-Τώρα είναι ο κορονοϊός. Τότε ήταν ο Δάγκειος Πυρετός του 1928…
-Τώρα είναι ο «πόλεμος της μάσκας» για να προστατευτούμε από τον φονικό ιό, τότε ήταν η «μάχη των εντομοκτόνων» που έπρεπε να προμηθευτεί ο κόσμος για να προστατευτεί από τα κουνούπια και να γλιτώσει τον Δάγκειο Πυρετό…
-Τώρα έχουμε κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη, τότε η χώρα είχε κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαϊμη (ως τον Ιούλιο) και στη συνέχεια κυβέρνηση Ελευθέριου Βενιζέλου…
-Και τώρα και τότε, σε πρώτο πλάνο η δημόσια υγεία. Με χιλιάδες κρούσματα, με δεκάδες νεκρούς τότε και τώρα. Πανδημία και τότε και τώρα…
Διάβασα σε ένα σοβαρό blog στο διαδίκτυο, το nikosgrafei.blogspot.gr του πολύ καλού συναδέλφου Νίκου Μπουρλάκη και το οποίο καταπιάνεται με παλιές αθλητικές (κυρίως) ιστορίες και όχι μόνο. Θυμίζει ιστορίες γνωστές αλλά και άγνωστες στο ευρύ κοινό…
Εκεί λοιπόν στάθηκα στο δημοσίευμα με τίτλο «Δάγκειος Πυρετός 1928: Εφιάλτης για Αθήνα και Πειραιά, συγκλονιστικές περιγραφές». Ένα κείμενο γεμάτο μαρτυρίες και δημοσιεύματα της εποχής με φωτογραφικό υλικό κλπ. Αφού λοιπόν το κείμενο επισημαίνει τις συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί εκείνη την εποχή (η χώρα βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο) και την εξάπλωση του Δάγκειου Πυρετού, στη συνέχεια αναφέρεται και στα μέτρα προστασίας που ανακοινώθηκαν τότε, από την κυβέρνηση. Όλα μέσα από δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής. Και θα βρείτε σίγουρα πολλά κοινά σημεία αλλά και πολύ σημαντικές διαφορές στα τότε μέτρα με τα σημερινά παρά το γεγονός ότι υπάρχει απόσταση 92 χρόνων. Γράφει λοιπόν ο συνάδελφος…
«…Η Ελλάδα (πρώτα η Αθήνα, μετά ο Πειραιάς κι ακολούθησε επέκταση) έζησε τότε μια μεγάλη δοκιμασία. Οι συνθήκες υγιεινής ήταν άθλιες. Λιμνάζοντα νερά παντού με αποτέλεσμα να κάνουν… πάρτι τα κουνούπια. Τα οποία και με το δάγκωμά τους προκαλούσαν τον Δάγκειο Πυρετό. Πως αντιμετώπισε τότε η Ελλάδα την δοκιμασία κι ενώ η χώρα βρίσκεται ουσιαστικά σε προεκλογική περίοδο;(…)
(…) Όπως γράφει ο συντάκτης της εφημερίδας «Εμπρός», η πρώτη εστία μόλυνσης εμφανίστηκε στην περιοχή της πλατείας Βάθη. «Ο αριθμός των κρουσμάτων της επιδημίας δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί διότι οι περισσότεροι που την περνούν σε ήπια μορφή δεν πάνε στο γιατρό. Ούτε και η νόσος είναι τέτοια ώστε να υποχρεώνει τους ιδιώτες γιατρούς στην επίσημη δήλωση των κρουσμάτων».
