Μια κουβέντα με την ηθοποιό και συγγραφέα με αφορμή το νέο της βιβλίο «Βίος βίας» (Ελληνικά Γράμματα).
Ξύπνησα ένα πρωί και σκέφτηκα ότι πρέπει να βρω έναν τίτλο για τη ζωή µου» λέει η ∆ήµητρα Παπαδήµα για το µυθιστόρηµά της «Βίος βίας», στο οποίο περιγράφει τη ζωή µιας καθηµερινής γυναίκας η οποία χάνει τον έλεγχο όταν ξεπερνιούνται τα όριά της. Το βιβλίο ήταν η αφορµή για να συζητήσουµε σχετικά µε τη σηµασία τού να είσαι γυναίκα σε έναν κόσµο ανδροκρατούµενο, καθώς και για τις πρόσφατες εξελίξεις στον χώρο του θεάτρου µετά τις καταγγελίες που έχουν γίνει το τελευταίο διάστηµα. Η ηθοποιός και συγγραφέας µιλάει για τη βία που ζούµε καθηµερινά, εξηγεί ότι µεγάλο µέρος της αρχής του βιβλίου είναι βιωµατικό και λέει ότι συχνά στον ύπνο της βλέπει ότι είναι κλεισµένη µέσα στα σκοτάδια και κάποιοι πάντα την κυνηγούν.
Η ηρωίδα του βιβλίου σας ζει τη βία από την ηµέρα της γέννησής της και έπειτα από σεξουαλική παρενόχληση καταλήγει να προβεί σε µια ακραία πράξη. Η ζωή είναι πιο δύσκολη για τις γυναίκες;
Ναι, κάποια µορφή βίας ασκείται στις γυναίκες από τη στιγµή που αρχίζουν να περπατούν πάνω στη γη. Έτσι το έχω βιώσει, έτσι το βλέπω, έτσι το ακούω γύρω µου, έτσι το συζητάω µε την κόρη µου. Θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο. Όταν γίνεσαι µάνα τα πράγµατα δυσκολεύουν ακόµη περισσότερο.
Γιατί συµβαίνει αυτό;
∆ιότι καλείσαι να αντιµετωπίσεις διπλά τη βία: υπάρχει εκείνη που ασκείται σ’ εσένα και εκείνη που αφορά το παιδί σου. Ούτε εσύ λες στο παιδί σου πώς νιώθεις για το θέµα για να µην το τροµάξεις ούτε όµως και το παιδί σου σου λέει ακριβώς πώς νιώθει για να µη σε τροµάξει. Αλληλοσυγκρουόµενα συναισθήµατα δηλαδή, µισές αλήθειες που σε τρελαίνουν, σε γερνάνε και σε ωριµάζουν βέβαια. Τι να την κάνεις όµως τέτοια ωρίµαση; ∆εν σας κρύβω ότι πολλές φορές έχω φτάσει στο σηµείο να καλέσω αυτό τον τηλεφωνικό αριθµό που αφορά την παρενόχληση για πράγµατα που µου έχουν συµβεί. Αυτό πρέπει να έχει συµβεί γύρω στις πέντε έξι φορές. Καµία από αυτές δεν απάντησαν, έτυχε µάλλον. Μια δυο φορές από αυτές αναγκάστηκα να πάρω την άµεση δράση.
Έχετε µιλήσει στο παρελθόν για σεξουαλική παρενόχληση που έχετε υποστεί στο θέατρο. Σκεφτήκατε να την καταγγείλετε;
Όχι, δεν σκέφτηκα να την καταγγείλω για πάρα πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα για να αποφύγω τον διασυρµό και τον δικό µου και τον δικό του. ∆εν ήθελα να ταράξω το παιδί µου τόσο, παρότι τα ήξερε από την πρώτη στιγµή. Εκείνη την εποχή λόγω της κατάστασης που βίωνα έπαθα διάφορα ψυχολογικά και µου έφυγαν και τα νύχια. Το ξεπέρασα, έφυγα από την παράσταση φυσικά. Τον χτύπησα κι έφυγα και δεν ήταν η πρώτη φορά.
Είναι συχνές δηλαδή αυτού του τύπου οι συµπεριφορές στον χώρο του θεάτρου;
Ναι, είναι καθεστώς. Ήταν τουλάχιστον, σε σηµείο που αναρωτιέσαι αν το προκάλεσες εσύ. Έτσι είναι το παιχνίδι, έτσι είναι στηµένη η ζωή.
Το κύµα καταγγελιών που φαίνεται να έχει ξεσηκωθεί στο θέατρο εµπεριέχει τον κίνδυνο να διασυρθούν κάποιοι άνθρωποι;
Ελπίζω να µη συµβεί κάτι τέτοιο. Πάντως µέχρι τώρα τα ονόµατα που έχουν ακουστεί είναι για να ακουστούν. Και υπάρχουν πολλά άλλα ακόµη που δεν έχουν ακουστεί. Πιθανόν να υπάρχει και ο κίνδυνος του διασυρµού. Αναρωτιέµαι πάντως πού θα οδηγήσει όλο αυτό. Θα φτάσουν οι υποθέσεις µέχρι τον εισαγγελέα; Θα κατατεθούν µηνύσεις; Το θέµα είναι ότι έχει σπαρθεί πανικός στους «έχοντες και κατέχοντες» και το έχω καταλάβει και από διάφορες επαφές που είχα. Εχουν αρχίσει να φοβούνται. Ο ένας τηλεφωνεί στον άλλον. Μέχρι τώρα είχα επτά τέτοια τηλεφωνήµατα: «∆ήµητρα, µήπως έχω κάνει κάτι που σε έχει ενοχλήσει;». Ανώριµοι άνθρωποι είναι όσοι είναι υπεύθυνοι για τέτοιες πράξεις. Φυσικά ο καθένας κουβαλάει τον σταυρό του και ίσως να φέρεται έτσι γιατί έχει δικά του ψυχολογικά θέµατα. Όλοι κουβαλάµε κάτι, όµως υπάρχουν και όρια.
Αυτή την εποχή που είναι κλειστά τα θέατρα λόγω της πανδηµίας ασχολείστε κυρίως µε τη συγγραφή;
Ναι, γράφω ασταµάτητα. Στην πρώτη καραντίνα έγραψα ένα παραµύθι, το «Ανθρωπάκι», το οποίο αφορά το περιβάλλον. Ο άνθρωπος πρέπει να ξεκαβαλήσει το καλάµι και να σέβεται τη φύση. Στο Εθνικό Θέατρο ήταν οι µόνοι που µου έδωσαν αριθµό πρωτοκόλλου µήπως πάρει έγκριση για τον χειµώνα. Και επειδή δεν µπορεί να γίνει θέατρο, ζήτησα µια επιχορήγηση να γίνει animation. Το έχω πάει σε όλα τα υπουργεία. Κάλλιστα θα µπορούσε να είναι µάθηµα και στα σχολεία, γιατί από κει ξεκινάει το κακό.
INF0
Το μυθιστόρημα «Βίος βίας» της Δήμητρας Παπαδήμα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα