Οι εύθραυστες εσωκομματικές ισορροπίες αναγκάζουν τον πρωθυπουργό να παραπέμψει στις καλένδες τον πολυδιαφημισμένο μετασχηματισμό.
Αν και τα συστημικά ΜΜΕ φιλοτεχνούν την εικόνα ενός ισχυρού και αποφασιστικού ηγέτη, όσο περνά ο χρόνος αποδεικνύεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι όμηρος των εσωκομματικών ισορροπιών και των βαρόνων του κόμματός του.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αδυναμία του να κάνει ανασχηματισμό, που ως γνωστόν αποτελεί «αποκλειστική προνομία του πρωθυπουργού», όπως επαναλαμβάνουν μονότονα όλοι οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι. Δεν έχει περάσει μήνας που οι «πηγές του Μεγάρου Μαξίμου» διοχέτευαν στον φιλικό τους Τύπο ότι ο πρωθυπουργός σκέφτεται τον ανασχηματισμό είτε για τις αρχές Ιουλίου, κοντά στην επέτειο των δύο χρόνων, είτε λίγο πριν από τη ΔΕΘ.
Ο σκοπός, όπως προβαλλόταν, θα ήταν μια δυναμική επανεκκίνηση της κυβέρνησης με αλλαγές που δεν θα περιορίζονταν σε ήσσονος σημασίας μετακινήσεις, όπως έκανε στους δύο προηγούμενους. Εντέλει ο Κυρ. Μητσοτάκης την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενος μετέθεσε τον ανασχηματισμό για τον νέο χρόνο… Παρότι μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες διαρροές, αναγνωρίζει ότι υπάρχουν τομείς στους οποίους η κυβέρνηση δεν αποδίδει τα μέγιστα.
Προσπάθεια εκμαυλισμού των νέων
Συνολικότερα οι πολιτικές εξελίξεις εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από την πανδημία και τις μεταλλάξεις. Ωστόσο οι διαρροές από το Μέγαρο Μαξίμου αναφέρουν ότι καλώς εχόντων των πραγμάτων ο πρωθυπουργός θα ήθελε να έχει λυμένα τα χέρια του για να πάρει κρίσιμες αποφάσεις στο τέλος του καλοκαιριού. Εν ολίγοις να επανεξετάσει τον ανασχηματισμό αλλά και τις πρόωρες εκλογές.
Άλλωστε το ντροπιαστικό 150άρι στους νέους έχει καθαρά πολιτική και εκλογική στόχευση. Καθώς η αποδοχή της κυβέρνησης μεταξύ των νέων είναι στο ναδίρ εδώ και καιρό, οι υπεύθυνοι του Μαξίμου αναζητούσαν παροχές για τους νέους προκειμένου να αυξήσουν τα ποσοστά τους στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα. Τελικά ο Κυρ. Μητσοτάκης (λέγεται ότι ήταν δική του η έμπνευση) συνέδεσε τις παροχές με τον εμβολιασμό, σε μια κίνηση που η πλειονότητα εκτιμά ως απόπειρα εκμαυλισμού της νέας γενιάς. Είναι εμφανές ότι ο πρωθυπουργός θέλει ανοικτό το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών καθώς οι εξελίξεις τόσο στην οικονομία όσο και στα εθνικά θέματα προμηνύονται εξαιρετικά δύσκολες για την κυβέρνηση.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο του πρωθυπουργού ακούει στο όνομα του δυνάμει δελφίνου Νίκου Δένδια.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν συμπαθεί κανένα νούμερο δύο στην κυβέρνηση και στο κόμμα. Ο κ. Δένδιας είδε τη μετοχή του στο εσωκομματικό χρηματιστήριο να απογειώνεται μετά τις δηλώσεις του στην Άγκυρα, ενώ η πρόσφατη δημοσκόπηση της ALCO έδειξε ότι είναι ο υπουργός με την υψηλότερη δημοφιλία και αποδοχή.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης τον υποβαθμίζει όσο μπορεί: δεν τον πήρε στη συνάντηση με τον Ερντογάν ούτε στην επίσκεψη στην Αίγυπτο. Γενικότερα ανέλαβε ο ίδιος με τη διπλωματική του σύμβουλο Ελένη Σουρανή τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφαιρώντας υποτιμητικά από τον Ν. Δένδια το πιο σημαντικό κομμάτι του χαρτοφυλακίου του.
Μια λογική αντίδραση από την πλευρά του υπουργού Εξωτερικών θα ήταν η παραίτηση. Αλλά ο κ. Δένδιας δεν είναι των ρήξεων. Ωστόσο, όπως λένε οι συνομιλητές του, δεν θα δεχτεί αλλαγή υπουργείου, θα προτιμήσει να μείνει εκτός κυβέρνησης. Κάπως έτσι ο Κυρ. Μητσοτάκης αναβάλλει τον ανασχηματισμό και ο Ν. Δένδιας παραμένει υποβαθμισμένος.
Έχει ενδιαφέρον ότι σύμφωνα με πληροφορίες οι δύο είχαν συμφάγει μετά των συζύγων τους περίπου πριν από ένα μήνα, αλλά αυτό εκ του αποτελέσματος δεν βοήθησε τις σχέσεις τους. Εν τω μεταξύ όμως ο Ν. Δένδιας, καθώς έχει πάντα στη σκέψη του τη διαδοχή, όπως αναφέρουν πληροφορίες από τα κομματικά παρασκήνια, κάνει συναντήσεις και τραπέζια με κομματικά στελέχη και βουλευτές.
Αλλά ούτε τον Χρήστο Σταϊκούρα μπορεί να αλλάξει ο πρωθυπουργός, παρότι θα προτιμούσε στο χαρτοφυλάκιο τον Θεόδωρο Σκυλακάκη. Ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να αλλάξει ούτε τους αποτυχημένους υπουργούς του και γι’ αυτό προβάλλει προς τα έξω ότι τους στηρίζει. Στο υπουργικό συμβούλιο έπλεξε το εγκώμιο της ΕΛΑΣ και του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη ενώ η ίδια δημοσκόπηση έδειχνε ότι οι πολίτες ένιωθαν πιο ασφαλείς επί ΣΥΡΙΖΑ και η αποδοχή του υπουργού έχει κατρακυλήσει στις τελευταίες θέσεις. Είναι γνωστό ότι ο κ. Χρυσοχοΐδης δεν έχει συμπάθειες στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά τον στηρίζουν εξωθεσμικοί παράγοντες.
Κάτι παρόμοιο ισχύει και για τον «σούπερμαν του νεοφιλελευθερισμού» Κωστή Χατζηδάκη, που κι εκείνος μετά το εργασιακό βρίσκεται χαμηλά στην αποδοχή των πολιτών. Αλλά αφού τον άλλαξε μόλις τον Ιανουάριο, νέα μετακίνηση θα ήταν αποδοχή λάθους και ως γνωστόν «ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν κάνει λάθη».
Φυσικά το να έκανε ανασχηματισμό για να αλλάξει τον Χάρη Θεοχάρη και τη Λίνα Μενδώνη θα ήταν αστείο. Κάπως έτσι αποφάσισε να τους στηρίξει και αυτούς και τους εμφάνισε στη σύσκεψη του Μεγάρου Μαξίμου στην αρχή της εβδομάδας όπου παρουσίασε το 150άρι για τους νέους. Οι δύο υπουργοί δεν είχαν κάτι να προσθέσουν στην εξαγγελία, ενώ η Λ. Μενδώνη έκανε και την γκάφα να μιλήσει «για αντίδωρο προς τους νέους».
Επικοινωνιακής στόχευσης ήταν και η παρουσίαση-φιέστα των μέτρων για τους αμιγείς και μεικτούς χώρους εστίασης σε συνέντευξη Τύπου. Ο Άδωνης Γεωργιάδης εμφανίστηκε μαζί με τον Γιώργο Γεραπετρίτη για εξαγγελίες που παλαιότερα θα έκανε μόνος του ο Νίκος Χαρδαλιάς. Προφανώς ήταν για να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις για τις σχέσεις του Αδ. Γεωργιάδη με το Μέγαρο Μαξίμου. Όταν ο υπουργός Ανάπτυξης διαισθάνθηκε ότι κάποιοι μελετάνε την απομάκρυνσή του άρχισε να πλέκει το εγκώμιο του Νίκου Καρανίκα και του Λευτέρη Κρέτσου, δείχνοντας πως θα χορεύει στα κανάλια αν μείνει εκτός.
Την ουσία γύρω από το θέμα του μη ανασχηματισμού φέρεται σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες να την έχει πει ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε συνομιλητή του: «Αν δεν μπορώ να κάνω τις αλλαγές που θέλω, τότε γιατί να κάνω ανασχηματισμό;». Και αφού μετέθεσε την επανεκκίνηση για τον καινούργιο χρόνο (εάν μέχρι τότε δεν κάνει εκλογές), προβάλλει επικοινωνιακά την ενότητα της κυβέρνησής του. Σε ένα παράλληλο πεδίο διαρρέει ότι η επιτελική ομάδα του Μαξίμου παραμένει ως έχει με τους Γ. Γεραπετρίτη, Ακη Σκέρτσο, Θεόδωρο Λιβάνιο και φυσικά τον Γρηγόρη Δημητριάδη, που ασκεί και την πραγματική εξουσία παρεμβαίνοντας κατά το δοκούν σε όλους τους τομείς.