(…) Σε επόμενα φύλλα των εφημερίδων της εποχής εκείνης ξεκινούν τα ανησυχητικά δημοσιεύματα που γράφουν: «Ο αριθμός των κρουσμάτων ανέρχεται εις αρκετές χιλιάδες. Κατά προσέγγιση, τα κρούσματα δεν είναι λιγότερα των δέκα χιλιάδων». Και συμπληρώνουν πως τα έλη της εταιρείας «Πάουερ» που είχε αναλάβει την ηλεκτροδότηση της Αθήνας, αποτελούσαν εστία για τα κουνούπια που μετέδιδαν τον Δάγκειο πυρετό. Μάλιστα ο Υπουργός Συγκοινωνίας είχε μεταβεί στην σήραγγα των έργων και ζήτησε από τον εργολάβο να αποξηραθούν τα έλη που δημιουργούνται. Κι όπου αυτό δεν μπορεί να γίνει, να ρίχνουν ακάθαρτο πετρέλαιο (…).
(…) Σιγά- σιγά η κατάσταση γίνεται χειρότερη. «43 χιλιάδες ασθενείς στην πρωτεύουσα» αναφέρει η εφημερίδα. «Τρομακτική η εξάπλωση του Δάγκειου» είναι ο τίτλος που μοιάζει με εφιάλτης. Ένα 24ωρο νωρίτερα είχαν χάσει τη ζωή τους 16 άτομα εξαιτίας της επιδημίας. Οι υπάλληλοι του Υπουργείου Πρόνοιας πήγαν στους προσφυγικούς συνοικισμούς και διένειμαν (σ.σ. ΔΩΡΕΑΝ) εντομοκτόνα, φάρμακα, ασπιρίνη και κινίνη.
Στα περισσότερα φαρμακεία της Αθήνας, με γνωστοποίηση μέσω των εφημερίδων, ιδρύθηκαν σταθμοί διανομής φαρμάκων προς όλους τους κατοίκους.
Και άρχισαν και οι οδηγίες που ήταν οι εξής:
1.Δεν αφήνουμε είτε εντός είτε εκτός σπιτιού την παραμικρή ποσότητα στάσιμου νερού.
2.Τα ντεπόζιτα του νερού να κλείνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορεί να εισέλθει κουνούπι.
3.Να ρίχνουν μικρές ποσότητες πετρελαίου στις τρύπες των βόθρων, του πλυσταριού και των τουαλετών.
4.Να μην κρατάει ο κόσμος σκουπίδια στο σπίτι του. Κι όταν δεν μπορούν να τα πετούν αμέσως, να ρίχνουν ασβέστη διαλυμένο σε νερό.
5.Να σκοτώνουν τα κουνούπια με κάθε τρόπο. Ιδανικά με εντομοκτόνο.
(…) Τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά όμως και με τον Δάγκειο. «Τρομακτική επέκταση της επιδημίας» είναι τα νεότερα. «Αξιοθρήνητη η κατάσταση στην Πειραϊκή αγορά».
«Σε δεκάδες χιλιάδες μετρούνται οι ασθενείς. Καταστήματα, γραφεία κι επιχειρήσεις κλείνουν. Οι εργασίες στις τράπεζες και στις υπηρεσίες χωλαίνουν προσθέτως καθώς υπάρχει απραξία στο εμπόριο. Καθημερινά λήγουν προθεσμίες που δεν μπορούν να πληρωθούν λόγω της κατάστασης». Και όπως γίνεται σαφές, περιμένουν το φθινόπωρο για να… σβήσει η ασθένεια. Φτάνουμε στις 23 Αυγούστου 1928 αλλά η κατάσταση γίνεται χειρότερη. Αποτέλεσμα; Να επιβληθούν και άλλα μέτρα:
1.Οι ιδιοκτήτες και οι ενοικιαστές των σπιτιών και γενικά οι διευθυντές πάσης φύσεως επιχειρήσεων υποχρεούνται κάθε 1η και 15η του μήνα να ρίχνουν ασβέστη στα ρείθρα κάθε μη ασφαλτοστρωμένης οδού. Όπως επίσης και στις αυλές των καταστημάτων ή σπιτιών τους.
2.Οι αστυνομικοί θα ελέγχουν αν τηρείται το παραπάνω. Και οι παραβάτες θα διώκονται κατά τις διατάξεις του νόμου 697 του Ποινικού Δικαίου».
