Αντί η διοίκηση του ΕΦΚΑ και ο Χατζηδάκης να ελέγξουν τον «μεγάλο επενδυτή» αφήνουν ασύδοτο το καθεστώς σύγχρονου δουλεμπορίου που έχει επιβάλει στις προβλήτες
Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ χάνει κάθε χρόνο ο ΕΦΚΑ από τις «παραλείψεις» της διοίκησής του και την άρνηση να ελέγξει για την τήρηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας στις εγκαταστάσεις του ΟΛΠ τις οποίες λειτουργεί ο μεγάλος επενδυτής, η Cosco. Είναι τέτοια η «τύφλωση» των αρμόδιων υπηρεσιών που στους διαδρόμους του ΕΦΚΑ δεν διστάζουν να αφήνουν υπόνοιες για άνωθεν εντολές από την πλευρά των Χατζηδάκη – Τσακλόγλου – Δουφεξή. Ο λόγος για τους εκατοντάδες «εργολαβικούς» που δουλεύουν στις προβλήτες αλλά δεν τους καταβάλλονται βαρέα και ανθυγιεινά.
Πρόκειται για ένα σύγχρονο «δουλεμπόριο» το οποίο καταγγέλλεται διαρκώς, αλλά μετά τον Ιούλιο του 2019, όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ εξαναγκάστηκαν σε ύπνωση, με αποτέλεσμα να καταγράφονται μηδενικοί έλεγχοι. Ετσι έχει επιβληθεί η «κινεζοποίηση» των εργασιακών σχέσεων, προς δόξα των επενδύσεων που παράγουν χρέη για τους λίγους και προκαλούν ζημιές στην κοινωνία και στα δημοσιονομικά του κράτους.
Το ζήτημα είναι ότι αυτές οι παραλείψεις, πέραν του ότι χτυπούν ευθέως τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα της συντριπτικής πλειονότητας των απασχολούμενων στις προβλήτες, μειώνουν και τα έσοδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Είναι η δράση της επενδύτριας Cosco που δείχνει τι είδους ανάπτυξη θέλει να επιβάλει η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην ελληνική οικονομία: ανάπτυξη που ιδιωτικοποιεί τα κέρδη και μεταβιβάζει στην κοινωνία τις ζημιές.
Παιδιά ενός κατώτερου θεού
Ηδη από το 2009, όταν ήρθε η Coscoστην Ελλάδα και ανέλαβε το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, έφερε και την «κινεζοποίηση» των εργασιακών σχέσεων. Εστησε ένα σύστημα με λίγους εργαζόμενους που εκείνη προσέλαβε, με πλήρη εργατικά και ασφαλιστικά δικαιώματα μεν, αλλά με ατομικές συμβάσεις εργασίας. Οι υπόλοιποι –πάνω από τα δύο τρίτα των απασχολούμενων– παρέχουν υπηρεσίες μέσω εργολάβων. Από το 2010, όταν πέρασε στη διαχείριση της Cosco ο σταθμός εμπορευματοκιβωτίων του Πειραιά, έγινε αυτή η αυθαίρετη διαφοροποίηση εργαζομένων, οι οποίοι ενώ εργάζονται στο ίδιο επάγγελμα, κάτω από τις ίδιες συνθήκες και κάνοντας ακριβώς τις ίδιες εργασίες, δεν εντάσσονταν στις διατάξεις των βαρέων και ανθυγιεινών. Οι μεν ήταν υπάλληλοι της ΟΛΠ ΑΕ, οι δε εργολαβικοί. Ηταν τα παιδιά ενός κατώτερου θεού που εργάζονται σε καθεστώς πλήρους ανασφάλειας.
Εν μέσω των σκληρών μνημονιακών δεσμεύσεων η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εντόπισε την παράκαμψη της ασφαλιστικής νομοθεσίας για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (ΒΑΕ) και προσπάθησε να βρει λύσεις. Με την εγκύκλιο 46/2018 του ΕΦΚΑ λύθηκε οριστικά το ζήτημα της ένταξης του εργατοτεχνικού προσωπικού που εργάζεται στις προβλήτες 2 και 3 του Λιμένος Πειραιώς στα ΒΑΕ. Η εγκύκλιος τον Ιούλιο του 2018 ήταν σαφής. Το προσωπικό που εντάσσεται στις διατάξεις των ΒΑΕ προκύπτει αναλόγως του χώρου εργασίας και της ειδικότητάς του, ανεξαρτήτως των επιχειρήσεων ή των χώρων όπου εργάζονται. Ετσι οι εργολαβικοί εξομοιώθηκαν με τους υπόλοιπους. Δεν ήταν πλέον παιδιά ενός κατώτερου θεού και ο ΕΦΚΑ θα λάμβανε τα χρήματα που του αναλογούσαν από τα βαρέα. Οπως τόνιζε το έγγραφο του υπουργείου Ναυτιλίας στο οποίο στηρίχτηκε η τότε διοίκηση του ΕΦΚΑ στη σύμβαση παραχώρησης μεταξύ δημοσίου και ΟΛΠ, «η χερσαία ζώνη του Λιμένος Πειραιώς περιλαμβάνει ως ενιαίο χώρο τις προβλήτες 1, 2 και 3». Στο ίδιο έγγραφο επισημαινόταν ότι όλο το απασχολούμενο εργατοτεχνικό προσωπικό στους ανωτέρω χώρους υπάγεται στον Kανονισμό ΒΑΕ και εντέλλονται οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ να μεριμνούν για την ορθή ασφάλισή τους από 7/2018 και εντεύθεν.