Οι δύο πρώην πρόεδροι
Ένας ακόμη τομέας όπου ο Κυρ. Μητσοτάκης δείχνει ότι δεν ελέγχει το κόμμα του είναι οι σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία. Η ψήφιση των πρωτόκολλων συνεργασίας τείνει να γίνει σύντομο πολιτικό ανέκδοτο. Η ψήφιση εκκρεμεί από πέρυσι τον Νοέμβριο λόγω «φόρτου του νομοθετικού έργου», όπως είχε πει η κυβερνητική εκπρόσωπος.
Κάποια στιγμή στα μέσα Ιουνίου η γραμμή άλλαξε και υπήρξε η διαρροή ότι «η κυβέρνηση θα φέρει τα πρωτόκολλα και ας αναλάβει καθένας τις ευθύνες του», εννοώντας τον Αντώνη Σαμαρά και την πατριωτική πτέρυγα της ΝΔ. Είχε μεσολαβήσει η δήλωση Μπάιντεν για κυρώσεις σε όσους δεν εφαρμόζουν τη συμφωνία των Πρεσπών η οποία προκάλεσε πανικό στο Μαξίμου. Στη συνέχεια όμως πάτησε επάνω στο θέμα με την ομάδα της Βόρειας Μακεδονίας στο Euro και το απαράδεκτο tweet του Ζόραν Ζάεφ για να διαμορφώσει τη γραμμή ότι «όλα αξιολογούνται».
Πίσω από τις παλινωδίες και τις καντρίλιες βρίσκονται οι δύο πρώην πρόεδροι του κόμματος Αντ. Σαμαράς και Κώστας Καραμανλής. Ο μεν Σαμαράς έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του ότι όταν έρθουν τα πρωτόκολλα θα καταψηφίσει. Αλλά και ο Κ. Καραμανλής έχει διαμηνύσει ότι δεν θα τα ψηφίσει. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το δείπνο μετά των συζύγων που παρέθεσε ο Κυρ. Μητσοτάκης στον Κ. Καραμανλή. Με κομψό τρόπο, αναφέρουν οι πληροφορίες, ο Κ. Καραμανλής του είπε ότι «εγώ δεν θα έφερνα τα πρωτόκολλα» και η συζήτηση προχώρησε σε άλλα θέματα.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης θέλησε να προσεταιριστεί στο συγκεκριμένο θέμα τον Καραμανλή ώστε να απομονώσει τον Αντ. Σαμαρά. Παράλληλα έχει καλέσει στο Μαξίμου «επίφοβους» για καταψήφιση βουλευτές προκειμένου να μειώσει τον αντίκτυπο και το πολιτικό κόστος. Είναι διαφορετικό να έμενε ο Σαμαράς με ευάριθμους βουλευτές και διαφορετικό να μην ψηφίσουν και οι δύο πρώην πρωθυπουργοί με περισσότερους από δέκα βουλευτές. Κάπως έτσι η ψήφιση των πρωτοκόλλων παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης ξέμπλεξε με τους δύο πρώην προέδρους, που συγκλίνουν ακόμη περισσότερο στα ελληνοτουρκικά και τάσσονται αμφότεροι εναντίον μιας παραπομπής στη Χάγη που θα έχει συνέπεια την απώλεια κυριαρχικών δικαιωμάτων. Η βοήθεια που του δίνει ο Αλέξης Τσίπρας, που τάσσεται υπέρ της παραπομπής, δεν θα είναι αρκετή για τον Κυρ. Μητσοτάκη.
Ο χρόνος όμως που έχει εξασφαλίσει μετά την τελευταία συνάντηση με τον Ερντογάν δεν είναι πολύς. Οι πληροφορίες λένε ότι μέχρι το τέλος του έτους ο Ερντογάν θα επανέλθει στη γνωστή του στάση. Όπως είχε πει παλαιότερα, η θέση του Ερντογάν είναι «ή καθίστε στο τραπέζι να συζητήσουμε ή κατεβείτε στο γήπεδο», εννοώντας την αντιπαράθεση στο Αιγαίο, όποια μορφή κι αν πάρει.
