Η χάλκινη παραολυμπιονίκης του Ρίο μιλάει στο Documento για την καριέρα της αλλά και για το τροχαίο που σημάδεψε τη ζωή της.
Τη Δήμητρα τη γνώρισα πριν από δεκαοκτώ χρόνια. Μέλη και οι δυο μας της εθνικής ομάδας τάε κβον ντο, ταξιδέψαμε παρέα, μοιραστήκαμε τα ίδια άγχη, την ίδια αγωνία, τους ίδιους φόβους. Ιδρώσαμε μαζί για να γυρίσουμε πίσω με μετάλλιο. Τα καταφέραμε. Οταν ύστερα από χρόνια την είδα στο στάδιο στο αναπηρικό αμαξίδιο πάγωσα. Η αλήθεια είναι ότι δεν έπρεπε. Είχε παλέψει με τον πιο δύσκολο εχθρό και βγήκε νικήτρια. Η πρόσφατη συμμετοχή της χάλκινης παραολυμπιονίκη μας του Ρίο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Παρα-μπάντμιντον –διοργανώθηκε στις 20-25 Αυγούστου στην Ελβετία– ήταν μια καλή αφορμή για να τα πούμε. Αν και το 2016 ήταν μια από τις σημαντικότερες στιγμές της αθλητικής της καριέρας, το 2005 ήταν η χρονιά που τη σημάδεψε και άλλαξε τη ζωή της. Το τροχαίο ατύχημα μπορεί να την καθήλωσε σε αναπηρικό αμαξίδιο αλλά δεν της στέρησε ποτέ τα όνειρα. Αλλωστε σ’ αυτά, όπως μου είπε η ίδια, βλέπει πάντα τον εαυτό της να στέκεται όρθιο. Να περπατά και να τρέχει. Η δύναμη ψυχής τής μεγάλης αυτής αθλήτριας έρχεται με κάθε ευκαιρία να διδάξει ένα τεράστιο μάθημα ζωής.
Ας μιλήσουμε πρώτα για τη συμμετοχή σου στο Παγκόσμιο Παρα-μπάντμιντον. Είσαι ικανοποιημένη με την εμφάνισή σου; Τι κρατάς;
Είμαι απόλυτα ευχαριστημένη γιατί είχα αξιοπρεπή παρουσία σε ένα Παγκόσμιο Πρωτάθλημα με αθλητές υψηλού επιπέδου λίγο πριν από την Παραολυμπιάδα του Τόκιο. Σίγουρα έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας ώστε να είμαι ανταγωνιστική, αλλά είδαμε ότι υπάρχει βελτίωση τόσο σε τεχνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο στρατηγικής! Συνεχίζουμε την προσπάθεια ενόψει των επόμενων τουρνουά με όρεξη για κάτι καλύτερο! Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με το παρα-μπάντμιντον και γιατί;
Γενικώς είμαι άνθρωπος που τολμά. Το 2017, μετά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στο Λονδίνο, έμαθα ότι βγαίνει η σφαίρα από την κατηγορία μου και μπαίνει ο δίσκος. Λόγω ατυχήματος δεν έχω καθόλου κοιλιακούς και ραχιαίους, άρα μου είναι πολύ δύσκολο να πετάξω τον δίσκο. Ηθελα να κυνηγήσω τη διαδικασία μέχρι το Τόκιο, τους Παραολυμπιακούς. Σκέφτηκα διάφορα. Ετυχε ένας συμμαθητής μου από το δημοτικό, ο Βασίλης Κατσίφας, να είναι προπονητής στο μπάντμιντον. Μου το πρότεινε και ξεκίνησα μαζί του. Μου άρεσε πολύ ως άθλημα. Δεν είχε σχέση με τον στίβο. Είχε ενέργεια, ένταση. Επρεπε να κινηθώ περισσότερο με το αμαξίδιο. Κόλλησα. Δεν ήθελα να δοκιμάσω μετά κάτι άλλο. Αυτό που προστέθηκε στην πορεία ώστε να με βοηθήσει πολύ με το μπάντμιντον ήταν το τένις. Εκεί με βοηθάει ο Γιώργος Κόντος, ο ομοσπονδιακός προπονητής.