Εκτοτε ξεκίνησαν οι έλεγχοι και οι εργολάβοι συμμορφώθηκαν! Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, προασπίζοντας το δημόσιο συμφέρον, προέβησαν άμεσα σε εκτεταμένους και ουσιαστικούς ελέγχους προς ασφαλιστική τακτοποίηση του προσωπικού από τον Ιούλιο του 2018 έως το πρώτο τρίμηνο του 2019, απορρίπτοντας εν συνεχεία τις ενστάσεις που υπέβαλαν οι εργοδότες ενώπιον των ΤΔΕ. Ομως φευ… Στις 7 Ιουλίου 2019 άλλαξε η κυβέρνηση και μαζί η στόχευση. Οι εργαζόμενοι μεταβλήθηκαν από τους Βρούτση – Χάλαρη σε αναλώσιμη «καύσιμη ύλη» για τα κέρδη της Cosco. Στην ίδια κατηγορία εισάχθηκαν και τα έσοδα του ΕΦΚΑ. «Καύσιμη ύλη» για τα κέρδη των ολίγων με χορηγό την κυβέρνηση Μητσοτάκη που «έδεσε τα χέρια» των ελεγκτικών αρχών του ΕΦΚΑ. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι τα ίδια έκαναν και οι διάδοχοι Χατζηδάκης – Δουφεξής. Πλέον η κατάσταση έχει μεταβληθεί σε ζούγκλα. Ουδείς γνωρίζει ποιος πληρώνει τι στον ΕΦΚΑ…
Βαριές ευθύνες στα όρια της απιστίας
Το πρόσφατο εργατικό ατύχημα, όταν ένας λιμενεργάτης έπεσε από ύψος δώδεκα μέτρων διότι έσπασε το προστατευτικό κιγκλίδωμα, έφερε πάλι το θέμα στην επιφάνεια, μαζί και τις βαριές ευθύνες στα όρια της απιστίας της διοίκησης του ΕΦΚΑ. «Σε ένα λιμάνι που συνεχίζεται το απαράδεκτο καθεστώς για τους λιμενεργάτες να μην εφαρμόζονται τα Βαρέα και Ανθυγιεινά (ΒΑΕ). Μιας εργασίας που καθημερινά εκτιθόμαστε σε κινδύνους που οφείλονται στην απουσία μέτρων για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας μας, που εκτιθόμαστε σε ακραίες καιρικές συνθήκες, που “φτύνουμε αίμα” για να μην πέσει η “παραγωγικότητα” της COSCO-DPORT» αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ενωση Εργαζομένων Διακίνησης Εμπορευματοκιβωτίων (ΕΝΕΔΕΠ).
Ο νόμος είναι σαφής. Οι εγκύκλιοι του ΕΦΚΑ δεν έχουν αντικατασταθεί. Τι εμποδίζει τις υπηρεσίες να δράσουν; Ελεγχοι δεν διεξάγονται. Οι εργαζόμενοι ζουν σε καθεστώς ανασφάλειας και ο ΕΦΚΑ καταγράφει απώλειες εσόδων. Η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Ελέγχων του ΕΦΚΑ αφού δεν διεξάγει ελέγχους αρνείται επί 3,5 έτη να εφαρμόσει τον νόμο, αρνούμενη προκλητικά να προχωρήσει σε ουσιαστικούς ελέγχους τακτοποίησης του προσωπικού, όπως ορίζουν οι εγκύκλιοι της υπηρεσίας. Το ερώτημα είναι αν οι ίδιοι οι υπάλληλοι της συγκεκριμένης υπηρεσίας αγνοούν τα καθήκοντά τους ή υπακούν σε άνωθεν εντολές.
Ζητούν να καταγγείλουν τους εργοδότες τους
Σε κάθε περίπτωση εκατοντάδες απασχολούμενοι –μάλιστα πολλοί εξ αυτών σε πορεία συνταξιοδότησης– βιώνουν ένα γολγοθά μη δυνάμενοι να καταθέσουν συνταξιοδοτικά αιτήματα.
Στις διογκούμενες αντιδράσεις των εργαζομένων –που οξύνθηκαν και από θανατηφόρα συμβάντα στους συγκεκριμένους χώρους– οι ελεγκτικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ υποκριτικά καλούν τους εργαζόμενους να υποβάλλουν καταγγελίες για πλημμελή ασφάλιση.
