Οι απειλές για την ελευθερία του Τύπου δεν αφορούν μόνο τους δημοσιογράφους: σύμφωνα με μελέτη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF) που διενεργήθηκε σε 90 χώρες, περισσότερο από το 40% των περιπτώσεων λογοκρισίας σημειώνονται την ώρα της πώλησης, ένα φαινόμενο για το οποίο απαιτείται επαγρύπνηση, προειδοποιεί η μη κυβερνητική οργάνωση.
“Μέχρι να φθάσει στα χέρια του αναγνώστη της, μια εφημερίδα παραμένει ευάλωτη — και η φαντασία των αρπακτικών απεριόριστη. Μαζικές αγορές εφημερίδων, κατάσχεση της έκδοσης μέσα στα σημεία πώλησης και στο τυπογραφείο, πειρατεία του περιεχομένου, απαγορευτικός δασμός, έλλειψη βασικού υλικού όπως το χαρτί”, αναφέρει η ΜΚΟ σε έκθεση που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα.
Η RSF επικαλείται ως παράδειγμα κατάσχεση στο τελωνείο όλης της έκδοσης τεύχους του εβδομαδιαίου εντύπου Jeune Afrique το 2017 στο Τόγκο ή την απόσυρση από την πώληση προκειμένου να καούν, όλων των αντιτύπων του κυβερνητικού εντύπου Ebano στην Ισημερινή Γουινέα την ίδια χρονιά για ένα άρθρο που δεν άρεσε στην κυβέρνηση.
Έχουν καταγραφεί και πιο δόλιες πρακτικές, όπως στην Πολωνία η υποχρέωση που επιβλήθηκε στους εφημεριδοπώλες να εκθέτουν με “αισθητικό” και “ορατό” τρόπο τις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, “πολύ αποτελεσματικό μέσο για να γίνουν αόρατες οι ανεξάρτητες εφημερίδες στα σημεία πώλησης”, τονίζει η ΜΚΟ.
Στη Γαλλία, η οργάνωση αναφέρει την περίπτωση ενός εφημεριδοπώλη που αναγκάστηκε από οπαδούς του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αφαιρέσει αφίσα του εξώφυλλου του περιοδικού Le Point που έγραφε “Ο δικτάτορας, μέχρι που θα πάει ο Ερντογάν;” στα περίχωρα της νότιας πόλης Αβινιόν το 2018.
Πιο πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2019, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα υπενθυμίζουν ότι σε επτά σημεία πώλησης εφημερίδων στο Παρίσι εκδηλώθηκε πυρκαγιά στο περιθώριο μιας διαδήλωσης των “κίτρινων γιλέκων”, “αυτοί που επιτέθηκαν στα σημεία πώλησης δεν θα ήξεραν ότι οι εφημεριδοπώλες αυτοί, ανεξάρτητοι εργαζόμενοι που μοχθούν για το μεροκάματο, είναι οι τελευταίοι κρίκοι μιας αλυσίδας διανομής του Τύπου”, δήλωσε η αντιπρόεδρος του συνδικάτου εφημεριδοπωλών Νέλι Τοντ, την οποία επικαλείται η ΜΚΟ.
Τα εμπόδια πλήττουν επίσης τη διακίνηση των εφημερίδων και τα τυπογραφεία, με οργανωμένες ελλείψεις χαρτιού, μελανιού σε ορισμένες χώρες.
Σε επίπεδο αριθμών, η ΜΚΟ ρώτησε επαγγελματίες της ενημέρωσης και της διανομής σε περισσότερες από 90 χώρες και από τις απαντήσεις τους προκύπτει ότι οι κυβερνήσεις έχουν, για το 68% των ερωτηθέντων την ευθύνη για τα εμπόδια που επιβραδύνουν, και μάλιστα μπλοκάρουν τη μετάδοση της πληροφορίας, και ακολουθούν οι δικαστικές αποφάσεις, τα πολιτικά κόμματα, οι στρατιωτικοί και η θρησκευτική εξουσία.
Χωρίς να προκαλεί έκπληξη, τα θέματα που υφίστανται τη μεγαλύτερη λογοκρισία είναι αυτά που αφορούν πολιτικές ειδήσεις (21%) και οικονομικές κυρίως υποθέσεις διαφθοράς (18%).
Η RSF καταρτίζει έναν κατάλογο με συστάσεις προς τα κράτη όπως να “εγγυώνται τη σωματική ασφάλεια των εκδοτών, των διανομέων και των πωλητών των εντύπων” ή να “θεσμοθετήσουν το αδίκημα της παρεμπόδισης της διανομής των εφημερίδων”.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
