Στο ντιμπέιτ της Τετάρτης μεταξύ των δύο υποψηφίων για την γαλλική προεδρία έγινε μια ζωντανή συζήτηση, όχι παράλληλοι μονόλογοι, ανάμεσα σε έναν Μακρόν με απροσδόκητα μεγάλη αυτοπεποίθηση και μια Λεπέν η οποία ακόμα και στο θέμα της αγοραστικής δύναμης, που είναι το αδύναμο σημείο του Μακρόν, δεν μπόρεσε να κερδίσει τις εντυπώσεις.
Το ντιμπέιτ μεταξύ των δύο υποψηφίων ήταν η πρώτη τηλεμαχία υποψηφίων μετά από πέντε χρόνια, καθώς και σε όλη την προεκλογική περίοδο φέτος αφού η απορρόφηση του Μακρόν με τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και η χαρακτηριστική καθυστέρηση με την οποία ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του δεν επέτρεψε τη διεξαγωγή μιας συζήτησης πολιτικής πριν τον πρώτο γύρο.
Η ιεράρχηση των θεματικών ήταν τέτοια που έβαζε τη Λεπέν σε θέση επίθεσης και το Μακρόν σε θέση άμυνας από την πρώτη στιγμή αφού το πρώτο θέμα ήταν η αγοραστική δύναμη.
Αγοραστική δύναμη
Η Λεπέν με την άνεση που της δίνει ότι δεν πέρασε από την εξουσία και δεν έχει φθαρεί μπόρεσε να επιδοθεί σε μια ακατάσχετη παροχολογία. Η Λεπέν υποσχέθηκε την αύξηση των μισθών για την τόνωση της αγοραστικής δύναμης, ενώ ο Μακρόν της αντέτεινε ότι δεν ψήφισε την αύξηση των επιδομάτων. Επίσης, η Λεπέν επανέλαβε την μείωση του ΦΠΑ σε ένα καλάθι προϊόντων και στην ενέργεια, ενώ είπε ότι θέλει να επιστρέψει 150 με 200 ευρώ στα ευάλωτα νοικοκυριά ανά μήνα, ενώ ο Μακρόν απάντησε ότι η μείωση του ΦΠΑ είναι ένα μέτρο που θα ευνοήσει τους πλούσιους. Παράλληλα, για τις τιμές ενέργειας, η Λεπέν είπε ότι θέλει να βγάλει τη Γαλλία από την κοινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ενώ ο Μακρόν την επέκρινε που δεν ψήφισε το πάγωμα των τιμών.
Εξωτερική πολιτική
Η θεματική ξεκίνησε με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Λεπέν στο θέμα της Ουκρανίας, ενώ εξέφρασε την αλληλεγγύη της για το λαό της Ουκρανίας, είπε ότι δεν πρέπει να σταματήσουν οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία γιατί έτσι θα πληγωθεί περισσότερο η γαλλική οικονομία παρά η ρωσική. Ο Μακρόν επιτέθηκε στη Λεπέν για την Κριμαία και τις σχέσεις της με τη Ρωσία, πράγμα αναμενόμενο αφού η ακροδεξιά υποψήφια είναι γνωστό ότι έχει λάβει δάνειο από ρωσική τράπεζα. Η Λεπέν υπερασπίστηκε την επιλογή της ξένης τράπεζας λέγοντας ότι «είμαστε ένα φτωχό κόμμα, δεν είναι κακό αυτό», ενώ ο Μακρόν επέμενε για τις εξαρτήσεις που αυτό το δάνειο μπορεί να σημαίνει.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Μακρόν είπε ότι «χρειαζόμαστε μια πιο ισχυρή Ευρώπη», ενώ μίλησε για την αμοιβαιοποίηση του χρέους ως μια «καθημερινή μάχη για την Γαλλία» απέναντι στους Γερμανούς. Υπερασπίστηκε την πολιτική στρατιωτικής ένωσης που προωθεί ένθερμα ενώ η Λεπέν επανέλαβε το εθνικιστικό της όραμα για μια «Ευρώπη των εθνών». Η ακροδεξιά υποψήφιος μίλησε για τις διαφωνίες της σχετικά με την ελευθερία κίνησης των πολιτών της Ευρώπης και την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Επίσης, η Λεπέν “στριμώχθηκε” από το Μακρόν για την λεγόμενη “εθνική προτίμηση”, μια πρόβλεψη που θα δίνει προτεραιότητα στους γάλλους εργαζόμενους απέναντι στους ευρωπαίους, που τίθεται σε ευθεία σύγκρουση με την ελευθερία διακίνησης εργατικού δυναμικού. Ο Μακρόν είπε ευθέως ότι “είστε εθνικίστρια, αναδιπλώνεστε στα εθνικά σύνορα”, ενώ η Λεπέν αφού τον κατηγόρησε ότι η αντίληψή του περιορίζεται στην Ευρώπη, ενώ η Γαλλία είναι μια παγκόσμια δύναμη.
Κοινωνική πολιτική
Η συνταξιοδότηση στα 65 “είναι μια μεγάλη αδικία” είπε η Λεπέν στο Μακρόν, λέγοντας ότι “δεν θα προλάβουν να χαρούν” τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής τους. Ο γάλλος πρόεδρος ήθελε να περάσει την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης πριν τις εκλογές, μέτρο που έδειξε πρόθυμος να πάρει πίσω μετά τον πρώτο γύρο των εκλογών για να προσελκύσει τους αριστερούς ψηφοφόρους. Υποσχέθηκε ότι δεν θα αυξήσει τους φόρους, αλλά ότι ο μόνος τρόπος να επιτευχθούν οι στόχοι για τα κρατικά έσοδα είναι “να δουλέψουμε όλοι λίγο περισσότερο”.
Σε σχέση με τα δημόσια οικονομικά, η Λεπέν κατηγόρησε τον Μακρόν για κακά αποτελέσματα σε ένα πεδίο στο οποίο ο πρόεδρος επαίρεται ότι είναι καλός, ενώ κάλεσε σε μια επαναβιομηχάνιση της Γαλλίας. Η Λεπέν κατηγόρησε το Μακρόν για υπερδιόγκωση του δημοσίου χρέους κατά 600 δις. ενώ ο Μακρόν έκανε λόγο για χρέος κορονοϊού, ότι πρόκειται δηλαδή για δάνεια που στήριξαν την κοινωνία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Για την υγεία, ο Μακρόν είπε ότι επένδυσε στην υγεία 19 δις., ενώ η Λεπέν σε αυτό το σημείο φάνηκε να παίρνει κεφάλι λέγοντας ότι τα νοσοκομεία καταρρέουν σύμφωνα με τους ειδικούς υγείας ενώ επέκρινε τον πρόεδρο για την απόλυση 15.000 νοσηλευτών.
Περιβάλλον
Με κάποιο τρόπο η Λεπέν κατάφερε στην ερώτηση για το περιβάλλον να πλασάρει την αντίληψή της περί οικονομικού προστατευτισμού για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος! Ο “οικονομικός πατριωτισμός” όπως τον αποκάλεσε πρέπει να επικρατήσει για να μειωθούν οι εκπομπές αερίων από τις μεταφορές για τις εισαγωγές προς τη Γαλλία, οι οποίες φέρνουν προϊόντα που ανταγωνίζονται τα τοπικά προϊόντα. Ο Μακρόν ξεδίπλωσε τις προτάσεις του για τις πολιτικές επενδύσεων για τη μείωση των εκπομπών αερίων: παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενεργειακά αυτόνομα καινούρια σπίτια με επιδοτήσεις ενώ κατηγόρησε τη Λεπέν ότι είναι “σκεπτικιστική για το κλίμα”, πράγμα που η Λεπέν αρνήθηκε, επικρίνοντας παράλληλα την πολιτική του Μακρόν ως “τιμωρητική”, αποκαλώντας τον υποκριτή.
Ο Μακρόν, που έκανε σημαία του την ενίσχυση της πυρηνικής ενέργειας για την ηλεκτροπαραγωγή, είπε ότι θέλει να έχει και ΑΠΕ και πυρηνική ενέργεια, ενώ η Λεπέν έκανε λόγο για εισαγωγή του πράσινου υδρογόνου για θέρμανση και ρεύμα, ενώ καταφέρθηκε εναντίον των αιολικών πάρκων.
Ανταγωνιστική Γαλλία
Η Λεπέν έκανε λόγο για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Google, ενώ ο Μακρόν είπε ότι για να είναι ανταγωνιστικές οι γαλλικές εταιρείες πρέπει να υπάρχει μια ενιαία ψηφιακή αγορά. Ο γάλλος πρόεδρος υπερασπίστηκε την ΕΕ που επιβάλλει τα πρόστιμα στις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας. Η Λεπέν επανέλαβε την πρότασή της για την ανάκαμψη της βιομηχανίας της Γαλλίας, ενώ καταδίκασε την uber-οποίηση της οικονομίας, της αύξησης της επισφάλειας δηλαδή στους εργαζομένους που ξεκίνησε να γενικεύεται μέσω πλατφορμών όπως η Uber.