Γιατί άραγε δεν κάνουν καταγγελίες οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ονομαστικά; Τι τους φοβίζει και δεν προβαίνουν σε μαζικές ατομικές καταγγελίες;
Η πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία του ΕΦΚΑ ξέρει ότι σε περιπτώσεις υποβολής καταγγελιών, ακόμη κι αν είναι πλήρως αποδεδειγμένες και τεκμηριωμένες, ισχύει ο παραλογισμός του άρθρου 32 παράγραφος 8 του ν. 3232/2004, που ορίζει ότι «κάνοντας καταγγελία οι εργαζόμενοι βρίσκονται για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμη και σε παρόμοιες περιπτώσεις όμηροι του εργοδότη, ο οποίος επιλέγοντας τη μέθοδο της ενδικοφανούς προσφυγής και έως της έκδοσης τελεσίδικης απόφασης οι εργαζόμενοι δεν δικαιούνται να λάβουν τα ένσημά τους». Τελικά γίνονται έρμαιο των διαθέσεων του εργοδότη τους μέσα από την αργόσυρτη ελληνική Δικαιοσύνη…
Υπό αυτά τα δεδομένα μόνο ως υποκριτική μπορεί να χαρακτηριστεί η πρόσφατη τοποθέτηση του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης Παναγιώτη Τσακλόγλου, που αναρωτήθηκε στη Βουλή αν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στις προβλήτες αποδέχονται ότι ορθά δεν υπάγονται στα βαρέα διά της άρνησής τους να καταγγείλουν. Στην πράξη η κυβέρνηση, διά του αρμόδιου υφυπουργού, εγείρει τη δικαιολογία της ατομικής ευθύνης για να κρύψει την έλλειψη των ελέγχων… Ετσι όμως ο ΕΦΚΑ χάνει εκατομμύρια ευρώ από ασφαλιστικά έσοδα. Ο Π. Τσακλόγλου μπορεί να μη διακατέχεται, όπως άλλωστε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, από κοινωνική ενσυναίσθηση για ό,τι συμβαίνει στις προβλήτες του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας. Ωστόσο η άρνηση ελέγχων συνιστά ταυτόχρονα και απιστία στην υπηρεσία, αφού σημαίνει απώλεια εκατοντάδων εκατομμύριων ευρώ ετησίως.
Επενδύει στα… κέρδη της με παράκαμψη της νομοθεσίας
Οποτε έρχεται αντιμέτωπη με ζητήματα που άπτονται των εργασιακών σχέσεων ή με καταγγελίες για «διάτρηση» της προστασίας του περιβάλλοντος η διοίκηση της Cosco κάνει λόγο για την επένδυση που έχει πραγματοποιήσει. Διατείνεται με υπερηφάνεια ότι έχει καταστήσει το λιμάνι του Πειραιά από περιφερειακό λιμένα σε σημαντικό διεθνή κόμβο σε όλους τους τομείς δραστηριότητας. «Επειτα από δέκα χρόνια συνεχούς ανάπτυξης έχουμε ανεβάσει το λιμάνι του Πειραιά από την 93η στην 26η θέση παγκοσμίως» δηλώνουν σχετικά. «Από το 2016, όταν η Cosco Shipping άρχισε να ελέγχει και να λειτουργεί το λιμάνι του Πειραιά, η εταιρεία έχει προσφέρει στην τοπική κοινωνία περισσότερες από 3.000 άμεσες θέσεις εργασίας και πάνω από 10.000 θέσεις εργασίας σε συναφείς υπηρεσίες, συνεισφέροντας 1,4 δισ. ευρώ σε επενδύσεις, φόρους, δασμούς και κοινωνικές εισφορές» είχε δηλώσει πρόσφατα, στις αρχές Ιουλίου του περασμένου έτους, ο πρόεδρος του ΟΛΠ Yu Zenggang. Λίγες μέρες πριν είχε καταγγελθεί από τα συνδικάτα ότι δεν εφαρμόζει την επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας. Ανάπτυξη λοιπόν. Τεράστιες επενδύσεις. Γιγαντιαία συνεισφορά στην αύξηση του ΑΕΠ της Ελλάδας, είναι η θέση της Cosco. Εύκολα λοιπόν αναφύεται το ερώτημα: Γιατί τότε πρέπει να υπάρχει το σύστημα των εργολαβικών με το οποίο παρακάμπτεται η εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία; Πόσες από τις 3.000 άμεσες θέσεις εργασίας δεν καλύπτονται από τα ΒΑΕ; Γιατί για κάποιες δεκάδες εκατομμύρια ευρώ περισσότερα κέρδη υφαρπάζεται ο μόχθος των εργαζομένων και δεν εντάσσονται στα ΒΑΕ; Τελικά η ανάπτυξη αφορά τους λίγους ή διαχέεται στο κοινωνικό σύνολο; Τελικά ποιος είναι ο ρόλος του ΕΦΚΑ; Να «τείνει χείρα βοηθείας» σε σκαστές παρανομίες της ασφαλιστικής νομοθεσίας για να βοηθήσει στην ανάπτυξη των κερδών της Cosco; Είναι δυνατόν ο αρμόδιος υφυπουργός να μιλά για «ατομική ευθύνη» των εργαζομένων για να καλύψει τις παραβάσεις των εργολάβων στις προβλήτες;
