Ο Constantine Skourlis είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες νέους συνθέτες, με ένα ξάνοιγμα στο εξωτερικό που θα το ζήλευαν πολλοί ομότεχνοί του. Τον πέτυχα εν μέσω τελικών προβών για την πολυαναμενόμενη παράσταση «Βατράχια» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία και σκηνογραφία Εφης Μπίρμπα, για την οποία ο ίδιος συνέθεσε τη μουσική (28-29 Ιουλίου στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου). Τον ακούω να μου λέει ότι η Μπίρμπα ήταν εκείνη που τον μύησε στη σύνθεση μουσικής για θέατρο: «Η επαφή μου με το θέατρο είναι σαν ένα χάδι, αφού περισσότερο έχω συνεργαστεί με χορογράφους προερχόμενος από το χοροθέατρο. Η Εφη, όμως, ήταν εκείνη που μου ανέθεσε από την πρώτη στιγμή τη μουσική στις παραστάσεις της». Τον ρωτάω πώς κινήθηκε συνθετικά στα τωρινά «Βατράχια», αν τον καθοδήγησε δηλαδή η σκηνοθέτρια ή αν το έργο αυτό καθαυτό τον καθοδήγησε, για να πάρω την εξής απάντηση: «Βούτηξα στο χάος. Η Εφη δεν δίνει συγκεκριμένη κατεύθυνση, αλλά θεωρώ ότι επιλέγει πολύ σοφά τους συνεργάτες της. Γνώμονάς της είναι πώς θα ενταχθεί η δουλειά της μέσα στο μεγαλύτερο πλαίσιο που είναι το έργο της.
Συζητήσαμε αρκετά στην αρχή, θεωρητικά κυρίως, προτού εισχωρήσω κυριολεκτικά μέσα στο όραμά της μαζί με τους συνεργάτες μου».
Οταν ο Skourlis μιλάει για τους συνεργάτες του δεν αναφέρεται σε ένα επιτελείο, αφού προσπάθησε όπως μου εξηγεί «ακόμη και σε ενεργειακό επίπεδο να συμπυκνώσω κάποια πράγματα», κάνοντας ειδική αναφορά στον κλαρινετίστα Κώστα Τζέκο και τον τσελίστα Κωνσταντίνο Χίνη. Στη συνέχεια έγινε ηλεκτρονική επεξεργασία των ήχων στο προσωπικό του στούντιο: «Εδώ κι ένα χρόνο έχω το δικό μου στούντιο που βασίζεται στον ήχο των αναλογικών συνθεσάιζερ και για πρώτη φορά επεξεργάστηκα το συνταίριασμα ηλεκτρονικής μουσικής και φυσικών οργάνων».
«Μου αρέσει ο χαρακτηρισμός “σύγχρονη μουσική’’»
Αρα, γνώμη μου, που του τη λέω και συμφωνεί, είναι πως ο θεατής στην Επίδαυρο θα εισπράξει από πλευράς του την πρόθεσή του για δημιουργία σύγχρονης μουσικής. «Μου αρέσει ο χαρακτηρισμός “σύγχρονη μουσική’’ γιατί είναι τόσο αφηρημένη έννοια, σε αντίθεση με τον όρο “πειραματική μουσική’’ που ειλικρινά δεν τον καταλαβαίνω». Τον ρωτάω αν έχει άγχος που η μουσική του θα ακουστεί σε παράσταση στην Επίδαυρο. Είναι ένα στοίχημα για κάθε συνθέτη η Επίδαυρος, δύναται δηλαδή να τον βάλει σ’ έναν ιδιότυπο δημιουργικό οίστρο; «Προσωπικά δεν μπορώ να σκέφτομαι πως η “χροιά’’ ενός χώρου θα επηρεάσει τη δουλειά μου. Αν αντιμετωπίζω κάθε φορά τα μεγέθη, που είναι πέρα από μένα, σαν να μην είναι στο δικό μου επίπεδο, μοιραία αυτό θα επηρεάσει και την ίδια τη διαδικασία της δημιουργίας. Την ώρα της εκτέλεσης του έργου θέλω να αποκοπώ από το μέγεθος της παρουσίασής του, διότι το βάρος ακριβώς της Επιδαύρου μπορεί να σε συνθλίψει».
Πέραν της τωρινής παράστασης ο Skourlis βρίσκεται σε δημιουργικό οργασμό κι αυτό είναι κάτι που δεν σταματάει: «Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό, αλλά απλώς συμβαίνει σαν ένα ποτάμι που κινείται μονίμως και σε συνεπαίρνει η ροή του». Και για να γίνει πιο συγκεκριμένος με ενημερώνει πως τον Σεπτέμβρη θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης το νέο του live σε συνεργασία με τη Γερμανίδα Θηρεσία Μπαουμγκάρτνερ, ενώ επίκειται και μια τουρνέ στο εξωτερικό.
Γνωρίζοντας τις δουλειές της Μπίρμπα θέλω να μάθω αν στα «Βατράχια» θα υπάρχει αυτό το έντονο θρησκευτικό στοιχείο. Με διορθώνει: «Θα έλεγα το στοιχείο της πνευματικότητας. Η Eφη έχει τις πεποιθήσεις της, όπως κι ο κάθε άνθρωπος, και δεν γίνεται να μην περάσουν μέσα στο έργο της. Εμένα πάλι με έφερε κοντά της το ότι δεν βλέπω κανένα δογματισμό εκ μέρους της. Πάντα αφήνει ανοιχτές τις πόρτες». Στην παράσταση θα υπάρχουν και χορικά, για τα οποία ο Skourlis βοήθησε την Μπίρμπα να τα φέρει εις πέρας. «Ναι μεν ηχογράφησα στο στούντιο, σίγουρα όμως τα χορικά τα επεξεργάστηκε η Εφη σε σχέση πάντα με τον ήχο και την εικόνα».
«Τίποτα δεν έρχεται από το πουθενά»
Δηλώνει αυτοδίδακτος ως συνθέτης. «Δεν έχω σπουδάσει τίποτα σχετικό» εξομολογείται «με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Για μένα είναι κάτι πολύ φυσιολογικό. Το ότι δεν έχω σπουδάσει με ώθησε σε πράγματα που με ενδιέφεραν πολύ έντονα, σχεδόν βασανιστικά. Ανάπτυξα μεθόδους για να κάνω αυτό που ήθελα ν’ ακούσω». Θεωρεί πως με τη δουλειά του δεν επενδύει σε καριέρα αλλά στους ανθρώπους και στις σχέσεις. Οχι τόσο σε μια ανάγκη για επικοινωνία, όσο στο να κατανοήσει τον κόσμο και να βγάλει νόημα ακόμη και για τον εαυτό του.
Και όταν του σχολιάζω, τέλος, το διεθνές «ξάνοιγμά» του, μου εξηγεί πως ήταν κάτι που επεδίωξε: «Ακόμη κι ένα λαχείο να παίξεις, υποδηλώνει μια συνειδητή πράξη, την αγορά του λαχείου. Ολα είναι δράση-αντίδραση και τίποτα δεν έρχεται από το πουθενά. Αλλιώς εισπράττει ένα άκουσμα ένας Βορειοευρωπαίος κι αλλιώς ένας Ασιάτης. Αν καταφέρεις κι έχεις έναν τέτοιου είδους αντίκτυπο, κατανοείς πιο καλά ποιος είσαι και τι κάνεις».