Εκπαίδευση
Ο Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι τα μαθηματικά θα ξαναμπούν στο μπακαλορεά, ενώ η Λεπέν υποσχέθηκε την αμοιβή των μαθητευομένων και των εργαζόμενων φοιτητών. Η Λεπέν επίσης επεσήμανε την ασφάλεια στις τάξεις, ενώ υπογράμμισε ότι πρέπει να τελειώνουν το δημοτικό παιδιά που θα ξέρουν να μιλάνε γαλλικά. Επίσης, η Λεπέν έκανε λόγο για εγκατάλειψη των σχολείων στην επαρχία, με το Μακρόν να υπερασπίζεται την δημοκρατικότητα του σχολείου.
Ασφάλεια
Η Λεπέν έκανε λόγο για μια “βάρβαρη κατάσταση” σε σχέση με την ανασφάλεια στις πόλεις και τα χωριά, ενώ έκανε ένα τρομολαγνικό κήρυγμα με τα εγκλήματα που γίνονται στη χώρα. Όπως ήταν ευνόητο, είπε ότι λύση θα είναι η αλλαγή της μεταναστευτικής πολιτικής, θυμίζοντας την πολιτική της τοποθέτηση στους ψηφοφόρους της Αριστεράς. Έκανε λόγο για παύση της χαλάρωσης και την υιοθέτηση αυστηρών μέτρων, ενώ εξήρε το ρόλο της αστυνομίας και υπογράμμισε την αυστηροποίηση των ποινών.
Ο Μακρόν υποσχέθηκε περισσότερη ασφάλεια ενώ είπε ότι η παραβατικότητα έχει μειωθεί ενώ αυξήθηκαν οι θέσεις εργασίας στο αστυνομικό και δικαστικό σώμα.
Κοσμικός χαρακτήρας του κράτους
Η λεγομένη «Laicite» ήταν θέμα στο οποίο η Λεπέν είπε ότι είναι κατά της ισλαμιστικής απειλής και την επιβολή της Σαρία στη Γαλλία, ενώ μίλησε για 4.000 μετανάστες που θα πρέπει να απελαθούν λόγω της ριζοσπαστικότητάς τους. Επίσης, είπε ότι πρέπει να κλείσουν τα τζαμιά ως ένδειξη μιας στιβαρής Δημοκρατίας, που δε θα ανέχεται ούτε τη μαντίλα σε δημόσιους χώρους. Ο Μακρόν είπε ότι ένα κοσμικό καθεστώς δεν είναι σε πόλεμο με τη θρησκεία, ενώ κάλεσε τη Λεπέν να απαντήσει αν θα καταργήσει όλα τα θρησκευτικά σύμβολα. Δεν έχει νόημα κάτι τέτοιο στη χώρα που γέννησε το Διαφωτισμό, είπε ο Μακρόν, που είπε ότι η Γαλλία είναι μια οικουμενική χώρα, στην οποία εκατομμύρια πολίτες έχουν ασπαστεί το Ισλάμ, κατηγορώντας τη Λεπέν ότι θέλει να εξωθήσει τα σύμβολά τους από το δημόσιο χώρο. Η Λεπέν από την πλευρά της είπε ότι δεν θέλει να καταδιώξει τη μουσουλμανική κοινότητα της χώρας, ενώ είπε ότι όποιος ξένος δεν υπογράφει το “Χάρτη της Κοσμικότητας” θα πρέπει να απελαθεί. Προτείνει την αναθεώρηση του Συντάγματος μέσω ενός δημοψηφίσματος το φθινόπωρο, αν εκλεγεί, για την αλλαγή του μεταναστευτικού νόμου, που ουσιαστικά θα απελαύνει τους μετανάστες υπέρ του Γάλλου πολίτη.
Θεσμοί και διακυβέρνηση
Στο ερώτημα για τα δημοψηφίσματα, την επταετή θητεία και την απλή αναλογική, ο Μακρόν υποσχέθηκε την διεξαγωγή περισσότερων δημοψηφισμάτων. Είπε ότι πρέπει να ανανεωθεί η Δημοκρατία, με μια αλλαγή Συντάγματος. Έκανε λόγο για μεγαλύτερη αποκέντρωση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης. Η Λεπέν είπε ότι θέλει μια “δημοκρατική αναγέννηση”, με τη θέσπιση του δημοψηφίσματος έπειτα από λαϊκή πρωτοβουλία, ενώ επέκρινε το Μακρόν για την μη θέσπιση της αναλογικής, που ήταν σύνθημα των “Κίτρινων γιλέκων” το οποίο δεν εισακούστηκε.
Στο τέλος της τηλεμαχίας, ο Μακρόν είπε ότι η 24η Απριλίου είναι ένα δημοψήφισμα για την Ευρώπη και το μέλλον των παιδιών ενώ η Λεπέν απευθύνθηκε στο γαλλικό λαό, που είδε το βιοτικό του επίπεδο να μειώνεται και να καταπιέζονται οι ελευθερίες του. Είπε ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στου Γάλλους στη χώρα του λέγοντας ότι το πρόγραμμά της είναι βιώσιμο.