Σύμφωνα με τα στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού εκτιμάται ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης σε όρους ενισχυμένης εποπτείας θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 10,6 δισ. ευρώ ή 6,23% του ΑΕΠ.
Σημειώνεται ότι, παρά το γεγονός ότι προσεγγίζουμε το τέλος του έτους, οι εκτιμήσεις αυτές εξακολουθούν να εμπεριέχουν στοιχείο αβεβαιότητος ως συνέπεια της αντίστοιχης αβεβαιότητας για την εξέλιξη της πανδημίας. Οι δαπάνες για τόκους του χρέους της κεντρικής διοίκησης διαμορφώνονται κοντά στα επίπεδα των 5,5-6,3 δισ. ευρώ, ενώ το ύψος των δαπανών για τόκους διαμορφώνεται γύρω στο 3-3,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Συνεπώς το γενικό δημοσιονομικό έλλειμμα θα ανέλθει στο 9,23-9,93% του ΑΕΠ.
Για το έτος 2021 το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνη σης σε όρους ενισχυμένης εποπτείας προβλέπεται να διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 1,8 δισ. ευρώ ή 1,01% του ΑΕΠ, ενώ αντίστοιχα το γενικό δημοσιονομικό έλλειμμα προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 4,32% (δαπάνη τόκων 3,2%) του ΑΕΠ.
Η μείωση του ελλείμματος προβλέπεται ότι θα προέλθει από την αύξηση των εσόδων από φόρους κατά περίπου 5 δισ. ευρώ (περίπου 3 δισ. ευρώ από τον ΦΠΑ και 1,3 δισ. ευρώ από τον φόρο εισοδήματος) λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης του ΑΕΠ. Αρα όλες οι προβλέψεις συναρτώνται από τον ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας.
Παράλληλα όμως η κυβέρνηση προσδοκά σημαντικά έσοδα και από τρεις ακόμη πηγές.
Η πρώτη είναι η αύξηση του φόρου για όλες εκείνες τις κατηγορίες των συνταξιούχων που θα λάβουν τα αναδρομικά. Επειδή όλοι οι δικαιούχοι έχουν μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ, τα αναδρομικά θα φορολογηθούν είτε με συντελεστή 22% είτε με συντελεστή 32%. Σε αυτό το ποσοστό θα προστεθεί και η εισφορά αλληλεγγύης, η οποία θα υπολογιστεί με συντελεστή από 0,7% έως 2%. Υπολογίζονται έσοδα περίπου 400 εκατ. ευρώ.
Οι επιχειρήσεις που δεν πλήρωσαν φέτος προκαταβολή φόρου λόγω μείωσης εσόδων καθώς και αυτές που κατέβαλαν μειωμένη προκαταβολή αν του χρόνου εμφανίσουν σημαντική κερδοφορία για τη χρήση του 2020, θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένο φόρο. Χιλιάδες φορολογούμενοι ευνοήθηκαν την άνοιξη από τη δυνατότητα που τους δόθηκε να μην πληρώσουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για το διάστημα από τον Μάρτιο μέχρι και τον Ιούνιο. Το ποσό που έχει συγκεντρωθεί –σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού– ανέρχεται σε τουλάχιστον 1,2 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό θα ξεκινήσει να καταβάλλεται από τον Μάιο του 2021 και μετά. Αισιόδοξες προβλέψεις τουλάχιστον…
Επίσης είναι η μείωση των δαπανών κατά 5 δισ. ευρώ, το σύνολο των οποίων προέρχεται από τη μείωση των μεταβιβάσεων (-6 δισ. ευρώ). Αυτό σημαίνει ότι για το οικονομικό επιτελείο το 2021 δεν θα χρειαστεί η υποστήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων με νέα μέτρα, δηλαδή η οικονομία θα επανέλθει στην κανονικότητα. Δηλαδή όλοι όσοι σήμερα υποστηρίζονται από τον κρατικό προϋπολογισμό θα έχουν ενταχθεί και πάλι στην κανονική οικονομική δραστηριότητα… Αρκετά έως πολύ χλωμό το σενάριο…
Ομως ούτε ως επιδίωξη η παραπάνω επιλογή δεν κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Η απότομη δημοσιονομική προσαρμογή δεν θα είναι ωφέλιμη για την οικονομία, η οποία έχει υποστεί υφεσιακό σοκ τουλάχιστον του εκτιμώμενου 8,2% για το 2020.
Ο Κώστας Μελάς διδάσκει οικονομικά στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