Και συνεχίζει το δημοσίευμα του blog: «Είμαστε στο τέλος Αυγούστου. Ο Δάγκειος πυρετός έχει προσβάλλει περισσότερα από 100 χιλιάδες άτομα. Μαύρα μαντάτα έρχονται από παντού. Ο Δάγκειος επεκτείνεται και σε άλλα μέρη της Ελλάδας εκτός από την Αθήνα και των Πειραιά. Οι ασθενείς εκτός από υψηλό πυρετό παρουσιάζουν κρίσεις επιληψίας με αιμορραγία…
Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ακόμα ότι εκείνη την ημέρα, περισσότεροι από 50 χιλιάδες Αθηναίοι βρίσκονταν κλινήρεις εξαιτίας της επιδημίας. Και το άσχημο; Οι νεκροί μόνο στην Αθήνα, πλησίαζαν τον αριθμό 500.
Στον Πειραιά τα κρούσματα ήταν περισσότερα των 65 χιλιάδων και μάλιστα αναφέρεται ότι η επιδημία παρουσιάζεται εκεί με βαρύτατη μορφή. «Το λήξαν 24ωρο σημειώθηκαν 15 θάνατοι εκ Δαγκείου» γράφουν οι δημοσιογράφοι. Κι εδώ έχουμε περισσότερες πληροφορίες. «Η θνησιμότης παρατηρείται μεταξύ των υπερηλίκων ασθενών και ειδικώς σε όσους έχουν ηλικία άνω των 60 ετών. Και τότε οσάκις ο ασθενής πάσχει τυχόν κι εξ άλλης νόσου».
(…) Οι πρώτες διαφημίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας άρχισαν να εμφανίζονται στις εφημερίδες. Για χορήγηση αντιπλασμωδίνης ή με… καταπότια (χάπια) Αντιμαλάρια. Μετά έπρεπε να μπουν σε δίλημμα. Να προτιμήσουν το εντομοκτόνο FLAG ή το ΚΑΤΟΛ ή ασπιρίνη, ή ακόμα και το… Σουραζοτάλ. Αυτό ήταν για την αποθεραπεία. Διότι όπως λέει «3 ποτηράκια του λικέρ την ημέρα θα βοηθήσει να αποκαταστήσει ο αναρρώσας, τις χαμένες του δυνάμεις.
…Διατίμηση εντομοκτόνων!
Το πρώτο μέτρο που υιοθέτησε το υπουργείο Υγείας τότε, ήταν η διατίμηση των εντομοκτόνων καθώς κρίθηκε ότι η τιμή τους λόγω της τεράστιας ζήτησης ήταν υπερβολική και πολλοί επιτήδειοι βρήκαν ευκαιρία να πλουτίσουν! Για να αποφύγει λοιπόν την αισχροκέρδεια το υπουργείο, προχώρησε άμεσα στη διατίμηση του προϊόντος και αποφάσισε ότι το νόμιμο κέρδος σε καμία περίπτωση δεν θα υπερβαίνει το 10%.
Επίσης, επειδή υπήρχε έλλειψη πάγου, διατάχθηκε η παρακράτηση του 20% εκ της ποσότητας που υπήρχε σε διάφορα κέντρα και καταστήματα. Η ποσότητα αυτή ανερχόταν σε 2.500 κολώνες πάγου. Θα διέθεταν πάγο υπό την εποπτεία αστυνομικής δύναμης στους ασθενείς με την δημιουργία πρατηρίων σε διάφορες συνοικίες.
Σε περίπτωση που δεν έφτανε και πάλι ο πάγος επόμενο μέτρο θα ήταν η απαγόρευση παρασκευής παγωτών για ένα 10ήμερο…».
Αυτά αναφέρει το δημοσίευμα και αν βρήκατε, τυχόν ομοιότητες ή διαφορές με το τι συνέβη το 1928 και τι συμβαίνει 92 χρόνια μετά, μην ανησυχείτε. Η ειδοποιός διαφορά είναι τα ψέματα του Αδωνη και οι «κολλητοί» της κυβέρνηση»…