Αλλα άτομα που έχεις κοντά σου στην προσπάθεια αυτή;
Οι προπονητές μου Βασίλης Κατσίφας και Χρήστος Τσαρτσίδης. Η Αθηνά Χατζηστύλη που είναι πάντα και παντού δίπλα μου. Μαζί μου και οι χορηγοί μου LR Health & Beauty Greece και Yonex Hellas. Αρωγός των προσπαθειών μου ο πρόεδρος της Ελληνικής Παραολυμπιακής Επιτροπής Γιώργος Φουντουλάκης ενώ στο μπάντμιντον με βοηθάει πάρα πολύ και η πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Φιλάθλων Σωματείων Αντιπτέρισης Βικτωρία Χατζήνα.
Υπάρχουν και αυτοί όμως που ζηλεύουν ή ας πούμε ότι δεν θέλουν να πετύχεις.΄Η αυτοί που κολλάνε πάνω σου για να κερδίσουν οι ίδιοι.
Μην κρυβόμαστε. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν έρθει στη ζωή μας για να μας προσφέρουν ένα σημαντικό μάθημα και να μάθουμε απ’ αυτό. Υπάρχουν και άνθρωποι όμως που είναι ευλογία.
Στη δική σου ζωή υπήρχαν τέτοια άτομα;
Εννοείται. Ποιος δεν είχε τέτοιους ανθρώπους στη ζωή του; Για μένα ήταν δυνατά μαθήματα. Προσπαθώ να μην κάνω πάλι τα ίδια λάθη.
Τι είναι αυτό που σε σηκώνει κάθε μέρα απ’ το κρεβάτι σου και συνεχίζεις τον πρωταθλητισμό;
Θεωρώ τον εαυτό μου ευλογημένο στο κομμάτι του αθλητισμού. Είμαι ενεργή αθλήτρια αγώνα εδώ και 36 χρόνια. Παίρνω τη δύναμή μου γιατί θέλω να βοηθήσω. Θέλω να δώσω ένα παράδειγμα στα μικρά παιδιά. Να μην το βάζουν κάτω. Εχω απογοητευτεί πολλές φορές από κάποια επίδοση, απ’ το ότι δεν ήρθε το μετάλλιο. Αλλά όταν μπαίνεις μπροστά και το κάνεις, αυτό μετράει. Θα ήθελα ένα παιδί στα 46 του χρόνια να συνεχίζει να αγωνίζεται. Δεν έχει σημασία ο πρωταθλητισμός· ας είναι στον αθλητισμό.
Δεν έχεις κουραστεί;
Δεν θέλω να ακούω, ειδικά από νέα παιδιά, ότι θυσιάζουν κάτι για τον αθλητισμό. Δεν μπορεί να είναι θυσία κάτι που αγαπάς. Ναι μεν κουράζεσαι και σωματικά και ψυχολογικά, αλλά δεν μπορείς να λες ότι θυσίασες. Το γουστάρεις, το θες. Οσο περισσότερο δημιουργείς τόσο περισσότερο είσαι μέσα, θα βρίσκεις λύσεις στα προβλήματα. Αυτό είναι ο αθλητισμός για μένα.
Θα σε πάω πίσω τώρα στο 2005. Χρονιά-ορόσημο για τη ζωή σου. Το τροχαίο. Πώς συνέβη; Πώς ήσουν στα πρώτα λεπτά;
Παραβίασε κάποιος στοπ. Με χτύπησε με τη μηχανή και με εγκατέλειψε. Στην αρχή όλα σκοτείνιασαν. Μετά είδα ένα πολύ έντονο άσπρο φως. Στο πεζοδρόμιο είχα τις αισθήσεις μου και ήξερα τι έγινε. Μάλιστα, λέω στον τραυματιοφορέα που ήρθε ότι έχω μείνει ανάπηρη. Για κάποιον λόγο το ήξερα.