Το φάντασμα της Μέρκελ
Όσα καλά λόγια και αν πει για τη Γερμανίδα καγκελάριο και τις μεταξύ τους «εξαιρετικές σχέσεις», η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ο Κυρ. Μητσοτάκης παρουσίασε στην εντυπωσιακή φιέστα τα αεροδρόμια της Fraport και πήγε στην Αστυπάλαια για να εγκαινιάσει την επένδυση της Volkswagen, ενώ φυσικά κάνει ό,τι μπορεί για να προωθήσει τις «πράσινες επενδύσεις» που ενδιαφέρουν τις γερμανικές επιχειρήσεις. Αλλά ούτε αυτά είναι αρκετά.
Η Ανγκελα Μέρκελ αύξησε την πίεση στον τουρισμό ζητώντας ορθά κοφτά να μη γίνονται δεκτοί οι Ρώσοι τουρίστες που έχουν εμβολιαστεί με το Sputnik και όχι με τα εμβόλια στα οποία έχουν συμφέροντα οι γερμανικές εταιρείες. Ο Κυρ. Μητσοτάκης έπειτα από κάποιες διαρροές που επιχειρούσαν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις ευθυγραμμίστηκε και η Ελλάδα ζητά πλέον τεστ από τους Ρώσους τουρίστες.
Τα πράγματα όμως δυσκολεύουν περισσότερο καθώς η κ. Μέρκελ ζητά αντίστοιχους περιορισμούς και ελέγχους και για τους Άγγλους τουρίστες, που παραδοσιακά είναι οι πλέον πολυάριθμοι που επισκέπτονται τη χώρα μας. Μια παρόμοια απόφαση θα είναι καταστροφική για τον ελληνικό τουρισμό, στον οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει στηρίξει τις ελπίδες της για ανάπτυξη το 2021.
Ενώ όμως βάζει προσκόμματα στην πιο σημαντική πηγή εσόδων, η γερμανική κυβέρνηση προειδοποιεί ότι από το 2023 η χώρα θα πρέπει να επιστρέψει στη δημοσιονομική ορθοδοξία και στα αυξημένα πλεονάσματα. Η Άνγκελα Μέρκελ όμως γενικότερα υποβαθμίζει τον Ελληνα πρωθυπουργό. Δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της για το ναυάγιο της τριμερούς στο Βερολίνο και το έκανε χειροπιαστό αφήνοντας προσβλητικά και κατ’ επανάληψη εκτός της διάσκεψης για τη Λιβύη την Ελλάδα. Το δήθεν μήνυμα δυσαρέσκειας του Έλληνα πρωθυπουργού προς την κ. Μέρκελ είναι επιεικώς αστείο. Η γερμανική κυβέρνηση όμως ζητά παράλληλα και από την κυβέρνηση να «τηρήσει και να τιμήσει τη συμφωνία των Πρεσπών».
Συνολικά για το μακεδονικό και τα ελληνοτουρκικά ο Κυρ. Μητσοτάκης βρίσκεται στη μέγγενη που δημιουργούν από τη μία οι πιέσεις της γερμανικής κυβέρνησης και από την άλλη η καθαρή και σθεναρή στάση των δύο πρώην πρωθυπουργών του κόμματός του. Οι Αντ. Σαμαράς και Κ. Καραμανλής αντιπαρέρχονται επιμέρους πολιτικές για τις οποίες διατηρούν τις επιφυλάξεις τους, ωστόσο όσο παραμένουν ενεργοί δεν θα δεχτούν υποχωρήσεις στα εθνικά θέματα.
Η προϊστορία των γερμανικών κυβερνήσεων με τη ΝΔ είναι δύσκολη. Ο Κ Καραμανλής είχε εξασφαλίσει ένα πλαίσιο ανοχής με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, αλλά είχε αναγκαστεί να δώσει στους Γερμανούς το φυσικό μονοπώλιο του ΟΤΕ, που ήταν εκτός της φιλοσοφίας του, και είχε και πολιτικό κόστος.
Ο Αντ. Σαμαράς επιδίωξε έναν συμβιβασμό με τη Μέρκελ, αλλά τελικά η Γερμανίδα καγκελάριος του τράβηξε το χαλί τον Οκτώβριο του 2014, ανοίγοντας τον δρόμο για την αποχώρησή του από την εξουσία. Οι πληροφορίες από την αρχή της θητείας του αναφέρουν ότι «η Μέρκελ δεν υπολήπτεται τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ίσως γιατί από τις παλαιότερες υποθέσεις όπως του Χριστοφοράκου τον θεωρεί δεδομένο».
