Εν όψει της συνόδου CΟΡ26 για το κλίμα στη Γλασκώβη, είναι αναπόφευκτο τα φώτα να πέσουν στους δύο μεγαλύτερους ρυπαντές παγκοσμίως: στην Κίνα, στην οποία αναλογεί το 27% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στις ΗΠΑ, στην οποία αναλογεί το 11%. Έτσι, οποιαδήποτε συμφωνία για το κλίμα θα περνά αναγκαστικά από αυτές τις δύο χώρες.
Το ιστορικό της ρύπανσης
Κίνα και Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι χώρες που θα πρέπει να κάνουν τις μεγαλύτερες μειώσεις σε εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, εάν ο πλανήτης θέλει να δει μια πιο… πράσινη μέρα. Η Κίνα έχει περισσότερες από τις διπλάσιες εκπομπές από τις ΗΠΑ αλλά ιστορικά, οι ΗΠΑ έχουν εκπέμψει περισσότερα αέρια από κάθε άλλη χώρα στον κόσμο.
Σύμφωνα με το παρατηρητήριο καθαρής ενέργειας Carbon Brief, οι ΗΠΑ έχουν εκπέμψει από το 1850 παραπάνω από 500 δις τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ενώ η Κίνα λίγο πάνω από 284 δις τόνους. (https://www.carbonbrief.org/analysis-which-countries-are-historically-responsible-for-climate-change) Το 2006, η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ ως η χώρα που εκπέμπει τις μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Το 2019, η τελευταία χρονιά πριν την πανδημία, η Κίνα είχε σχεδόν 2,5 φορές περισσότερες εκπομπές CO2 από τις ΗΠΑ και περισσότερες από ότι όλες οι αναπτυγμένες χώρες αθροιστικά. Την πρώτη δεκάδα των κορυφαίων ρυπαντών του κόσμου συμπληρώνουν η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Γερμανία, η Ινδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία και ο Καναδάς.
Όταν οι επιστήμονες μετρούν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, εξετάζουν τις συνολικές εκπομπές που μια χώρα απελευθερώνει στον αέρα σε ολόκληρη την επικράτειά της κάθε χρόνο. Αυτές οι εκπομπές προέρχονται από οτιδήποτε τροφοδοτείται από ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της οδήγησης αυτοκινήτων που λειτουργούν με βενζίνη, οι αερομεταφορές, η θέρμανση και ο φωτισμός κτιρίων με ισχύ που παράγεται από άνθρακα, φυσικό αέριο ή πετρέλαιο. Περιλαμβάνονται και άλλες πηγές εκπομπών, όπως εκείνες από την αποψίλωση των δασών.
Κυρίαρχα τα ορυκτά καύσιμα
Το 2020, τα ορυκτά καύσιμα αποτελούσαν το 87% του εγχώριου ενεργειακού μείγματος της Κίνας, με 59% άνθρακα, 20% πετρέλαιο και 8% φυσικό αέριο, σύμφωνα με στοιχεία της Enerdata. Στις ΗΠΑ, το 81% του ενεργειακού μείγματος προέρχεται από ορυκτά καύσιμα. Από αυτό, το 35% προέρχεται από πετρέλαιο, το 35% από φυσικό αέριο και το 11% από άνθρακα.
Το φυσικό αέριο παράγει λιγότερες εκπομπές από τον άνθρακα, αλλά εξακολουθεί να είναι επιβλαβές για το κλίμα και υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ και άλλα μέρη του κόσμου επενδύουν πάρα πολύ σε αέριο αντί για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος χρήστης και παραγωγός άνθρακα στον κόσμο, καταναλώνοντας περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας προσφοράς. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι η Κίνα παράγει τόσα πολλά προϊόντα και υλικά για τον κόσμο, γι’ αυτό και μερικές φορές αναφέρεται ως «εργοστάσιο του κόσμου». Η Κίνα παράγει περισσότερο από το ήμισυ του χάλυβα και του τσιμέντου στον κόσμο, το οποίο παράγεται από την καύση άνθρακα οπτανθρακοποίησης, το λεγόμενο «κοκ». Εναλλακτικά καύσιμα για αυτές τις βαριές βιομηχανίες, όπως το υδρογόνο, βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά δεν είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμα σε μεγάλη κλίμακα. Οι εκπομπές μόνο από αυτές τις δύο βιομηχανίες στην Κίνα είναι υψηλότερες από τις συνολικές εκπομπές CO2 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA).
Για να φτάσουμε στην εξάλειψη των εκπομπών έως το 2050, το 90% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, με την ηλιακή και την αιολική να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 70%, σύμφωνα με τον IEA.