Πώς ήσουν το πρώτο διάστημα;
Τον πρώτο καιρό ήταν άσχημα. Αισθανόμουν πολύ περίεργα. Είχα την άρνηση. Ολοι την έχουν. Γιατί να συμβεί; Γιατί να το περάσω αυτό; Γιατί σε μένα; Ξέρεις, όταν είσαι ανεξάρτητος και ξαφνικά εξαρτάσαι μέχρι και για τις βασικές σου ανάγκες από κάποιον είναι πάρα πολύ δύσκολο. Τους πρώτους μήνες ήμουν σοκαρισμένη. Σκέφτεσαι πότε θα περπατήσεις. Ο γιατρός βέβαια μου το είχε πει: «Ξέρεις πως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία αλλά, Δήμητρα, δύσκολα να ξανασηκωθείς». Το ένιωθα μέσα μου. Κάποια πράγματα τα νιώθεις. Οπως ένιωσα πάνω στο πεζοδρόμιο ότι έχω μείνει ανάπηρη, έτσι το ένιωθα και μετά. Απλώς περιμένεις να ακούσεις κάτι διαφορετικό. Κάτι να έχει αλλάξει. Σε πονάει πολύ εκείνη τη στιγμή. Ομως όταν συνειδητοποιείς κάποια πράγματα είναι διαφορετικό. Καταρχάς ζεις και ζεις αξιοπρεπέστατα.
Πόσο σε επηρέασε;
Το ατύχημα ήταν ό,τι πιο συγκλονιστικό έχει συμβεί στη ζωή μου. Σίγουρα με επηρέασε ως άνθρωπο και ως προσωπικότητα 100%. Για κάποιον μαγικό τρόπο, μετά το ατύχημα όλα πήγαν πολύ καλά για μένα. Δεν λέω ότι δεν έχω άσχημες στιγμές, αλλά πήγαν καλά όλα. Ενώ ξέρω ότι είμαι πάνω στο αναπηρικό αμαξίδιο, πολλές φορές δεν το νιώθω. Δεν ξέρω τι μπορεί να σημαίνει στην ψυχολογία αλλά αυτό με κάνει να νιώθω καλά. Στα όνειρά μου με βλέπω πάντα όρθια. Δεν με έχω δει ποτέ σε αμαξίδιο. Περπατάω, τρέχω.
Φοβήθηκες για το αύριο; Οτι δεν θα έκανες αυτό που ήθελες;
Φοβήθηκα, ναι. Υπήρχε αυτό το άγνωστο. Αυτό που δεν ξέρεις τι θα σου έρθει. Ας πούμε, δεν ήξερες καν πώς μπορείς να ντυθείς πλέον. Αυτά όμως μπαίνουν σιγά σιγά σ’ έναν ρυθμό. Τα μαθαίνεις. Εμένα αυτό που με φόβιζε και με φοβίζει δηλαδή και τώρα είναι το μέλλον. Με την έννοια ότι μεγαλώνουμε σε ηλικία, πώς θα μπορώ να βοηθώ τον εαυτό μου. Να κάνω πράγματα για μένα. Να είμαι ενεργή. Να μην κουράζω τους ανθρώπους γύρω μου. Προσπαθώ αυτό τον καιρό να μην κοιτώ πολύ μακριά. Δεν πρέπει, νομίζω, να κοιτάμε τόσο μακριά. Πρέπει να ζούμε ουσιαστικά, ρε συ Νίκο. Μπαίνουμε σε μια διαδικασία συνεχούς άγχους. Να πάρουμε το ένα, να πληρώσουμε το άλλο, να αγοράσουμε κάτι, πώς θα πάει η δουλειά. Ειδικά εσείς οι νέοι άνθρωποι. Πρέπει να ζείτε. Να ζείτε καλά. Μη σας γίνει εμμονή. Θα φτάσεις σε μια ηλικία και θα μετανιώνεις γι’ αυτά που δεν έζησες. Δεν λέω να κάνεις απερίσκεπτα πράγματα ή κάτι που θα σε δυσκολέψει μελλοντικά βιοποριστικά. Απλώς να ζεις, ρε συ. Αυτό λέω.
Ηθελε δύναμη ψυχής να ιδρύσεις τον αθλητικό σύλλογο τάε κβον ντο Σάτζα και να ξεκινήσεις να προπονείς την ίδια χρονιά με το ατύχημα. Πώς το αποφάσισες;
Πριν από το ατύχημα είχα σκοπό να ιδρύσω τον σύλλογο. Οταν χτύπησα εγκρίθηκε ο σύλλογος και δεν ήθελα να το κάνω. Ηρθα σε δύσκολη θέση και με τον εαυτό μου. Αρχικά με έπεισαν οι μαθητές μου. Ενας μάλιστα ήρθε μαζί με τη μαμά του στο νοσοκομείο και μου είπε ότι έχει κρεμάσει τις φόρμες του στην ντουλάπα και αν δεν του ξανακάνω εγώ μάθημα δεν θα τις ξαναφορέσει. Είναι κουδουνάκι αυτό. Σε ξεκολλάει.
