίζει τη συµµετοχή, τον διάλογο και τη λογοδοσία και κυρίως θα αντιστοιχεί και θα ανταποκρίνεται στον σηµερινό κοινωνικό καταµερισµό εργασίας.

 

Πώς µπορεί να αποκτήσουν νόηµα τα περί ενότητας για δηµιουργία κυβερνητικού πόλου απέναντι στη Ν∆ του Κυριάκου Μητσοτάκη;

Οι πρωτοβουλίες αυτές για να είναι αποτελεσµατικές δεν πρέπει να εστιάζουν και να προσωποποιούν τον κ. πρωθυπουργό. Αντίθετα, θα πρέπει να στοχεύουν στην έµπρακτη αµφισβήτηση της κυβερνητικής λογικής, που διασφαλίζει και υπηρετεί πρωτίστως την αναπαραγωγή της καπιταλιστικής κοινωνικής οργάνωσης της χώρας, κάτι φυσικά που προϋποθέτει την ένταξή της στο κυρίαρχο πλαίσιο των διεθνών δεσµεύσεων της χώρας.

Μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2023 είχατε σηµειώσει στο Documento ότι απέναντι στην κυβέρνηση Ν∆ που έχει στοιχεία alt-right δεν µπορεί να απαντήσει µια διαχειριστική λογική, ότι αυτό δεν αλλάζει είτε µε δύο κόµµατα στην κεντροαριστερά είτε µε ένα, εκτός αν το ΠΑΣΟΚ θυµηθεί τα νιάτα του πολιτικά, που δεν φαίνεται, ή αν ο ΣΥΡΙΖΑ –που µπορεί να το κάνει– το αποφασίσει. Ενα χρόνο µετά τι λέτε;

∆υστυχώς φοβάµαι ότι δεν είναι δυνατό να παραµένω έστω και συγκρατηµένα απαισιόδοξος. Εκείνο που φαίνεται σήµερα µε ακόµη µεγαλύτερη ενάργεια είναι ότι η πολυεπίπεδη, πολυδιάστατη και συνεχώς επιδεινούµενη (πολυ)κρίση δεν µπορεί να αντιµετωπιστεί ούτε από τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε από το ΠΑΣΟΚ ούτε από τους εξ αυτών παραγόµενους νέους κοµµατικούς φορείς. Και τούτο γιατί η προβληµατική και η πρακτική αυτού του πολιτικού χώρου εξακολουθεί να κινείται στο πλαίσιο του κυρίαρχου διαχειριστικού υποδείγµατος, που παράγει έναν ιδιότυπο τεχνοκρατικό κυβερνητισµό, που κρύβει κάτω από τα αιτήµατα και τις ανάγκες των λαϊκών κοινωνικών στρωµάτων.

Η αποχή στις ευρωεκλογές ήταν ηχηρό πολιτικό σήµα για βαθιά κρίση του πολιτικού συστήµατος;

Τα σοβαρά ελλείµµατα, οι αντιφάσεις και γενικά τα συµφέροντα ουσιαστικά αποτελούν τις βασικές αιτίες για το µεγαλύτερο ποσοστό αποχής. Η αποχή δεν φαίνεται να είναι συγκυριακή και σίγουρα επ’ ουδενί δεν πρόκειται για απολίτικη αντίδραση στην πολυκρίση που επιδεινώνει καθηµερινά όχι µόνο την ποιότητα της καθηµερινότητας αλλά και στερεί τα στοιχειώδη για την επιβίωσή µας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο επείγουν σοβαρές πολιτικές, προγραµµατικές και οργανωτικές πρωτοβουλίες που θα ανατρέψουν το κλίµα του πολιτικού αναχωρητισµού και δεν θα αφήσουν την επίλυση της κρίσης στην πολύµορφη και πολυδιάστατη ακροδεξιά.

Κατά συνέπεια, η προσπάθεια για την αντιµετώπιση της ακροδεξιάς δεν µπορεί να περιορίζεται στην επίκληση της δηµοκρατικής και φιλελεύθερης ευαισθησίας πολιτών και πολιτικών φορέων. Το σηµαντικό αυτό εγχείρηµα θα πρέπει να περιλαµβάνει: πρώτον, τη συρρίκνωση των συναισθηµάτων ανασφάλειας και φόβου µε πρακτικές που ενδυναµώνουν την αυτοπεποίθηση των λαϊκών στρωµάτων (λ.χ. µέσα από την αλλαγή του προτύπου κοινωνικής/οικονοµικής οργάνωσης της χώρας) και, δεύτερον, µε τον σεβασµό εκείνων των αντιλήψεων των πολιτών που απέναντι στον ισοπεδωτικό κοσµοπολιτισµό αναζητούν ταυτότητες και παρηγορητικές ταυτίσεις στην προάσπιση της «εθνικής κυριαρχίας και αξιοπρέπειας».

Διαβάστε επίσης

Κεντρική Επιτροπή ΣΥΡΙΖΑ: Πρόταση-βόμβα για δύο δημοψηφίσματα από τους 87 – Ολόκληρο το κείμενο – Ενωτική ομιλία ετοιμάζει ο Κασσελάκης

Ανεξέλεγκτη η ακρίβεια και με τον Θεοδωρικάκο – Ερχονται ανατιμήσεις σε φάρμακα και ρεύμα, αλλά ο Μητσοτάκης θριαμβολογεί

Το τρίγωνο του αίματος: Μύκονος, Ψυχικό, φυλακές Κορυδαλλού – Την Κυριακή στο Documento

«Πυρά» ΟΕΝΓΕ κατά Άδωνη: «Ο υγειονομικός σώζει ανθρώπινες ζωές, το αντίθετο από αυτό που κάνει ο Γεωργιάδης»

Στέφανος Κασσελάκης στην Αυγή: Πρόταση αυτοδιαχείρισης της εφημερίδας από τους εργαζόμενους ή συνδιαχείρισης με τον ΣΥΡΙΖΑ