Το μέλος της εκδοτικής ομάδας Εκτός Γραμμής γράφει σχετικά με το τοπίο που έχει διαμορφωθεί στον χώρο των εκδόσεων μετά το lockdown
Η επόµενη µέρα της πανδηµίας φέρνει πράγµατι µια σηµαντικά διαφορετική καθηµερινότητα στο εκδοτικό τοπίο. Οι νέες εκδόσεις έχουν παγώσει ακριβώς πριν από τους πάντοτε καθοριστικούς για την αγορά του βιβλίου καλοκαιρινούς µήνες. Οι εκδηλώσεις και οι βιβλιοπαρουσιάσεις, κοµβικές για τη δηµόσια παρουσία ιδιαίτερα των µικρότερων εκδοτικών, έχουν αναβληθεί µέχρι νεωτέρας. Η στροφή στις ψηφιακές αγορές απαιτεί αναπροσαρµογή του δικτύου διανοµής, δυσκολεύοντας παραπάνω όσα εκδοτικά εγχειρήµατα δεν βρισκόµαστε στα κανάλια ευρείας διαφήµισης και κυκλοφορίας. Αλλά και η οικονοµική αβεβαιότητα του αναγνωστικού κοινού, που εύλογα προκύπτει από το ζοφερό τοπίο στα εργασιακά, δεν ευνοεί την κίνηση της αγοράς.
Απολύτως αναµενόµενα, στη νέα συνθήκη πλήττονται δυσανάλογα τα µικρότερα εκδοτικά εγχειρήµατα όπως το δικό µας, που ανέκαθεν λειτουργούσαν στο όριο· µικρά εκδοτικά εγχειρήµατα που όµως εµπλουτίζουν σηµαντικά την εγχώρια παραγωγή και ευνοούν την ποικιλοµορφία της. Η κυβερνητική µέριµνα είναι και εδώ σαφώς ανεπαρκής παρά το γεγονός ότι η παραγωγή του βιβλίου συνολικά απασχολεί ένα τέτοιο φάσµα επαγγελµατιών (συγγραφείς, µεταφράστριες, γραφίστριες, βιβλιοδέτες, βιβλιοπώλες, βιβλιοϋπάλληλους κ.ο.κ.) που θα απαιτούσε κανείς να εγκύψει µε µεγάλη σοβαρότητα στα προβλήµατα του χώρου.
Η ίδια η πανδηµία ωστόσο καθώς και τα µέτρα για την αντιµετώπισή της επ’ ουδενί ήταν οι αιτίες, αλλά µόνο οι καταλύτες για να αναδειχθούν οι χρόνιες αβλεψίες και αστοχίες των κρατικών πολιτικών για τον χώρο του πολιτισµού που ανέκαθεν µας οδηγούσαν σε οικονοµικά αδιέξοδα. Συγκεκριµένα, ο χώρος του βιβλίου αφήνεται να λειτουργεί στην τύχη του χωρίς σχεδιασµένες πολιτικές για την τόνωση της αγοράς, την προσέλκυση νέου αναγνωστικού κοινού, τον έλεγχο εργοδοτικών αυθαιρεσιών, τη ρύθµιση του οφέλους που αποκοµίζουν µεγάλα βιβλιοπωλεία σε βάρος µικρότερων και φυσικά σε βάρος των εκδοτικών οίκων.
∆υστυχώς τα βιβλία, όπως και τα υπόλοιπα πολιτιστικά προϊόντα, αντιµετωπίζονται από την πολιτεία ως αγαθά πολυτελείας που δεν πειράζει και πολύ αν δεν παράγονται. Ενδεχοµένως να θεωρούνται περίπου άχρηστα µε δεδοµένη τη σπανιότητα του ελεύθερου χρόνου σήµερα και εποµένως ασύµφορα. Ενδεχοµένως η κυκλοφορία των ιδεών να συνιστά µια άβολη συνθήκη, ιδιαίτερα όταν οι ιδέες αυτές ελέγχουν το δεδοµένο και προσβάλλουν το κυρίαρχο. Ενδεχοµένως και τα δύο.
Ευτυχώς ούτε µε τα βιβλία ούτε µε τις ιδέες ξεµπερδεύει κανείς εύκολα – εµείς τουλάχιστον από δυστοπίες έχουµε καλυφθεί, το «Φαρενάιτ 451» µπορεί να παραµείνει στις σελίδες του. Εχοντας λοιπόν εµπιστοσύνη στο υλικό, στη δουλειά, στους συνεργάτες και στις αναγνώστριές µας, συνεχίζουµε να πορευόµαστε. Με χίλιες δυσκολίες; Πορευόµαστε όµως.