Ετσι βγήκες απ’ τις αρνητικές σκέψεις που μου περιέγραψες πριν;
Ηταν θέμα επιβίωσης. Οταν σου τυχαίνει ένα ατύχημα στα τριάντα σου τι θα πεις; Πρέπει να κάνεις πράγματα που αρέσουν σε σένα. Ο,τι και να είναι. Κάνε αυτό που σε γεμίζει. Αυτό ήταν το κίνητρο. Αυτή ήταν η επιβίωση για μένα. Να κάνω πράγματα που με κάνουν να νιώθω καλά.
Πριν από το ατύχημα, δηλαδή, δεν έκανες πράγματα που σε έκαναν να νιώθεις καλά; Εκανες συμβιβασμούς;
Εκανα πράγματα, ναι. Απλώς τότε ήμουν εγωίστρια. Πολύ απόλυτη. Οταν λέω «εγωίστρια» δεν λέω ότι δεν με ένοιαζαν οι άλλοι. Εννοώ σε αθλητικό επίπεδο. Οτι εγώ θα φέρω το μετάλλιο. Εγώ θα κερδίσω. Υστερα απ’ αυτά που έχω ζήσει και συνειδητοποιήσει είδα ότι δεν χρειάζεται να είσαι έτσι, εγωιστής. Αλλο να θέλεις κάτι και άλλο να μπαίνεις στη διαδικασία να σου γίνει εμμονή.
Γιατί το ατύχημα έπαιξε για σένα αυτό τον ρόλο;
Γιατί συνειδητοποίησα ότι αυτά δεν έχουν αξία. Αξία έχει να ζεις όλη τη διαδρομή. Να μη χάνεις πράγματα. Κάθε άνθρωπος έχει ένα διαβατήριο στη ζωή του. Αυτό πρέπει να είναι γεμάτο εμπειρίες. Καλές και κακές. Είναι δικό σου διαβατήριο αυτό. Πρέπει να το εμπλουτίσεις. Να φτάσεις κάποτε να το κοιτάς και να λες, ναι, έζησα. Νιώσε την ενέργεια. Νιώσε την αύρα.
Θυμάσαι κάτι χαρακτηριστικό από την πρώτη μέρα που μπήκες δασκάλα στη σχολή;
Κυρίως τα μικρά σε ηλικία παιδιά έχουν περιέργεια για το αμαξίδιο. Θέλουν να δουν τι είναι. Οσο όμως είσαι μαζί τους και τους μιλάς δεν σε βλέπουν καθιστό. Με έχουν ζωγραφίσει όρθια. Με βλέπουν όρθια. Και θα έχουν και άλλη αντίληψη γι’ αυτόν που θα συναντήσουν στον δρόμο. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Πάμε λίγο στους Παραολυμπιακούς του Ρίο. Πώς ήταν όταν ανέβηκες στο βάθρο; Πώς το βίωσες;
Το μετάλλιο είναι η επιβράβευση του αθλητή γι’ αυτό που έχει κάνει. Αλλά δεν είναι μόνο το μετάλλιο για μένα. Είναι όλο αυτό που ζεις. Πρέπει όλοι οι αθλητές να ζουν την κάθε στιγμή, τη διαδρομή. Το Ρίο ήταν μια από τις πιο όμορφες εμπειρίες της ζωής μου. Στο παραολυμπιακό χωριό βλέποντας όλους αυτούς τους αθλητές μαζί συνειδητοποίησα πόσο όμορφη είναι η ζωή και πόσο ουσιαστικό ήταν αυτό που ζούσα εγώ εκείνη τη στιγμή. Και είναι κάτι που προσπαθώ να μεταφέρω και στα παιδιά μιλώντας σε σχολεία.
Κλείνοντας θέλω να σε ρωτήσω ποιο είναι το σπουδαιότερο μάθημα που σου έχει διδάξει ο αθλητισμός;
Ο τρόπος ζωής. Με έκανε να αντεπεξέλθω στα δύσκολα. Στο ατύχημα.